Hầu như mọi người ăn xong trám đều vứt bỏ hạt, chỉ có lũ trẻ con mới chặt mới đập lấy cái phần nhân thơm bùi từ trong hạt để ăn. Phần nhân này dùng để đồ xôi thì ngon tuyệt.
Ngày bé, trò vui của lũ trẻ mùa trám thường là gom hạt trám lại rồi túm tụm ngồi đập khều nhân ăn với nhau Ai khều được nguyên hạt thì "vênh váo" lắm.
Nhà có đĩa xôi hạt trám thì phải là khách quý lắm mới mang ra thết đãi bởi gom biết bao nhiêu hạt trám mới đủ một mẻ xôi, chưa kể công kỳ cạch ngồi chặt hạt khều nhân.
Nếp thơm dẻo, hạt trám ngọt bùi gói trong lá sen già cuối mùa như gói trọn cả mùa Thu, ai đã ăn một lần sẽ không thể nào quên được.
Nếu không có đủ kiên nhẫn để chặt hạt trám lấy nhân đồ xôi, bạn cũng có thể làm xôi trám cốt dừa, cũng rất ngon.
Xôi hạt trám
Với xôi hạt trám, chỉ cần chuẩn bị nguyên liệu gồm 200gr nhân trám (tương đương khoảng 3kg hạt trám) xóc với khoảng 500gr gạo nếp ngon (nếu là nếp nương thì càng tốt).
Gạo ngâm trước khoảng 3-5 giờ đồng hồ và một chút muối. Cho gạo đã xóc nhân trám lên bếp đồ chín. Có thể ăn kèm với muối vừng.
Xôi trám cốt dừa:
+ 500gr gạo nếp ngon (nếu là nếp nương càng tốt)
+ 150gr thịt trám đen đã om
+ 50gr dừa nạo sợi
+ 50ml nước cốt dừa
+ 1 thìa càphê đường hoa mai
Cách làm:
- Gạo nếp ngâm trước từ 3-5 giờ rồi đổ ra tráng lại nước cho sạch, để ráo nước
- Bóp thịt trám với gạo, cho chút muối và cơm dừa vào trộn đều. Cho gạo vào chõ bắc lên bếp đồ.
- Khi gạo lên hơi cho 1/2 nước cốt dừa vào đảo đều, đậy kín vung cho xôi chín. Chỗ nước cốt dừa còn lại đợi khi thấy hạt xôi bắt đầu căng bóng thì cho vào đảo đều, đồ thêm 10 phút là được. Khi xôi chín cho đường hoa mai vào đảo đều. Bày xôi ra đĩa, ăn nóng./.
