Với xấp xỉ 71 tỷ USD, kim ngạch xuất khẩu năm 2010 thực sự là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam đang trên đà hồi phục.
Con số này vượt tới 16,5% so với kế hoạch năm và tăng 24% so với năm 2009.
Tỷ lệ nhập siêu ở mức 17% so với kim ngạch xuất khẩu cũng là một con số ấn tượng, hoàn thành hạn mức dưới 20% do Quốc hội đề ra từ đầu năm.
Gấp rút về đích
Có được kết quả này là nhờ hầu hết nhóm hàng đều trong xu thế đi lên, tăng tốc liên tục từ tháng 9. Với 6,64 tỷ USD, tháng 11 là thời điểm kim ngạch xuất khẩu đạt mức cao nhất từ đầu năm, tăng tới 24,5% so với cùng kỳ năm 2009.
Bên cạnh sự gia tăng vượt trội của một số mặt hàng như đá quý, kim loại quý, còn có sự đóng góp của những mặt hàng tuy không tăng về lượng nhưng giá cao nên kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng, như than đá, dầu thô, hạt tiêu....
Nhờ vậy, tính cả Mười một tháng, tổng kim ngạch xuất khẩu đã đạt 64,3 tỷ USD, cao hơn mức thực hiện của cả năm 2009 tới 7,7 tỉ USD.
Trong đó, nhóm hàng nông, thủy sản đạt 13,4 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2009. Đặc biệt, nhóm hàng sản phẩm công nghiệp và chế biến có sự tiến bộ vượt bậc, với kim ngạch khoảng 44 tỷ USD, tăng 34,4% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy cơ cấu hàng xuất khẩu đang chuyển dịch đúng hướng và thể hiện sức cạnh tranh của nền kinh tế đang được cải thiện rõ.
Đầu năm 2010, ngành thủy sản đề ra mục tiêu xuất khẩu tôm đạt 1,4 tỷ USD, nhưng trong 11 tháng đã thu về hơn 1,68 tỷ USD, lập kỷ lục cao nhất từ trước tới nay. Ước tính năm nay, Việt Nam sẽ xuất khẩu được 220 nghìn tấn tôm, đạt kim ngạch 1,8 tỷ USD.
Riêng nhóm hàng dệt may đã đạt giá trị xuất khẩu vượt 10 tỷ USD; gỗ và sản phẩm gỗ vượt 3 tỷ USD... Trong khi nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản lại giảm từ 15,2% xuống 11%.
Như vậy, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu đã và đang có những chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng dần tỷ trọng nhóm hàng công nghiệp, chế tạo, nhóm hàng có hàm lượng công nghệ và chất xám cao, giảm dần xuất khẩu hàng thô, có giá trị gia tăng thấp.
Hầu hết hàng xuất khẩu đều được giá
Theo diễn biến xuất khẩu từ đầu năm đến nay, tất cả các mặt hàng xuất khẩu chủ lực đều có mức giá bình quân cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Cụ thể, trong nhóm hàng nông sản, giá cao su tăng mạnh với 81,2%; hạt tiêu xấp xỉ 39%; sắn và sản phẩm sắn tăng 83,8%; chè tăng 10,8%; dầu thô tăng 33,9%; than đá tăng 53,2%...
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ đầu tháng Mười một, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng 8% với giữa tháng 8 và hiện đang giao dịch mức bình quân 490-500 USD/tấn.
Việc giá gạo đang ổn định ở mức khá cao so với các tháng trước, cộng thêm nhu cầu nhập khẩu gạo cũng ở mức ổn định đang tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu gạo Việt Nam.
Kết quả giao hàng từ ngày 1/1 đến 26/11 là 6,219 triệu tấn, đạt trị giá 2,651 tỷ USD. Dự báo năm 2010, xuất khẩu gạo có thể đạt khoảng 6,6 triệu tấn, tương đương 3,08 tỷ USD.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên nhận định rằng ngoài nguyên nhân khách quan là sự phục hồi của nền kinh tế thế giới khiến nhu cầu hàng hóa tăng, giá cả hàng hóa vì thế cũng tăng lên, thì sự chủ động mở rộng thị trường của các doanh nghiệp xuất khẩu cũng là một hướng đi đột phá trong năm 2010.
