(Nguồn: local.gov.uk) Theo phóng viên TTXVN tại London, Liên minh châu Âu (EU) vẫn được cho là đang nắm giữ lợi thế so với Anh trong cuộc đua "nắn gân" nhau xem bên nào sẽ chịu thiệt hại nhiều hơn trong trường hợp không đạt được thỏa thuận cho cuộc "ly hôn" giữa hai bên - còn được gọi là tiến trình Brexit.
Tuy nhiên, giới phân tích tại Anh và châu Âu lại cho rằng EU thực ra cũng đang đối mặt với những nguy cơ chồng chất nếu bị đẩy vào một cuộc đối đầu thương mại với Anh, trong bối cảnh thương mại toàn cầu sụt giảm và xu hướng suy thoái của ngành công nghiệp đe dọa lan nhanh và phá vỡ các biện pháp phòng vệ tiền tệ của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).
Thậm chí, có người đã ví nếu bị đẩy vào thế buộc phải "phong tỏa thương mại" với Anh sau ngày 31/10 tới vì không có thỏa thuận Brexit - và qua đó đe dọa nguồn thặng dư thương mại lớn nhất của EU (trị giá khoảng 95 tỷ bảng Anh) - thì EU sẽ chẳng khác nào ở trong tình trạng "trên đe dưới búa."
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung nóng lên trở lại đã làm đảo lộn hoàn toàn mọi tính toán cứng rắn của EU và đe dọa đẩy nền kinh tế khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) vào một loạt khó khăn đồng loạt.
[Cơ hội cho thỏa thuận thương mại Anh-Mỹ hậu Brexit]
Nếu Trung Quốc không thể xuất khẩu sang Mỹ, hàng hóa của nước này sẽ chuyển hướng sau châu Âu cũng như các khu vực với quy mô đủ lớn để làm thay đổi hệ thống thương mại quốc tế hiện tại.
Khi Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ để tự vệ trước Tổng thống Mỹ Donald Trump, nước này coi như cũng phá giá đồng tiền của họ với toàn thế giới và qua đó gây ra một làn sóng giảm phát lan ra khắp thế giới.
Điều này xảy ra trong bối cảnh toàn bộ thị trường trái phiếu của Đức đang giao dịch với mức lãi suất âm và tình trạng lãi suất trái phiếu toàn cầu đảo ngược đang báo hiệu xu hướng suy thoái "di căn" vào cuối năm nay.
Trung Quốc đã ý thức rõ phản ứng đáp trả cứng rắn từ phía Mỹ khi phá giá đồng nhân dân tệ và thực tế đã xảy ra đúng như vậy. Điều này cho thấy Chính phủ Trung Quốc đã lựa chọn phương án chấp nhận không đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ.
Bắc Kinh đã kết luận rằng mục tiêu thực sự của Mỹ là "bóp nghẹt" nền công nghệ của Trung Quốc và kiềm chế sự trỗi dậy của một đối thủ siêu cường. Điều này đã bộc lộ rõ khi báo cáo an ninh quốc gia của Mỹ gọi Trung Quốc là "đối thủ chiến lược đang tìm cách làm xói mòn an ninh và sự thịnh vượng của nước Mỹ."
Thế giới đang chứng kiến khả năng Mỹ áp thuế 25% đối với toàn bộ hàng xuất khẩu của Trung Quốc, báo hiệu sự kết thúc của một mối quan hệ song phương trị giá 1.000 tỷ USD và sự đổ vỡ của các chuỗi cung ứng toàn cầu được xây dựng trong 1/4 thế kỷ qua.
Hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã bước vào một cuộc Chiến tranh Lạnh. Trong cuộc chiến này, châu Âu sẽ là nạn nhân "vạ lây" lớn nhất.
Eurozone sẽ sớm phải trả giá cho mô hình kinh tế hội nhập quá sâu vào chu kỳ thương mại toàn cầu và phụ thuộc vào tiêu dùng của thế giới để bù đắp sự bất lực trong việc tạo ra nguồn cầu tự thân.
Chủ tịch ECB Mario Draghi cho rằng cuộc suy thoái trong ngành sản xuất của Eurozone "đang ngày càng trầm trọng hơn."
Sản lượng công nghiệp của Đức đã tiếp tục giảm 1,5% trong tháng 6/2019 và giảm 5% trong cả năm qua.
Một nhà phân tích đã gọi báo cáo cáo công nghiệp hiện tại của châu Âu là "thảm họa" trong khi triển vọng sắp tới cũng không hề sáng sủa hơn.
