Năm 2023 đánh dấu một cột mốc rất quan trọng khi lần đầu tiên trong lĩnh vực lâm nghiệp, Việt Nam đã bán thành công 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng thông qua Ngân hàng Thế giới (WB) thu về 51,5 triệu USD (gần 1.250 tỷ đồng). Đây là kết quả của việc thực hiện Thoả thuận chi trả giảm phát thải nhà kính vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) ký vào ngày 22/10/2020 giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới (WB).
Thông tin trên được đưa ra tại buổi họp báo về kết quả công tác năm 2023 và nhiệm vụ, giải pháp năm 2024 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức hôm nay 29/12 tại Hà Nội.
ERPA nhằm chuyển nhượng lượng giảm phát thải (GPT)10,3 triệu tấn carbon dioxide (CO2) ở vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2024 cho Quỹ Đối tác Carbon Lâm nghiệp (FCPF) thông qua WB, với đơn giá 5 USD/tấn CO2, khoảng 95% kết quả chuyển nhượng sẽ được chuyển giao lại cho Việt Nam để đóng góp vào NDC (cam kết của Quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính để đạt mục tiêu của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu được thông qua tại Hội nghị lần thứ 21-COP21).
Đến nay, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam đã tiếp nhận số tiền thanh toán đợt 1 từ WB là 41,2 triệu USD và USD tương đương hơn 997 tỷ đồng (tương ứng với 80% kết quả GPT theo ERPA đã ký). Số tiền còn lại 10,3 triệu USD tương đương 249,2 tỷ đồng (tương ứng với 20% kết quả GPT còn lại), Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ phối hợp với WB thực hiện các thủ tục thanh toán sau khi hoàn thành việc chuyển giao 10,3 triệu tấn CO2 theo ERPA đã ký.
Ra mắt sàn giao dịch tín chỉ carbon tự nguyện đầu tiên ở Việt Nam
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, nguồn tiền thu được từ bán tín chỉ carbon rừng sẽ dùng để chi trả cho các chủ rừng được giao quản lý rừng tự nhiên, Ủy ban nhân dân cấp xã và tổ chức khác được Nhà nước giao trách nhiệm quản lý rừng tự nhiên, các đối tượng khác có hoạt động liên quan đến GPT khí nhà kính để thực hiện các hoạt động bảo vệ và phát triển rừng, góp phần giảm mất rừng, suy thoái rừng và nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người dân làm nghề rừng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt kế hoạch sử dụng hơn 997 tỷ đồng, trong đó kinh phí tại trung ương (chiếm 3,45%) là hơn 34,3 tỷ đồng; kinh phí điều phối cho các địa phương (96,55%) là hơn 962,6 tỷ đồng.
Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam là cơ quan đầu mối tiếp nhận, quản lý, sử dụng nguồn tiền từ ERPA và thực hiện điều phối cho Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế. Trong số sáu tỉnh này, Nghệ An là tỉnh được giải ngân hơn 282 tỷ đồng, tiếp đến là Quảng Bình với hơn 235 tỷ đồng, Thanh Hóa 162 tỷ đồng, Hà Tĩnh 122 tỷ đồng, Thừa Thiên Huế 107 tỷ đồng và Quảng Trị hơn 51 tỷ đồng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang đôn đốc, chỉ đạo địa phương khẩn trương thực hiện chi trả nguồn thu từ ERPA năm 2023 cho chủ rừng, Ủy ban nhân dân cấp xã và các tổ chức khác được Nhà nước giao trách nhiệm quản lý rừng theo quy định của pháp luật trước ngày 31/12/2023 và hướng dẫn chủ rừng thực hiện chi trả cho các đối tượng hưởng lợi theo quy định.
Bên cạnh số tín chỉ đã bán, WB đã xác nhận kết quả giảm phát thải toàn vùng Bắc Trung Bộ kỳ 1 (1/1/2018-31/12/2019) đạt 16,21 triệu tấn CO2 (tương đương 16,21 triệu tín chỉ). Trong đó, lượng chuyển nhượng theo ERPA đã ký là 10,3 triệu tấn CO2. Còn lại 5,91 triệu tấn CO2, WB muốn mua bổ sung 1 triệu tấn CO2.
Còn 4,91 triệu tấn CO2 của từ kết quả GPT vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang xin Chính phủ chấp thuận cho xây dựng phương án trao đổi, chuyển nhượng, thương mại để tạo nguồn lực bổ sung cho công tác bảo vệ và phát triển rừng tại vùng Bắc Trung Bộ./.