Sau một tuần mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và nghị án, chiều 24/5, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên án phạt 17 bị cáo trong vụ thất thoát tài sản xảy ra tại Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (viết tắt là VEAM).
Trong đó, Tòa tuyên phạt 16 bị cáo về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm Trần Ngọc Hà (sinh năm 1964, nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên, nguyên Tổng Giám đốc Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam - VEAM) 11 năm tù; Lâm Chí Quang (sinh năm 1954, nguyên Tổng Giám đốc VEAM) 8 năm tù; Vũ Từ Công (sinh năm 1968, nguyên Kế toán trưởng VEAM) 6 năm tù; Đào Quốc Việt (sinh năm 1951, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần vận tải và thương mại VEAM - Vetranco) 13 năm tù; Trần Quang Tiến (sinh năm 1970, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Đại Nam) 16 năm tù; Ngô Văn Tuyển (sinh năm 1960, nguyên Phó Tổng Giám đốc, Thành viên Hội đồng quản trị VEAM) 5 năm tù; Bùi Quốc Việt (sinh năm 1953, nguyên Trưởng phòng Thị trường kinh doanh VEAM) 30 tháng tù treo; Ngô Văn Thịu (sinh năm 1963, Phó Trưởng phòng Thị trường - Kinh doanh VEAM) 42 tháng tù; Nguyễn Thị Thu Hương (sinh năm 1962, nguyên Giám đốc Vetranco) 9 năm tù; Trần Thanh Thủy (sinh năm 1972, nguyên Trưởng phòng Kế toán Vetranco) 36 tháng tù treo; Nguyễn Minh Tùng (sinh năm 1974, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần thương mại và đầu tư Bách Việt) 5 năm tù; Lương Xuân Trường (sinh năm 1971, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Minh Quang) 36 tháng tù treo; Trần Anh Sơn (sinh năm 1974, nguyên Kế toán trưởng, người phụ trách Quản trị VEAM) 36 tháng tù; Hoàng Văn Lẫm (sinh năm 1973, nguyên Phó Trưởng phòng Tài chính kế toán VEAM, Phó Trưởng phòng Kế hoạch VEAM) 30 tháng tù treo; Nguyễn Mạnh Chung (sinh năm 1977, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn máy kéo và máy nông nghiệp (Tamac), nguyên Trưởng phòng Kỹ thuật đầu tư VEAM) 42 tháng tù; Vũ Quang Tâm (sinh năm 1963, nguyên Phó Tổng Giám đốc VEAM) 24 tháng tù treo.
[Nguyên Tổng Giám đốc VEAM bị đề nghị tuyên phạt từ 15-16 năm tù]
Riêng bị cáo Nguyễn Văn Khôi (sinh năm 1956, nguyên Trưởng ban Kiểm soát, thành viên Hội đồng thành viên VEAM) bị Tòa tuyên phạt 30 tháng tù treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.”
Bản án sơ thẩm nhận định hành vi của các bị cáo trong vụ án này là đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản cho Nhà nước, làm rối loạn thị trường kinh tế, khiến dư luận xã hội bất bình.
Những vi phạm này của các bị cáo cần phải xử lý nghiêm minh, nhằm cải tạo giáo dục các bị cáo, nhất là đối với các hành vi phạm tội kinh tế trong giai đoạn hiện nay.
Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố các bị cáo trong vụ án này về 2 tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và không oan.
Các bị cáo trong vụ án thực hiện hành vi đồng phạm với vai trò giản đơn, thực hiện hành vi phạm tội với tình tiết định khung là gây thiệt hại từ 1 tỷ đồng trở lên.
Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, hầu hết các bị cáo đều có thái độ thành khẩn khai nhận tội, ăn năn hối lỗi, nhận thức được hành vi của mình, hợp tác với cơ quan điều tra để nhanh chóng làm sáng tỏ nội dung vụ án, tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả vụ án… được Hội đồng xét xử xác định là các tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
Xét các bị cáo có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, một số bị cáo có thân nhân trong gia đình là người có công với cách mạng, có nhiều thành tích, cống hiến trong cơ quan, đơn vị và cho đất nước…, Hội đồng xét xử đã quyết định giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo.
Hội đồng xét xử kết luận, trong thời gian từ năm 2011 đến năm 2013, Vũ Từ Công - Kế toán trưởng VEAM đã tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình Lâm Chí Quang - Tổng Giám đốc VEAM ký 4 chứng thư bảo lãnh thanh toán ngân hàng cho Vetranco vay tổng số 193 tỷ đồng tại một số ngân hàng.
Đến hạn thanh toán, Vietranco không trả được nợ vay nên VEAM bị các ngân hàng cưỡng thu tiền, đồng thời VEAM phải cho Vetranco vay để thanh toán nợ các ngân hàng. Tổng số tiền gây thiệt hại cho VEAM là hơn 61,2 tỷ đồng.
Năm 2016, Dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công Thương xem xét, quyết định đầu tư nhưng Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng giám đốc VEAM vẫn thực hiện việc ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán 2 đợt với số tiền 2.500.000 USD nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM số tiền hơn 56 tỷ đồng.
Năm 2015, Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng giám đốc VEAM đã tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ôtô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Srilanka nhưng không có Nghị quyết của Hội đồng thành viên VEAM, không nằm trong Kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM.
Trần Ngọc Hà đã quyết định việc chuyển tạm ứng cho Công ty T-King tổng số tiền 400.000 USD để T-King nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ô tô tay lái bên phải.
Do kế hoạch nêu trên không thực hiện được và không thu hồi được khoản đã tạm ứng nên VEAM bị thiệt hại số tiền gần 10 tỷ đồng./.