Các chỉ số về kế hoạch sản xuất trong ba tháng tới của châu Âu đã tụt xuống mức thấp nhất kể từ giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng Eurozone hồi năm 2012.
Các công ty châu Âu đang mắc kẹt giữa "hai làn đạn" của Mỹ và Trung Quốc. Các công ty ôtô của Đức sản xuất nhiều mặt hàng xuất khẩu cho Trung Quốc tại các nhà máy của Mỹ. Ước tính hãng BMW xuất khẩu sang Trung Quốc 85.000 xe ôtô sản xuất tại Mỹ.
Hãng Mercedes xuất khẩu sang Trung Quốc khoảng 65.000 xe ôtô. Những loại hàng này hiện đang trở thành đối tượng bị đánh thuế trả đũa từ phía Trung Quốc. Đây là lý do chính khiến hãng xe hơi Daimler phải đưa ra bốn cảnh báo về lợi nhuận trong năm qua.
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang gây thêm một cơn "sốc điện" đẩy ngành công nghiệp của châu Âu vào tình cảnh tê liệt.
Đó là chưa kể đến khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump chuyển hướng tấn công sang Eurozone, đối tượng "thao túng tiền tệ" số 1 trong con mắt của Peter Navarro - cố vấn thương mại cho Tổng thống Mỹ.
Ông Trump có lẽ không hề nói đùa khi tuyên bố với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng ông sẽ không dừng lại đến chừng nào Đại lộ 5 sạch bóng xe BMW và Mercedes.
Câu trả lời sẽ rõ ràng vào tháng 11 tới khi Mỹ quyết định có áp thuế với xe hơi của châu Âu trên cơ sở an ninh quốc gia hay không.
Mỹ đã thể hiện rõ quan điểm sẽ không giao dịch thương mại với EU nếu liên minh này không mở cửa đối với nông sản của Mỹ, chưa kể các công ty châu Âu còn đang đối mặt với án phạt từ Mỹ vì dính dáng đến dự án "Dòng chảy phương Bắc 2" của Nga.
Những khó khăn đó là quá nhiều đối với châu Âu trong bối cảnh liên minh này đã "đặt một chân" vào tình trạng giảm phát. ECB không còn nhiều "vũ khí" tiền tệ khi lãi suất đã ở mức âm 0,4%.
Kênh kích thích chủ yếu mà ECB có thể dùng đến là giữ tỷ giá ở mức yếu hơn, mà điều này chắc chắn lại càng không được Mỹ chấp nhận.
Cơ chế phòng vệ duy nhất của châu Âu sẽ là các gói kích thích tài khóa dạng "New Deal" nhưng ngay cả điều này cũng không khả thi do cơ cấu cứng nhắc về luật pháp và ý thức hệ của liên minh này, cụ thể là Hiệp ước Ổn định và cơ chế ràng buộc tài khóa.
Châu Âu có lẽ không làm được gì đối với Mỹ, Trung Quốc và xu hướng chững lại của nền kinh tế toàn cầu, nhưng ít nhất họ cũng có thể tránh bớt được một "cú sốc" không cần thiết mang tên "Brexit."
Nhiều chuyên gia đã cảnh báo EU dường như đang lựa chọn hướng "thiêu thân liều mình" với Brexit không thỏa thuận để thỏa mãn "sĩ diện hão" của họ.
Ngày càng có nhiều ý kiến chỉ trích cách thức cứng rắn không cần thiết của Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier, đặc biệt là tại Đức.
Chủ tịch Viện Kiel về Kinh tế Thế giới Gabriel Felbermayr cho rằng chiến lược ép Anh phải hoàn thành việc "ly hôn" trước khi bàn thỏa thuận thương mại là một sai lầm nghiêm trọng và đã dẫn đến tình trạng bế tắc hiện tại.
Theo chuyên gia Felbermayr, EU cần phải suy nghĩ một cách xa hơn về chiến lược và từ bỏ những "giáo điều" trong quan niệm của họ bằng cách đồng ý cho Anh cũng như Thụy Sỹ khả năng tiếp cận và hội nhập kinh tế cao nhất có thể không đi kèm với những ràng buộc về chính trị.
Các nguy cơ kinh tế đối với châu Âu lúc này đã đến mức độ quá trầm trọng và một cuộc đối đầu - không cần thiết và hoàn toàn có thể tránh được - với Anh đang đe dọa phá hoại cả nền tảng kinh tế mà EU cố tìm cách bảo vệ./.
