Ký kết thỏa thuận nguyên tắc hợp tác đầu tư liên hợp Khu công nghiệp nhẹ Moskva–Thành phố Hồ Chí Minh giữa Tập đoàn Dệt May Việt Nam và doanh nghiệp Nga năm 2014. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN) Việt Nam và Liên bang Nga là đối tác chiến lược toàn diện và quan trọng hơn là tình hữu nghị lâu đời, thủy chung.
Nhân chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Trần Đại Quang tới Nga, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam tại Liên bang Nga đã có cuộc trò chuyện với giáo sư Vladimir Kolotov, Chủ nhiệm Khoa Lịch sử các nước Viễn Đông, Giám đốc Viện Hồ Chí Minh thuộc trường Đại học Quốc gia St.Petersburg, về ý nghĩa của chuyến thăm này.
Đánh giá về thực trạng quan hệ Việt Nam-Liên bang Nga, giáo sư Kolotov nhận định quan hệ Việt Nam-Nga hiện nay chưa hề tương xứng với tiềm năng của hai nước. Một mặt, hai nước có quan hệ chính trị tốt đẹp, không có vấn đề hay mâu thuẫn và cùng có quan điểm tương đồng về tình hình quốc tế, song quan hệ kinh tế lại chưa đạt được nhiều thành công.
Ông lấy ví dụ quan hệ kinh tế Việt Nam-Mỹ, theo đó hai nước đã khôi phục lại quan hệ ngoại giao từ năm 1995 và cho đến nay đã đưa kim ngạch thương mại lên gần 50 tỷ USD. Trong khi đó, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga mới chỉ đạt 4 tỷ USD. Thực trạng này hoàn toàn không bình thường khi ngay cả với các nước mà Việt Nam có tranh chấp địa chính trị, lãnh thổ, thương mại song phương cũng đạt tới 60 tỷ USD.
Giáo sư Kolotov nhận định con số 4 tỷ USD đối với Nga là rất thấp. Điều này kéo theo xu hướng tiếng Nga đang rời khỏi Việt Nam, theo đó số người Việt Nam biết tiếng Nga đã giảm mạnh trong những năm qua, các sản phẩm sách báo tiếng Nga cũng dần biến mất.
Ông nhấn mạnh đây là một thực trạng đáng báo động, bởi việc này làm nảy sinh tình huống một chiều trong không gian thông tin, nảy sinh những sản phẩm báo chí thiếu khách quan. Thông tin từ quốc tế vào Việt Nam qua nguồn các phương tiện thông tin đại chúng phương Tây đã không giúp người đọc có được cái nhìn đầy đủ về những xu hướng đang diễn ra trên thế giới. Như vậy, mức quan hệ kinh tế thấp dẫn đến mất cân bằng thông tin và tác động tiêu cực đến quan hệ chính trị là điều không thể tránh.
Ông Kolotov nhấn mạnh vấn đề chiến tranh thông tin, theo đó chỉ một phần thông tin xác thực được sử dụng, phần còn lại bị che giấu hoặc thêm thắt các chi tiết thiếu xác thực. Lịch sử đã ghi nhận nhiều trường hợp từ thông tin bị bóp méo đã dẫn đến chiến tranh.
Để vượt qua tình trạng này, giáo sư Kolotov cho rằng hai bên cần phải nỗ lực trong nhiều lĩnh vực, trước hết là phổ biến những thông tin xác thực và khách quan về tình hình phát triển tại cả hai nước và trên thế giới nói chung. Ông nhấn mạnh cần lấy đó làm nền tảng cho mối quan hệ giữa hai nước, và trên nền tảng đó xây dựng được một “ngôi nhà” mang lại lợi ích cho các chủ thể kinh tế.
Theo giáo sư Kolotov, hiện ở Nga có rất ít người được biết rằng Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ như thế nào trong những năm qua, trong đó có những thành tựu vô cùng lớn về kinh tế. Ông lấy làm tiếc khi nước Nga ít biết về điều đó, và do đó ít doanh nghiệp Nga xem Việt Nam như một đối tác tiềm năng đáng tin cậy.
Đề cập chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đại Quang đến Nga, giáo sư Kolotov đánh giá đây là một sự kiện trọng đại trong quan hệ Nga-Việt. Theo ông, để chính sách xoay chiều sang phía Đông của Nga đạt hiệu quả, Nga cần phải huy động các nhà phương Đông học vào các dự án.
Ngành phương Đông học của Nga phát triển rất mạnh với các trung tâm lớn tại Moskva, Saint-Petersburg, Vladivostok. Tại nhiều khu vực của Nga hiện nay đang tích cực nghiên cứu các nước phương Đông, đào tạo các chuyên gia hiểu biết về ngôn ngữ, văn hóa. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là hiện nay, các ý kiến chuyên gia phương Đông học chưa được đề cao trong các dự án, cho nên ngay cả các dự án lớn của Gazprom, Rosatom cũng không được triển khai thành công.
Giáo sư Kolotov đặt những kỳ vọng lớn vào chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, hy vọng lãnh đạo đất nước, các bộ ngành tháp tùng sẽ tìm được những biện pháp để lấp những chỗ hổng trong quan hệ Nga-Việt, đưa quan hệ này đạt được những mục tiêu tham vọng./.
