Theo tờ Nikkei ngày 29/6, sản lượng toàn cầu của 8 hãng ôtô Nhật Bản trong tháng 5/2022 đạt 1,6 triệu chiếc, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm 2021, ghi nhận tháng giảm thứ ba liên tiếp.
Các hãng xe của Nhật Bản đang buộc phải cắt giảm sản lượng trong bối cảnh thiếu hụt các linh kiện vì ảnh hưởng từ chính sách phòng chống COVID-19 của Trung Quốc, trong đó có việc đóng cửa một số thành phố như Thượng Hải.
Kể cả sau khi Trung Quốc dỡ bỏ phong tỏa các thành phố, nguồn cung ứng linh kiện từ nước này vẫn chưa thể trở lại trạng thái bình thường và dự kiến sản lượng ôtô ở mức thấp của các hãng xe Nhật Bản sẽ tiếp tục kéo dài.
[Các “đại gia” ôtô Nhật Bản chia sẻ gánh nặng với đối tác cung ứng]
Xét quy mô sản xuất toàn thế giới, sản lượng trong tháng 5/2022 của các hãng xe Nhật Bản đã ghi nhận mức thấp nhất kể từ sau thời điểm tháng 9/2021, khi dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ tại khu vực Đông Nam Á.
Mặc dù trong tháng 5/2022 có kỳ nghỉ dài và thông thường sản lượng sẽ giảm, tuy nhiên, mức giảm lên đến hơn 30% nếu so sánh với thời điểm tháng 5/2019 - trước khi dịch COVID-19 diễn ra - là quá lớn.
Có thể thấy việc Trung Quốc áp dụng các biện pháp phòng dịch cứng rắn như đóng cửa các thành phố đã gây ảnh hưởng lớn đến sản lượng ôtô nội địa của Nhật Bản.
Theo thống kê của 8 hãng ôtô Nhật Bản, sản lượng nội địa trong tháng 5/2022 của các hãng này đạt 396.000 chiếc, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 9/2021, sản lượng ôtô nội địa của Nhật Bản rơi xuống dưới mức 400.000 chiếc.
Hãng xe Toyota đã tạm dừng hoạt động tại 12 nhà máy sản xuất, sản lượng nội địa ghi nhận mức giảm 28%.
Hãng xe Daihatsu cũng phải dừng hoạt động 10 ngày tại hai nhà máy chủ lực ở tỉnh Shiga, sản lượng cũng giảm một nửa.
Trong khi đó, sự chậm trễ trong việc sản xuất các bộ phận điện tử có linh kiện được nhập từ nhà máy tại Thượng Hải (Trung Quốc), thuộc sở hữu của Continental AG của Đức - một công ty phụ tùng xe hơi lớn, cũng là yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của các hãng xe ôtô Nhật Bản.
Sản lượng ôtô ở nước ngoài của 8 công ty Nhật Bản tăng 6%, ghi nhận tăng trưởng dương lần đầu tiên trong vòng ba tháng qua.
Sản lượng sản xuất của hãng xe Suzuki Ấn Độ cũng tăng gấp 4 lần sau giai đoạn hãng này phải tạm dừng hoạt động dài ngày do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nâng tổng sản lượng ôtô tại nước ngoài của hãng lên mức 190.100 chiếc, tăng gấp 2,9 lần.
Ngoài ra, việc Toyota tăng sản lượng tại một số thị trường như châu Âu cũng góp phần thúc đẩy tăng trưởng sản lượng chung của các hãng.
Mặc dù ghi nhận tăng trưởng dương nhưng sản lượng ôtô ở nước ngoài của các hãng xe Nhật Bản vẫn còn ở mức thấp so với thời điểm tháng 5/2019, khi đại dịch COVID-19 chưa xảy ra.
Xét quy mô sản xuất của từng hãng có thể thấy trong 8 hãng xe, có 6 hãng ghi nhận sản lượng nước ngoài sụt giảm. Trong số đó, Daihatsu giảm 41%, Mazda giảm 23%, Honda giảm 15%. Sản lượng của hai hãng xe là Nissan và Suzuki ghi nhận tăng trưởng dương chủ yếu do sức bật từ mức sản lượng thấp của năm 2021.
Mặc dù Trung Quốc đã dỡ bỏ phong tỏa tại Thượng Hải kể từ ngày 1/6, nhưng do sự rối loạn trong hoạt động vận chuyển hàng hóa vẫn khiến nguồn cung ứng các linh kiện chưa thể trở lại trạng thái bình thường. Điều này khiến các hãng xe Nhật Bản phải tiếp tục hạn chế quy mô sản xuất trong thời gian tới.
Hãng xe Toyota đã lần thứ ba điều chỉnh kế hoạch sản xuất tại nước ngoài trong tháng 6/2022 và hiện chỉ đặt mục tiêu đạt 750.000 chiếc. Sản lượng nước ngoài trong tháng 7/2022 của hãng này dự kiến giảm 50.000 chiếc, xuống còn 800.000 chiếc.
Trong khi đó, hãng xe Daihatsu cho biết sẽ tạm dừng hoạt động hai nhà máy chủ lực tại tỉnh Shiga do thiếu nguồn cung linh kiện bán dẫn trong thời gian 7 ngày và triển vọng phục hồi sản lượng hiện vẫn rất mờ mịt.
Do xu hướng giảm sản lượng kéo dài, việc hoàn thành kế hoạch sản xuất đề ra trong tài khóa 2022 (tính đến cuối tháng 3/2023) của các hãng xe Nhật Bản ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Mặc dù vậy, các hãng xe đang thể hiện quyết tâm cao với kỳ vọng việc thiếu hụt nguồn cung linh kiện bán dẫn có thể được giải quyết và sản lượng có thể phục hồi.
Các hãng xe Nhật Bản đang lưu kho những chiếc xe gần như hoàn thiện và chỉ chờ bổ sung linh kiện còn thiếu để xuất xưởng. Tuy nhiên, nếu như sau mùa Hè, việc xuất xưởng của các hãng xe vẫn bị đình trệ, khả năng sản lượng cả năm 2022 sẽ bị ảnh hưởng.
Chuyên gia Seiji Sugiura thuộc Trung tâm Nghiên cứu Tokai Tokyo cho biết kịch bản phục hồi sản lượng đồng thời của các hãng xe đã bị sụp đổ. Việc phục hồi sản lượng trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào việc hãng xe đó có xây dựng được mạng lưới cung ứng linh kiện một cách linh hoạt hay không./.