Trước đây, Mỹ và Châu Âu là hai thị trường xuất khẩu hàng đầu của hàng Việt Nam thì từ năm 2010, châu Á đã trở thành thị trường xuất khẩu số một của hàng Việt Nam, đặc biệt là khu vực Đông Á.
Nhập siêu thấp nhất trong 4 năm
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, việc tích cực triển khai các biện pháp kiềm chế nhập siêu đồng bộ đang phát huy tác dụng tốt.
“Nhập siêu cả năm 2010 sẽ trong khoảng 12 tỷ USD, tỷ lệ nhập siêu ở mức trên 17% kim ngạch nhập khẩu, thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây,” Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên cho biết.
Tuy vậy, những con số trong tháng 11 cũng vẫn gây quan ngại khi chỉ có 5 mặt hàng trong tổng số hơn 30 mặt hàng giảm về kim ngạch so với cùng kỳ, còn lại đều tăng khá cao. Đặc biệt là kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng cần nhập khẩu và nhóm hàng cần hạn chế chỉ tăng lần lượt là 18,5% và 16,1%, nhưng nhóm hàng cần kiểm soát lại tăng tới 33,1%.
Điều này được lý giải chủ yếu là do sự tăng mạnh của giá vàng trong thời gian qua. Để bình ổn giá vàng trong nước, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định cấp phép nhập khẩu vàng miếng 4 lần.
Dù vậy, về cơ bản các chỉ tiêu xuất nhập khẩu đặt ra trong năm 2010 đều đã cán đích trước thời hạn một tháng và đây sẽ là động lực, là sức bật cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2011 và những năm tiếp theo.
Theo đó, năm 2011, Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% và nhập siêu dưới 18%./.
Con số này vượt tới 16,5% so với kế hoạch năm và tăng 24% so với năm 2009.
Tỷ lệ nhập siêu ở mức 17% so với kim ngạch xuất khẩu cũng là một con số ấn tượng, hoàn thành hạn mức dưới 20% do Quốc hội đề ra từ đầu năm.
Gấp rút về đích
Có được kết quả này là nhờ hầu hết nhóm hàng đều trong xu thế đi lên, tăng tốc liên tục từ tháng 9. Với 6,64 tỷ USD, tháng 11 là thời điểm kim ngạch xuất khẩu đạt mức cao nhất từ đầu năm, tăng tới 24,5% so với cùng kỳ năm 2009.
Bên cạnh sự gia tăng vượt trội của một số mặt hàng như đá quý, kim loại quý, còn có sự đóng góp của những mặt hàng tuy không tăng về lượng nhưng giá cao nên kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng, như than đá, dầu thô, hạt tiêu....
Nhờ vậy, tính cả Mười một tháng, tổng kim ngạch xuất khẩu đã đạt 64,3 tỷ USD, cao hơn mức thực hiện của cả năm 2009 tới 7,7 tỉ USD.
Trong đó, nhóm hàng nông, thủy sản đạt 13,4 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2009. Đặc biệt, nhóm hàng sản phẩm công nghiệp và chế biến có sự tiến bộ vượt bậc, với kim ngạch khoảng 44 tỷ USD, tăng 34,4% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy cơ cấu hàng xuất khẩu đang chuyển dịch đúng hướng và thể hiện sức cạnh tranh của nền kinh tế đang được cải thiện rõ.
Đầu năm 2010, ngành thủy sản đề ra mục tiêu xuất khẩu tôm đạt 1,4 tỷ USD, nhưng trong 11 tháng đã thu về hơn 1,68 tỷ USD, lập kỷ lục cao nhất từ trước tới nay. Ước tính năm nay, Việt Nam sẽ xuất khẩu được 220 nghìn tấn tôm, đạt kim ngạch 1,8 tỷ USD.
