Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã tiến thêm một bước nữa trong việc lựa chọn tân Tổng giám đốc với công bố của Chủ tịch Hội đồng WTO về kết quả lựa chọn vòng một và lịch tham vấn vòng hai.
Tại tham vấn vòng một tiến trình lựa chọn Tổng giám đốc WTO (từ ngày 7-16/9), theo công bố của Chủ tịch Đại hội đồng WTO, trong số 8 ứng cử viên, có 5 ứng cử viên được lựa chọn vào vòng hai là bà Ngozi Okonjo-Iweala (Nigeria), bà Yoo Myung-hee (Hàn Quốc), bà Amina C. Mohamed (Kenya), ông Mohammad Maziad Al-Tuaijri của (Saudi Arabia) và ông Liam Fox (Vương quốc Anh).
Chủ tịch Đại hội đồng WTO Đại sứ David Walker, người New Zealand cho biết, 164 thành viên WTO đã tham vấn bí mật với Bộ ba của tiến trình lựa chọn - gồm Chủ tịch Đại hội đồng WTO, cùng với 2 điều phối viên gồm Chủ tịch Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO Đại sứ Dacio Castillo và Chủ tịch Cơ quan Rà soát chính sách thương mại WTO là Đại sứ Harald Aspelund.
Trong tham vấn, đại diện của thành viên WTO trả lời cho câu hỏi duy nhất: “Bạn lựa chọn những ứng viên nào,” mỗi thành viên nêu lựa chọn 4 trong số 8 ứng cử viên được đề cử.
Các thành viên đều coi tất cả các ứng cử viên là những cá nhân có trình độ cao, phẩm chất cá nhân và có uy tín, tuy nhiên 3 ứng cử viên ít được lựa chọn nhất là ứng viên của Moldova, Mexico và Ai Cập.
[Tổ chức Thương mại Thế giới khởi động tiến trình bầu chọn lãnh đạo mới]
Vòng tham vấn thứ hai sẽ bắt đầu từ ngày 24/9 đến ngày 6/10. Mỗi thành viên WTO tiếp tục được mời đến tham vấn với Bộ ba nêu trên, chỉ đưa ra 2 lựa chọn ứng viên ưu tiên.
Sau vòng hai, số ứng viên vào vòng cuối sẽ chỉ còn 2 (3 ứng viên sẽ rút tiếp). Theo quy trình này, Đại sứ Walker sẽ triệu tập một cuộc họp của các Đại sứ Trưởng Phái đoàn bên cạnh WTO để công bố kết quả vòng hai và thời gian biểu cho vòng tham vấn thứ ba và cũng là vòng cuối.
Mục tiêu cuối cùng của tiến trình tham vấn gồm ba vòng là nhằm bảo đảm quyết định đồng thuận của các thành viên về bổ nhiệm tân Tổng giám đốc.
Hồi cuối tháng 7/2020, Đại hội đồng WTO đã nhất trí rằng sẽ có ba vòng tham vấn được tổ chức trong thời gian 2 tháng, bắt đầu từ ngày 7/9. Trong 2 tháng này, số lượng ứng cử viên sẽ giảm từ 8 xuống còn 5 và sau đó là 2 ứng viên trước khi đạt được sự nhất trí về ứng cử viên nào sẽ trở thành Tổng giám đốc thứ 7 của WTO.
Quá trình tham vấn do Chủ tịch Đại hội đồng WTO và 2 đồng điều phối viên nêu trên điều hành được thiết lập theo các hướng dẫn do Đại hội đồng WTO đề ra trong quyết định năm 2002.
Theo các hướng dẫn này, mức độ ủng hộ cao nhất (số lượng thành viên ủng hộ cao nhất) đối với ứng cử viên là cơ sở quan trọng trong việc xác định ứng cử viên đó đạt được sự đồng thuận của các Thành viên.
Trong quá trình lựa chọn Tổng giám đốc WTO, Chủ tịch Đại hội đồng và 2 đồng Điều phối viên tuân theo thực tiễn được xác lập trong thủ tục của Đại hội đồng.
Quá trình lựa chọn tân Tổng giám đốc được bắt đầu ngày 14/5 khi cựu Tổng giám đốc Roberto Azevedo thông báo với các thành viên WTO rằng ông sẽ từ chức trước một năm so với thời hạn nhiệm kỳ. Sau đó, ông rời nhiệm sở vào ngày 31/8 vừa qua.
Chủ tịch Đại hội đồng WTO Đại sứ Walker ngay lập tức tiến hành các thủ tục bổ nhiệm Tổng giám đốc theo hướng dẫn năm 2002. Các hướng dẫn này yêu cầu Chủ tịch Đại hội đồng phải bắt đầu tham vấn các Thành viên về việc lựa chọn Tổng giám đốc càng sớm càng tốt và “có thể thiết lập các thời hạn khẩn cấp nếu cần.”
Trong thời gian đề cử kéo dài một tháng từ ngày 7/6-7/7, tổng cộng 8 ứng cử viên được quốc gia của họ đề cử. Dự kiến trong tháng 11 tới, các thành viên WTO sẽ hoàn thành ba vòng tham vấn để quyết định lựa chọn tân Tổng giám đốc WTO trên cơ sở đồng thuận./.
