Nước sông Nhuệ đen như mực. (Ảnh: P.V/Vietnam+) Thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, gần đây, môi trường nước lưu vực sông Nhuệ-Đáy liên tục bị ô nhiễm, thậm chí có xu hướng gia tăng mức độ ô nhiễm đối với một số thông số, không đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường.
Kết quả thanh tra của Tổng cục Môi trường trong năm 2018, cho thấy, có đến 57% cơ sở qua thanh tra đã bị xử phạt. Trong đó, xả thải vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất thải là hành vi vi phạm phổ biến nhất.
Nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường lưu vực sông Nhuệ-Đáy là do nước thải chưa được xử lý hoặc xử lý không đạt quy chuẩn trước khi thải ra môi trường. Các cụm công nghiệp đã và đang xây dựng trạm xử lý tập trung chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ (dưới 30%), trong khi nước thải làng nghề cơ bản không được thu gom và xử lý.
Theo Tổng cục Môi trường, nguồn gây ô nhiễm môi trường lớn nhất là nước thải sinh hoạt, chiếm tỷ lệ lên tới 70% tổng lượng nước thải vào lưu vực sông Nhuệ-sông Đáy nhưng không được thu gom, xử lý và thải thẳng ra nguồn tiếp nhận.
Một trong những nguyên nhân cơ bản khác gây ô nhiễm nguồn nước lưu vực sông Nhuệ-Đáy là dòng chảy trên sông không đáp ứng được khả năng tự làm sạch chất ô nhiễm, đặc biệt là đối với sông Nhuệ. Việc lấy nước chỉ thực hiện được trong các đợt các hồ chứa phía thượng lưu xả theo quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng. Các ngày còn lại trong tháng 11 đến tháng 5 năm sau hầu như phải đóng cống để tránh chảy ngược nước từ trong hệ thống ra sông Hồng.
Ngoài ra, trong những năm gần đây, việc khai thác cát cũng diễn ra gần khu vực lấy nước của cống, dẫn đến tình trạng hạ thấp lòng dẫn, suy giảm mực nước sông Hồng, gây ảnh hưởng đến việc lấy nước trong mùa cạn của cống.
[Nước thải ‘bủa vây’ kênh thủy lợi: Người dân 'khát' nước sạch tưới rau]
Để giải quyết triệt để vấn đề trên, đồng thời cải thiện chất lượng nước lưu vực sông Nhuệ-Đáy, đảm bảo đáp ứng cho mục đích sử dụng theo quy định, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Nhân dân các tỉnh/thành phố trong lưu vực, đề nghị cùng phối hợp xử lý ô nhiễm.
Sông Tô Lịch. (Ảnh: P.V/Vietnam+) Theo đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo Tổng cục Môi trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, và các tỉnh Hà Nam, Hòa Bình, Ninh Bình, Nam Định, tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở thuộc loại hình có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và có lưu lượng xả thải lớn ra lưu vực sông.
Đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị có biện pháp chặt chẽ kiểm soát nước thải, chất thải trong sản xuất nông nghiệp để giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước trong các kênh, mương tưới tiêu thủy lợi trên lưu vực sông; phối hợp đẩy mạnh công tác thẩm định, cấp phép xả nước thải vào các công trình thủy lợi thuộc lưu vực sông Nhuệ-Đáy, đặc biệt chú trọng công tác hậu kiểm, nhằm phát huy hiệu quả công tác phòng ngừa ô nhiễm…
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng yêu cầu Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo các Sở, ban, ngành trên địa bàn thành phố đẩy nhanh tiến độ các dự án cải thiện nguồn nước sông Nhuệ-Đáy, các dự án xử lý nước thải, dự án tiếp nước, cải tạo khôi phục sông Tích; chỉ đạo việc vận hành các nhà máy xử lý nước thải, các công trình điều tiết nguồn nước hiện hữu nhằm đảm bảo giảm thiểu ô nhiễm nước.
Đồng thời tiếp tục thực hiện các biện pháp cải thiện chất lượng môi trường sông Tô Lịch, chất lượng các hồ trên địa bàn, đặc biệt là các hồ nội đô; quy hoạch các điểm tập kết chất thải rắn; chấm dứt và xử lý nghiêm tình trạng thải chất thải rắn bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường; kiểm soát chặt chẽ các nguồn xả nước thải và chất lượng nước sông Nhuệ, sông Đáy trước khi chảy vào địa bàn các tỉnh phía hạ lưu.
Đối với Ủy ban Nhân dân các tỉnh Hà Nam, Hòa Bình, Ninh Bình, Nam Định, Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu kiểm soát chặt chẽ các nguồn xả thải trên địa bàn, đặc biệt là những nguồn xả thải lớn (trên 200 m3/ngày đêm), xả thải trực tiếp ra lưu vực sông; tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường tại các khu đô thị, khu dân cư tập trung…
Ngoài ra, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh trong lưu vực sông Nhuệ-Đáy phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong công tác thẩm định, cấp phép xả nước thải vào các công trình thủy lợi và công tác hậu kiểm nhằm tăng cường hiệu quả phòng ngừa ô nhiễm; đầu tư hệ thống quan trắc chất lượng nước mặt tự động trên hệ thống sông Đáy../.
