Việt Nam có điều kiện thuận lợi để sản xuất rau, hoa, quả và đang từng bước ghi dấu ấn trên thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, làm thế nào để nâng tầm giá trị, xây dựng được thương hiệu cho rau, hoa, quả Việt Nam cần có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ khâu sản xuất đến xúc tiến thương mại.
Đây là nội dung được các đại biểu chia sẻ tại Tọa đàm Tương lai xanh cho ngành rau, hoa, quả Việt Nam: Sản xuất hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn do Hiệp hội Rau quả Việt Nam và Công ty Triển lãm Minh Vi tổ chức ngày 8/1.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết Việt Nam đang trở thành một trong những trung tâm sản xuất và xuất khẩu rau, quả lớn của khu vực.
Năm 2024, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt hơn 7,2 tỷ USD, con số kỷ lục từ trước tới nay, cao hơn 1,6 tỷ USD so với năm 2023. Bước nhảy vọt này đang mở ra chặng đường phát triển mới cho ngành hàng rau quả trong những năm tiếp theo trên hành trình hướng tới kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD.
Bên cạnh đó, ngành hoa Việt Nam cũng đang trên đà tăng trưởng ấn tượng. Với điều kiện khí hậu thuận lợi và sự đa dạng trong chủng loại, Việt Nam đã trở thành nguồn cung ứng hoa tươi chất lượng cao cho nhiều quốc gia.
Giai đoạn 2021-2026, thị trường hoa Việt Nam dự kiến tăng trưởng kép với tốc độ trên 11%/năm.
Mặc dù vậy, với yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường, việc nâng cao chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm đối với rau, quả là vô cùng cần thiết.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, người tiêu dùng thế giới ngày càng ưu tiên các sản phẩm thực phẩm hữu cơ, sản xuất theo mô hình kinh tế tuần hoàn, ít phát thải…
Tại Việt Nam đã có nhiều đề án, dự án phát triển nông nghiệp hữu cơ. Song để nhân rộng và phát triển bền vững cần có giải pháp đồng bộ từ nhiều phía.
Chính phủ có chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn. Doanh nghiệp phải chú trọng xây dựng chuỗi giá trị hiệu quả. Người nông dân được trang bị kiến thức và kỹ năng sản xuất; các trường, viện nghiên cứu phát triển giống cây trồng cho năng suất, chất lượng, khả năng chống chịu sâu bệnh cao.
Về lĩnh vực hoa, bà Mai Hồng, Điều phối viên Việt Nam, Hiệp hội Hợp tác kinh doanh nông nghiệp Hà Lan-Việt Nam chia sẻ, trồng hoa cho hiệu quả kinh tế cao hơn gấp nhiều lần so với các loại các loại cây trồng khác, biên độ lợi nhuận có thể đạt từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng/ha mỗi năm.
Tuy nhiên, so với rau, quả, vấn đề sản xuất an toàn trong ngành hoa ít được quan tâm hơn do nhận thức hoa không phải thực phẩm, không ăn trực tiếp vào người thì không độc hại. Các biện pháp bảo vệ thực vật phi hóa chất như màng lưới, nhà kính, thiên địch…chưa được ứng dụng rộng rãi do chi phí cao.
“Thực tế, hoa không phải là thực phẩm nhưng là sản phẩm tiếp xúc gần với con người, việc sản xuất thiếu an toàn, lạm dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật thì nông dân trồng hoa chịu ảnh hưởng trước tiên, sau đó là người tiêu dùng. Thách thức đối với người trồng hoa Việt Nam là thiếu kiến thức, nhận thức về mô hình sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp tuần hoàn. Bên cạnh đó, hạn chế về tài chính cũng là rào cản lớn trong việc đầu tư cho mô hình nông nghiệp an toàn, bền vững,” bà Mai Hồng đặt vấn đề.
Ông Hồ Anh Dũng, Phó chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt chia sẻ, Đà Lạt là vựa hoa lớn nhất cả nước với diện tích khoảng 10.000ha; trong đó, hơn 50% diện tích được ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao dùng nhà màng, nhà kính…Tuy nhiên, doanh thu từ xuất khẩu hoa khá khiêm tốn, khoảng 70-80 triệu USD/năm.
Theo ông Hồ Anh Dũng, sản xuất hữu cơ, tuần hoàn là xu hướng chung của thế giới, không chỉ với nông sản, thực phẩm và ở hầu hết các sản phẩm tiêu dùng khác, bao gồm cả hoa.
Để nâng cao kim ngạch, mở rộng thị trường xuất khẩu hoa, Việt Nam cần thay đổi tư duy tổ chức sản xuất, ưu tiên chất lượng thay vì số lượng cũng như đa dạng chủng loại hoa khác nhau.
Bên cạnh đó, công tác xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm, quảng bá thương hiệu cũng cần được đổi mới để thu hút khách hàng hiệu quả.
Liên quan đến xúc tiến thương mại, ông Nguyễn Bá Vinh, Tổng giám đốc Công ty triển lãm Minh Vi thông tin, Triển lãm Quốc tế chuyên ngành công nghệ sản xuất và chế biến rau, hoa, quả lần thứ 7 tại Việt Nam (HortEx Vietnam 2025) sẽ trở lại từ ngày 12-14/3 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), Thành phố Hồ Chí Minh.
Điểm đặc biệt của sự kiện năm nay chính là lần đầu tiên HortEx Vietnam kết hợp với Agritechnica Asia – thương hiệu triển lãm hàng đầu thế giới về máy và thiết bị nông nghiệp do Hiệp hội Nông nghiệp Đức (DLG) tổ chức.
Sự kiện dự kiến quy tụ hơn 400 nhà trưng bày từ 35 quốc gia và vùng lãnh thổ, kỳ vọng sẽ đón 15.000 lượt khách tham quan thương mại.
HortEx Vietnam 2025 được phân chia thành các khu vực trưng bày chuyên biệt như khu cung ứng hoa quốc tế, khu cung ứng trái cây và rau quả quốc tế, khu giống cây trồng quốc tế, mang đến không gian kết nối và hợp tác kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Trong thời gian triển lãm, nhiều hội thảo chuyên sâu, diễn đàn xuất khẩu cũng được tổ chức, giúp cơ sở sản xuất, đơn vị kinh doanh phân phối chia sẻ thông tin, xu hướng thị trường; đồng thời thúc đẩy hợp tác chuyển giao công nghệ, kỹ thuật sản xuất, chế biến mới./.
Ngành rau quả Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 10 tỷ USD vào năm 2030
Kim ngạch xuất khẩu 2023 đạt 5,6 tỷ USD so với gần 3,4 tỷ USD năm 2022 tăng 67%. Năm 2024, tiếp tục đà tăng trưởng mạnh mẽ cuả năm 2023, xuất khẩu rau quả bứt tốc và về đích ngoạn mục với 7,2 tỷ USD.
