Vụ núp bóng trang trại khai thác vàng trái phép diễn ra ở bản Nà Sài, xã Bản Giang, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu đã được các cơ quan truyền thông đại chúng lên tiếng, song nguyện vọng chính đáng của người dân nơi đây vẫn chưa được giải quyết. Dư luận đang hoài nghi rằng liệu vụ việc có bị "chìm xuồng?"
Họp chỉ để thống nhất những việc đã rồi
Người dân bản Nà Sài và ông chủ trang trại Nguyễn Duy Thành đã xảy ra mâu thuẫn vào thời điểm ngày 4/4 vừa qua khi người dân có hành động thu giữ máy móc, trang thiếtị khai thác vàng gây ô nhiễm tại trang trại núp bóng.
Ông Nguyễn Duy Thành sau đó làm đơn kiện dân rồi gửi lên huyện. Ngày 9/6, bà con lên đến Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu để tìm công lý thì chính quyền cấp xã, huyện mới bắt đầu vào cuộc.
Động thái ban đầu của lãnh đạo huyện Tam Đường là xuống xã để họp nhận định tình hình và xem xét trách nhiệm cá nhân cụ thể trong vụ này. Ông Ú A Lả, Trưởng bản Nà Sài cho biết: "Tất cả người dân trong bản đang cần một cách giải quyết thỏa đáng. Chúng tôi cần giải quyết sớm để còn có thể yên tâm sống và làm ăn."
Trước đó, Nà Sài tổ chức họp bản. Buổi họp có cả đại diện Ủy ban Nhân dân xã đến để nghe tâm tư người dân. Nguyện vọng chính đáng của người dân là nguồn nước sinh hoạt và sản xuất phải được bảo đảm trước hoạt động khai thác vàng trái phép của trang trại trên núi.
Anh Ú Văn Quý, người dân Nà Sài tham gia tất cả cuộc họp bản, cho rằng bản có nhiều cuộc họp rồi nhưng vẫn đâu vào đấy, vẫn chỉ toàn thống nhất những việc đã rồi.
Người dân không đồng ý ông Nguyễn Duy Thành làm kinh tế trang trại trá hình; yêu cầu ông Thành phải nạo vét làm sạch bùn trong đầu nguồn nước, song đại diện xã có mặt cũng không cho dân biết hướng giải quyết của xã là như thế nào.
Trưởng bản Nà Sài Ú A Lả khẳng định, chắc chắn lãnh đạo xã thời điểm năm 2012 đều biết ông Nguyễn Duy Thành hoạt động khai thác vàng trên núi. Bởi khi ấy, đã có lần chính quyền xã lên kiểm tra và đề nghị ông Thành không được phép khai thác nữa. Sau đó, mọi hoạt động khai thác đã dừng lại, tuy nhiên chỉ được mấy ngày sau, nguồn nước của bản lại tiếp tục bị đục ngầu trở lại.
Hiện tại, chính quyền xã Bản Giang cũng như huyện Tam Đường đang xác minh việc Trưởng Công an xã Vàng Văn Tem, đã nhận đơn của dân bản phản ánh về hoạt động của trang trại gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhân dân nhưng không hề báo cáo chính quyền xã.
Về hướng giải quyết tới đây của chính quyền xã Bản Giang, ông Nguyễn Bá Kiện, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã cho hay, đang phải chờ cấp huyện có kết luận và cho ý kiến chỉ đạo. Xã Bản Giang cũng tiếp tục phối hợp với huyện để xử lý những vấn đề có liên quan.
Bao giờ sai phạm mới được xử lý?
Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Quang Vinh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Tam Đường cho biết: "Ngay khi biết vụ việc trên, chính quyền huyện Tam Đường gồm Phó Bí thư Huyện ủy và tôi cùng một số phòng ban của huyện đã trực tiếp xuống xã để làm rõ một số vấn đề."
Huyện đã cho các cá nhân có liên quan đến vụ việc trên làm bản tường trình và bản kiểm điểm gồm Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã cũ (nay là Chủ tịch thị trấn Tam Đường); Bí thư xã Bản Giang; trưởng Công an xã Bản Giang, đồng thời, đoàn kiểm tra của huyện sẽ tiến hành kiểm tra mức độ sai phạm, sai phạm đến đâu thì xử lý đến đấy.
Ngoài ra, khi hoàn tất kiểm tra các sai phạm, huyện Tam Đường sẽ xin ý kiến tỉnh để xử lý hành chính đối với cá nhân đã khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực bản Nà Sài.
Trước việc dư luận đang đặt nhiều câu hỏi hoài nghi rằng, có hay không việc sự vụ trên đang dần "chìm xuồng," Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Tam Đường khẳng định sẽ không có chuyện bỏ qua. Những ai liên quan đến việc che giấu, biết sự việc trên mà không báo cáo với huyện thì chắc chắn sẽ bị kỷ luật.
Trong khi chờ các cơ quan chức năng làm rõ vấn đề thì người dân bản Nà Sài vẫn phải đối mặt với thực trạng thiếu nước sản xuất và sinh hoạt. Trưởng bản Ú A Lả nói: "Chúng tôi chấp nhận nộp phạt nhưng ông Thành phải làm sạch nguồn nước cho bản. Vì bùn đã lấp đầy mạch nước nên chúng tôi chỉ mong muốn được sớm có lại nguồn nước để đảm bảo tưới tiêu, có như vậy bà con mới yên lao động tâm sản xuất và sinh hoạt."
Mới đây, trong cuộc họp thường kỳ của Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu, ông Hoàng Thọ Chung, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Tam Đường, có đưa ra vụ việc ở Nà Sài. Ông Chung khẳng định, đây là một việc rất bình thường, chỉ là mâu thuẫn giữa bà con nhân dân trong bản với cá nhân vi phạm môi trường gây bức xúc. Huyện đã giải quyết và cơ bản ổn định.
Dư luận đặt câu hỏi việc khai thác khoáng sản trái phép gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất và sinh hoạt của 84 hộ dân được lãnh đạo huyện Tam Đường coi là một vấn đề nhỏ thì việc phải như thế nào mới là vấn đề lớn?
Như tin đã đưa, 84 hộ dân tộc Giáy ở bản Nà Sài, xã Bản Giang, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu thời gian qua phải gánh chịu hậu quả nặng nề và trực tiếp từ một bãi khai thác khoáng sản núp bóng trang trại phía đầu nguồn suối của bản.
Nước bị ô nhiễm khiến thủy sản chết nhiều, bùn chảy làm nguồn nước bị lấp, lúa không được gặt vì mất mùa do thiếu nước… Những vấn đề trên làm cho đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây bị đảo lộn.
Đáng chú ý là thực trạng khai thác vàng trái phép tại Nà Sài đã diễn ra từ nhiều năm, mãi đến khi có sự xung đột giữa người dân và chủ trang trại thì cấp xã, huyện mới vào cuộc. Trước đó, chưa hề có sự ngăn cản nào từ phía chính quyền và lực lượng chức năng./.