Riêng nhóm hàng dệt may đã đạt giá trị xuất khẩu vượt 10 tỷ USD; gỗ và sản phẩm gỗ vượt 3 tỷ USD... Trong khi nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản lại giảm từ 15,2% xuống 11%.
Như vậy, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu đã và đang có những chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng dần tỷ trọng nhóm hàng công nghiệp, chế tạo, nhóm hàng có hàm lượng công nghệ và chất xám cao, giảm dần xuất khẩu hàng thô, có giá trị gia tăng thấp.
Hầu hết hàng xuất khẩu đều được giá
Theo diễn biến xuất khẩu từ đầu năm đến nay, tất cả các mặt hàng xuất khẩu chủ lực đều có mức giá bình quân cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Cụ thể, trong nhóm hàng nông sản, giá cao su tăng mạnh với 81,2%; hạt tiêu xấp xỉ 39%; sắn và sản phẩm sắn tăng 83,8%; chè tăng 10,8%; dầu thô tăng 33,9%; than đá tăng 53,2%...
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ đầu tháng Mười một, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng 8% với giữa tháng 8 và hiện đang giao dịch mức bình quân 490-500 USD/tấn.
Việc giá gạo đang ổn định ở mức khá cao so với các tháng trước, cộng thêm nhu cầu nhập khẩu gạo cũng ở mức ổn định đang tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu gạo Việt Nam.
Kết quả giao hàng từ ngày 1/1 đến 26/11 là 6,219 triệu tấn, đạt trị giá 2,651 tỷ USD. Dự báo năm 2010, xuất khẩu gạo có thể đạt khoảng 6,6 triệu tấn, tương đương 3,08 tỷ USD.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên nhận định rằng ngoài nguyên nhân khách quan là sự phục hồi của nền kinh tế thế giới khiến nhu cầu hàng hóa tăng, giá cả hàng hóa vì thế cũng tăng lên, thì sự chủ động mở rộng thị trường của các doanh nghiệp xuất khẩu cũng là một hướng đi đột phá trong năm 2010.
Trước đây, Mỹ và Châu Âu là hai thị trường xuất khẩu hàng đầu của hàng Việt Nam thì từ năm 2010, châu Á đã trở thành thị trường xuất khẩu số một của hàng Việt Nam, đặc biệt là khu vực Đông Á.
Nhập siêu thấp nhất trong 4 năm
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, việc tích cực triển khai các biện pháp kiềm chế nhập siêu đồng bộ đang phát huy tác dụng tốt.
“Nhập siêu cả năm 2010 sẽ trong khoảng 12 tỷ USD, tỷ lệ nhập siêu ở mức trên 17% kim ngạch nhập khẩu, thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây,” Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên cho biết.
Tuy vậy, những con số trong tháng 11 cũng vẫn gây quan ngại khi chỉ có 5 mặt hàng trong tổng số hơn 30 mặt hàng giảm về kim ngạch so với cùng kỳ, còn lại đều tăng khá cao. Đặc biệt là kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng cần nhập khẩu và nhóm hàng cần hạn chế chỉ tăng lần lượt là 18,5% và 16,1%, nhưng nhóm hàng cần kiểm soát lại tăng tới 33,1%.
Điều này được lý giải chủ yếu là do sự tăng mạnh của giá vàng trong thời gian qua. Để bình ổn giá vàng trong nước, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định cấp phép nhập khẩu vàng miếng 4 lần.
Dù vậy, về cơ bản các chỉ tiêu xuất nhập khẩu đặt ra trong năm 2010 đều đã cán đích trước thời hạn một tháng và đây sẽ là động lực, là sức bật cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2011 và những năm tiếp theo.
Theo đó, năm 2011, Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% và nhập siêu dưới 18%./.
Quảng Hạnh
