Tại bản án sơ thẩm tuyên chiều 13/1 đối với 21 bị cáo trong vụ án thâu tóm nhà, đất công sản ở thành phố Đà Nẵng, Hội đồng xét xử đã nhấn mạnh vai trò của bị cáo Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Xây dựng 79, Công ty cổ phần Bắc Nam 79) là người giữ vai trò đặc biệt trong vụ án và được hưởng lợi đặc biệt lớn.
Hành vi của bị cáo Vũ là nguyên nhân gây mất đoàn kết trong bộ máy chính quyền của thành phố Đà Nẵng.
Hội đồng xét xử nhận định, tại Cơ quan điều tra cũng như tại phiên tòa, bị cáo Phan Văn Anh Vũ không thừa nhận hành vi phạm tội.
Bị cáo Vũ biết rõ bị cáo và các doanh nghiệp của bị cáo không thuộc diện được chỉ định nhận đất, dự án và mua nhà, đất công sản nhưng bị cáo đã lợi dụng mối quan hệ với các cấp lãnh đạo để được chỉ định nhận đất, dự án và mua nhà, đất công sản.
Ngoài ra bị cáo còn bàn bạc với Giám đốc một số công ty (là các đơn vị được mua chỉ định) đứng tên xin mua nhà công sản có giá trị rẻ hơn rất nhiều so với thời điểm đó. Sau đó, thực hiện sang tên cho cá nhân và công ty của bị cáo, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước với số tiền đặc biệt lớn.
Hành vi của bị cáo Vũ là nguyên nhân gây mất đoàn kết trong bộ máy chính quyền của thành phố Đà Nẵng. Bị cáo Vũ đã thâu tóm nhiều dự án, nhà, đất ở những vị trí đắc địa trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và được hưởng lợi đặc biệt lớn.
Tại phiên tòa, bị cáo không thành khẩn khai báo. Do vậy, Hội đồng xét xử kết luận, mặc dù bị cáo Phan Văn Anh Vũ phạm tội với vai trò đồng phạm nhưng cũng phải áp dụng mức án cao trong vụ án.
Hội đồng xét xử xác định bị cáo Trần Văn Minh là người giữ vai trò chính trong vụ án. Cụ thể, bị cáo Minh là người ban hành các chủ trương, chính sách trái pháp luật, là người trực tiếp quyết định trong việc chuyển nhượng, giao dự án và bán nhà, đất công sản của thành phố Đà Nẵng như đối tượng được giao đất dự án mua nhà, đất công sản; mức giá và tên người nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất, dự án.
Bị cáo Minh chỉ đạo cho các bị cáo khác dưới quyền trong quá trình thực hiện việc phạm tội và trực tiếp cùng các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội. Tại phiên tòa, bị cáo Minh chưa nhận thức ra sai phạm và chưa chịu trách nhiệm của người đứng đầu. Do vậy, bị cáo phải chịu một mức hình phạt cao so với các bị cáo khác trong vụ án.
Với vai trò là người tiếp nhận ý chí của bị cáo Trần Văn Minh, bị cáo Văn Hữu Chiến trong thời gian giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng (giai đoạn từ năm 2006 đến năm 2011) đã đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh trong việc ký ban hành các Quyết định cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá chuyển nhượng các nhà, đất công sản và dự án bất động sản trái quy định của pháp luật.
Trong giai đoạn từ năm 2001 đến năm 2014 là Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng, bị cáo Chiến vẫn duy trì sai phạm trước đây của bị cáo Trần Văn Minh bằng việc ra chủ trương, ban hành các quyết định trái pháp luật trong việc bán nhà, đất công sản; chỉ đạo cho các bị cáo khác dưới quyền trong quá trình thực hiện việc phạm tội và trực tiếp cùng các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội.
Do vậy, Hội đồng xét xử xác định bị cáo Chiến cũng phải chịu một mức hình phạt cao so với các bị cáo khác trong vụ án.
Bị cáo Nguyễn Ngọc Tuấn bị đánh giá là có hành vi đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến giai đoạn là Giám đốc Sở Xây dựng trong việc ký các văn bản liên quan đến việc chuyển nhượng nhà, đất công sản.
[Xử 2 nguyên lãnh đạo Đà Nẵng: Bị cáo Trần Văn Minh bị tuyên 17 năm tù]
Từ năm 2012, với vai trò là Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng, bị cáo Tuấn đã thực hiện giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh giao quyền sử dụng đất trái pháp luật, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước đặc biệt lớn.
Hội đồng xét xử cũng nhận định bị cáo Phan Xuân Ít có hành vi đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến trong việc tham mưu, đề xuất việc miễn giảm tiền sử dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật.
Bị cáo Nguyễn Điểu, Trần Văn Toán đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh trong việc tham mưu, đề xuất để bị cáo Trần Văn Minh cho phép chuyển quyền sử dụng đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất và tham mưu cho bị cáo Văn Hữu Chiến ban hành Quyết định giao đất trái pháp luật.
Bị cáo Lê Cảnh Dương đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh trong việc tham mưu, đề xuất để bị cáo Trần Văn Minh ra chủ trương giao quyền sử dụng đất không qua đấu giá trái pháp luật…
Riêng với bị cáo Nguyễn Quang Thành và Phan Minh Cương, bản án sơ thẩm xác định 2 bị cáo này đã đồng phạm, giúp sức cho các bị cáo khác trong việc chuyển nhượng nhà, đất công sản chỉ định, giảm giá, giảm hệ số sinh lợi, giảm 10% tiền sử dụng đất, thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất trái quy định của pháp luật, giúp cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ thâu tóm các nhà, đất này, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước đặc biệt lớn.
Bản án sơ thẩm nêu rõ, quá trình điều tra cho thấy các bị cáo thuộc Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng thực hiện hành vi vi phạm không vì động cơ cá nhân hay lợi ích vật chất nào khác, không được hưởng lợi.
Tuy nhiên, các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến vẫn phải chịu trách nhiệm chính, với tư cách là những người lãnh đạo đứng đầu, cao nhất của Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng trong từng giai đoạn. Các bị cáo khác đồng phạm phải chịu trách nhiệm đối với tính chất, vai trò và hành vi phạm tội của từng bị cáo.
Quá trình điều tra và tại phiên tòa, hầu hết các bị cáo đều khai nhận hành vi vi phạm; có bị cáo thừa nhận đó là hành vi phạm tội và đề nghị được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự; có bị cáo cho rằng hành vi đó của các bị cáo không phạm tội hoặc chỉ bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính.
Hội đồng xét xử đánh giá các bị cáo này đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải và coi đây là tình tiết giảm nhẹ được áp dụng theo quy định tại Điều 51, khoản 1, điểm s - Bộ luật Hình sự năm 2015. Riêng bị cáo Phan Văn Anh Vũ không thành khẩn khai báo nên không được hưởng tình tiết giảm nhẹ tại điều luật này./.
