Sự quá tải về cơ sở hạ tầng; thiếu quy hoạch, kết nối đồng bộ giữa đường giao thông, vỉa hè với các khu vực xung quanh; sự thiếu ý thức của cả người tham gia giao thông, sự xem thường pháp luật của một bộ phận người dân; chế tài pháp luật vẫn chưa thực sự đủ để răn đe… là nguyên nhân dẫn đến tình trạng vi phạm Luật giao thông đường bộ, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường vẫn diễn ra thường xuyên trên địa bàn Hà Nội, làm đau đầu các cơ quan quản lý đô thị cũng như lực lượng chức năng.
Kiên quyết xử lý vi phạm
Con số 95% số vụ tai nạn giao thông xảy ra xuất phát từ ý thức chủ quan của người điều khiển phương tiện cho thấy ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông vẫn còn nhiều hạn chế.
Tình trạng chiếm dụng vỉa hè, lòng đường khiến hạ tầng giao thông như đường sá, hệ thống cấp, thoát nước…xuống cấp. Việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để họp chợ còn gây ách tắc giao thông, đặc biệt là giờ cao điểm.
Đậu, đỗ xe dưới lòng đường, vỉa hè để mua, bán, kinh doanh, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông, dễ xảy ra tai nạn, nhất là trên các đoạn đường quốc lộ, gần các khu công nghiệp, các điểm chợ tự phát…
Không thiếu trường hợp tai nạn xảy ra do tài xế không thể quan sát biển báo, đèn tín hiệu do bị biển hiệu quảng cáo che khuất, hoặc có trường hợp tai nạn xảy ra do phương tiện giao thông mất lái chạy lên hè phố và va chạm với người bán hàng lấn chiếm vỉa hè.
[Phát huy vai trò đoàn viên trong đảm bảo trật tự an toàn giao thông]
Ngoài việc làm mất mỹ quan đô thị, cản trở giao thông,.., lấn chiếm vỉa hè, lòng đường còn ẩn chứa mối nguy hiểm tiềm tàng về an ninh trật tự. Nhiều vụ trộm cắp, cướp, cướp giật đã xảy ra đối với người bán hàng rong, xe đẩy, hoặc các trường hợp đậu, đỗ xe trên hè phố, lòng đường để mua, bán mà không có người trông giữ.
Để chấn chỉnh tình trạng trên, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội vừa có kế hoạch về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý đô thị, quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố, trong đó, thành phố Hà Nội yêu cầu tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý đối với các trường hợp phương tiện lấn chiếm lòng, đường, vỉa hè, dừng, đỗ xe sai quy định, các điểm trông giữ phương tiện tự phát.
Thành phố chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, của thành phố trong việc đảm bảo trật tự, văn minh, mỹ quan đô thị.
Cụ thể, Sở Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã thực hiện tốt công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, thường xuyên rà soát việc phân luồng, hệ thống biển báo, đèn tín hiệu, hướng dẫn giao thông; khuyến khích đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe tập trung, các bãi đỗ xe ngầm, các giải pháp công nghệ trong việc quản lý, vận hành bãi đỗ xe, giảm thiểu tình trạng đỗ xe sai quy định; sắp xếp, tổ chức lại và quản lý các điểm trông giữ phương tiện; tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý đối với các trường hợp phương tiện lấn chiếm lòng, đường, vỉa hè, dừng, đỗ xe sai quy định, các điểm trông giữ phương tiện tự phát, các trường hợp phương tiện chở vật liệu không đảm bảo vệ sinh môi trường, đổ phế liệu, phế thải không đúng nơi quy định.
Sở Văn hóa Thể thao được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã rà soát, sắp xếp, tiêu chuẩn hoá hệ thống biển hiệu, quảng cáo ngoài trời, xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm; tiếp tục triển khai thực hiện tốt 2 bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng nhằm nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về thái độ, hành vi ứng xử, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, góp phần gìn giữ, phát huy truyền thống văn hoá tốt đẹp của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Công an thành phố, ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã thường xuyên tổ chức các đợt cao điểm xử lý đối với các trường hợp lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để kinh doanh, gây mất mỹ quan đô thị.
Các ngành chức năng cũng đồng loạt ra quân xử lý các vi phạm trong lĩnh vực đảm bảo trật tự đô thị, an toàn giao thông. Từ ngày 18-25/10/2022, Thanh tra Sở Giao thông vận tải Hà Nội tiến hành kiểm tra, xử lý giải tỏa các vi phạm trật tự đô thị, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, hành lang an toàn giao thông, tập trung trên địa bàn thành phố, trên tuyến đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 21A đoạn đi qua địa bàn Hà Nội, đảm bảo đường thông, hè thoáng, mỹ quan đô thị; duy trì xử lý vi phạm, chống tái lấn chiếm.
Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội chủ trì phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng chức năng, đơn vị liên quan tiến hành giải tỏa toàn bộ các trường hợp cá nhân, tổ chức vi phạm, các trường hợp cố tình không chấp hành tự giác tháo dỡ, chuyển dọn các vi phạm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, hành lang an toàn giao thông đường bộ trên truyến đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 21A (huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Thạch Thất, Mỹ Đức, Thị xã Sơn Tây) thuộc địa bàn thành phố.
Sau giải tỏa, thanh tra giao thông vận tải và lực lượng chức năng phối hợp thường xuyên với chính quyền địa phương để duy trì xử lý vi phạm chống tái lấn chiếm. Bàn giao cho ban duy tu các công trình hạ tầng giao thông, các đơn vị duy tu đường để quản lý, bảo vệ, chống tái lấn chiếm.
Cần nhân lên những mô hình
Mới đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã ký kết chương trình phối hợp giai đoạn 2022-2027 với các nội dung gồm tập trung đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; giáo dục, vận động nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm chấp hành nghiêm túc các quy định khi tham gia giao thông, xây dựng văn hóa giao thông tại địa phương cho cán bộ, hội viên, phụ nữ và các thành viên trong gia đình.
Theo ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 87% số vụ tai nạn giao thông hiện nay là do đàn ông gây ra; cần phát huy hơn nữa vai trò của phụ nữ trong công tác truyền thông và nêu gương đảm bảo an toàn giao thông.
Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia sẽ đề nghị ban an toàn giao thông các tỉnh, thành phố có chương trình cụ thể phối hợp với Hội Phụ nữ các cấp và có cam kết để triển khai.
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương cho biết thực hiện chương trình phối hợp tuyên truyền, vận động “Phụ nữ tham gia đảm bảo an toàn giao thông vì hạnh phúc của mỗi gia đình, giai đoạn 2017-2022" với mục đích nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành pháp luật an toàn giao thông, xây dựng “văn hóa giao thông” trong cán bộ, hội viên, phụ nữ; tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động phụ nữ và các thành viên trong gia đình.
Trong 5 năm, các cấp Hội đã tổ chức gần 250.000 hoạt động tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục truyền thống, nâng cao kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ, trong đó có nội dung tuyên truyền, phổ biến, tư vấn pháp luật về an toàn giao thông; gần 13 triệu hộ gia đình đạt tiêu chí “gia đình không vi phạm pháp luật.”
Nhiều mô hình sáng tạo đã được triển khai trong cả nước, trong đó nổi bật là mô hình “Giáo dục hành động thực hiện an toàn giao thông” và “Phụ nữ lên tiếng - Uống có trách nhiệm thực hiện an toàn giao thông” đã được Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, Ban An toàn giao thông các tỉnh, thành quan tâm hỗ trợ và được chính quyền địa phương đánh giá cao.
Cán bộ, hội viên phụ nữ tích cực, trách nhiệm trong việc vận động người thân trong gia đình thực hiện tốt các quy định khi tham gia giao thông, từ đó góp phần cùng cả nước giảm thiểu thiệt hại do tai nạn giao thông xảy ra trên cả 3 tiêu chí số vụ, số người chết và số người bị thương.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông của một số cán bộ, hội viên phụ nữ và người dân còn chưa cao nên thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra vẫn còn lớn.
Hà Đông là một quận đang được đô thị hóa nhanh chóng của thành phố Hà Nội với 473 tòa nhà chung cư mới được xây dựng và tốc độ tăng dân số cơ học cao, do vậy thường xuyên xảy ra tình trạng ách tắc giao thông và tai nạn giao thông trên địa bàn toàn quận.
Đặc biệt, một trong những mô hình được các cấp hội trên địa bàn quận thực hiện có hiệu quả, được ghi nhận là mô hình "7 nhớ" khi tham gia giao thông.
Mô hình được ra mắt năm 2012, nhằm nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật về giao thông của cán bộ hội viên và phụ nữ ngoài hội, xây dựng nếp sống văn hóa của phụ nữ khi tham gia giao thông với thông điệp dễ nhớ, dễ thực hiện: "nhớ đội mũ bảo hiểm, nhớ đi đúng làn đường, nhớ tín hiệu giao thông, nhớ không chở quá tải nhớ đi đúng tốc độ, nhớ không uống rượu bia, nhớ đủ giấy tờ xe.”
Ý thức từ những việc nhỏ nhất tưởng như đơn giản nhưng đem lại hiệu quả lớn lao, góp phần đảm bảo an toàn cho mỗi người dân khi tham gia giao thông, kiềm chế tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông trên địa bàn./.