Bị cáo Nguyễn Phương Mai, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, Công ty cổ phần tư vấn kiến trúc đô thị Hà Nội) tại phiên xét xử. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN) Trong hai ngày 4-5/4, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Phương Mai, sinh năm 1960, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần tư vấn kiến trúc đô thị Hà Nội (UAC) tù chung thân.
Bị cáo Mai bị phạt về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 280, khoản 4, điểm a, Bộ luật Hình sự năm 1999; 12 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 139, khoản 4, điểm a, Bộ luật Hình sự năm 1999. Tổng hợp hình phạt chung đối với bị cáo Mai là tù chung thân.
Bị cáo Nguyễn Phương Mai là người đã dùng tư cách của UAC để lừa bán nhà tại dự án được xây dựng trên khu đất “vàng” đường Trần Duy Hưng, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội, chiếm đoạt hơn 26 tỷ đồng của 13 bị hại.
Theo cáo trạng, UAC được cổ phần hóa từ doanh nghiệp Nhà nước với tỷ lệ vốn góp của Nhà nước là 51% do Tổng Công ty đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) quản lý.
Đại diện theo pháp luật của UAC là bị cáo Nguyễn Phương Mai, giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng quản trị UAC trong thời gian từ ngày 3/12/2009 đến ngày 9/1/2013.
Trong thời gian từ năm 2011 đến năm 2012, lợi dụng chủ trương huy động vốn của UAC để đầu tư xây dựng dự án tại NO4 Khu đô thị Đông Nam, đường Trần Duy Hưng, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội, với tư cách là Chủ tịch Hội đồng quản trị, là người đại diện theo pháp luật của UAC, Nguyễn Phương Mai đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao thực hiện việc ký kết các thỏa thuận hợp tác, thỏa thuận vay vốn, hợp đồng vay vốn và lập phiếu thu hơn 26 tỷ đồng của 13 cá nhân cho UAC vay vốn với mục đích được mua nhà tại dự án NO4 nói trên.
Đáng lưu ý, bị cáo Mai đã dùng con dấu của công ty nhưng các phiếu thu tiền không phải do công ty phát hành; chữ ký của kế toán, thủ quỹ và dấu “Đã thu tiền” trên các phiếu thu tiền là giả. Nguyễn Phương Mai không đưa số tiền thu được vào hệ thống sổ sách, không nhập tiền vào quỹ của UAC mà đã chiếm đoạt toàn bộ.
Đến nay, các bị hại vẫn chưa được ký hợp đồng với UAC để mua căn hộ tại dự án NO4 và cũng không được Nguyễn Phương Mai trả lại tiền. Hành vi này của Nguyễn Phương Mai đã bị cơ quan tố tụng xác định phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.”
[Khởi tố vụ 'lừa đảo chiếm đoạt tài sản' tại Dự án khu dân cư Nọc Nạng]
Ngoài ra, mặc dù không có chức năng, nhiệm vụ nhưng Nguyễn Phương Mai tự nhận là có quan hệ thân thiết với nhiều vị là lãnh đạo của Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội và các ngành có liên quan về cấp phép xây dựng, nhằm tạo lòng tin và chiếm đoạt gần 1,6 tỷ đồng của hai bị hại thông qua việc nhận thực hiện cấp Giấy phép xây dựng nhà, ký Hợp đồng dịch vụ tư vấn về việc thay đổi quy hoạch và mục đích sử dụng đất là đất ở lâu dài.
Tuy nhiên sau đó, Mai không thực hiện được và cũng không trả số tiền đã chiếm đoạt cho hai bị hại. Hành vi này của bị cáo Nguyễn Phương Mai đã phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.”
Trước đó, vụ án này đã được Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đưa ra xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Mai lĩnh án tù chung thân về cả hai tội danh nêu trên. Về trách nhiệm dân sự, Tòa tuyên buộc UAC chịu trách nhiệm bồi thường cho các bị hại. Bị cáo Mai chịu trách nhiệm hoàn trả lại số tiền bồi thường này cho UAC.
Sau khi tuyên án sơ thẩm, bị cáo Mai kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, UAC kháng cáo với lý do không đồng ý bồi thường thay cho bị cáo Mai.
Tòa cấp phúc thẩm đã tuyên hủy án sơ thẩm, yêu cầu điều tra làm rõ số tiền mà bị cáo Mai đã chiếm đoạt, xem xét làm rõ trách nhiệm bồi thường cho các bị hại…
Tại phiên tòa sơ thẩm mở lần này, ngoài án phạt tù đối với Nguyễn Phương Mai, Hội đồng xét xử vẫn quyết định tuyên buộc UAC phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các bị hại.
Bị cáo Nguyễn Phương Mai phải chịu trách nhiệm hoàn trả lại số tiền đó cho UAC. Hội đồng xét xử khẳng định, bị cáo Nguyễn Phương Mai là người đại diện theo pháp luật cho pháp nhân là UAC.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, trong quá trình thực hiện công việc của pháp nhân, nếu người đại diện cho pháp nhân gây thiệt hại, pháp nhân phải chịu trách nhiệm bồi thường. Sau đó, cá nhân gây thiệt hại phải có trách nhiệm hoàn trả lại khoản tiền đó cho pháp nhân./.
