Tiếp tục các hoạt động tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) và các Hội nghị liên quan, chiều 31/7, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã tham dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Nga và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-New Zealand.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Nga, hai bên ghi nhận mốc phát triển quan trọng với việc nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược cuối năm 2018; nhất trí cần đẩy mạnh hợp tác toàn diện trên các trụ cột hợp tác, tập trung vào một số lĩnh vực ưu tiên như chống khủng bố, an ninh năng lượng, an ninh mạng, nông nghiệp, tăng cường trao đổi thương mại, đầu tư, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, giáo dục, kết nối, du lịch, giao lưu nhân dân.
Hai bên nhất trí tiếp tục tìm hiểu khả năng tăng cường hợp tác giữa ASEAN với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU); triển khai hiệu quả Tuyên bố ASEAN-Nga về an ninh trong sử dụng công nghệ thông tin và liên lạc (ICTs), trong đó có việc thành lập Đối thoại ASEAN-Nga về ICT.
[AMM-52: Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN thảo luận nhiều vấn đề khu vực]
Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-New Zealand, các nước ASEAN hoan nghênh New Zealand triển khai chiến lược Con người và chiến lược Thịnh vượng nhằm thúc đẩy quan hệ gắn kết chặt chẽ với ASEAN, ghi nhận ý nghĩa quan trọng của mốc kỷ niệm 45 năm quan hệ Đối tác chiến lược với ASEAN trong năm 2020.
Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong một số lĩnh vực mới như phát triển năng lượng tái tạo, phát triển hạ tầng, kết nối vận tải hàng không, đầu tư, kinh tế số, nông ngư nghiệp...
Các nước ASEAN đánh giá cao New Zealand có những hỗ trợ cụ thể cho ASEAN trong lĩnh vực giáo dục, giao lưu nhân dân, xây dựng năng lực, ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai thông qua trung tâm ASEAN về cứu trợ nhân đạo (AHA).
Phát biểu tại các Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định coi trọng và sẽ tích cực cùng các nước ASEAN mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt, cùng có lợi giữa ASEAN với Nga và với New Zealand, nhất là hợp tác biển, kết nối và phát triển bền vững, kinh tế-thương mại-đầu tư, giáo dục-đào tạo, phát triển kinh tế số, thích ứng cách mạng công nghiệp lần thứ 4, du lịch, giao lưu nhân dân...
Phó Thủ tướng chia sẻ quan ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa ở Biển Đông, trong đó có các hành động đơn phương làm xói mòn lòng tin, đe dọa hòa bình, khẳng định lại các nguyên tắc đã được nhất trí của ASEAN, kêu gọi các bên kiềm chế, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, không có hành động làm phức tạp tình hình, gia tăng căng thẳng, đề cao luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Các nước ghi nhận quan ngại của Việt Nam, nhất trí cần đề cao và tuân thủ luật pháp quốc tế, kiềm chế, không có hành động làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp tình hình, không có lợi cho các nỗ lực đối thoại và xây dựng lòng tin, ủng hộ lập trường nguyên tắc và vai trò của ASEAN trong đóng góp duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông.
Cùng ngày, bên lề AMM-52, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã gặp song phương với Bộ trưởng Ngoại gia Nga Sergei Lavrov, Bộ trưởng Ngoại giao Na Uy Eriksen Soreide, Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Don Pramudwinai, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith và Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono.
Tại cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov, hai bên đánh giá cao việc hai nước triển khai các hoạt động kỷ niệm Năm hữu nghị Việt-Nga 2019-2020, đặc biệt việc Thủ tướng hai nước khai mạc năm Việt Nam tại Moskva tháng Năm vừa qua.
Hai Bộ trưởng đánh giá quan hệ hai nước đang phát triển tích cực, hai bên tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc song phương ở các cấp, hợp tác kinh tế, thương mại, du lịch, an ninh quốc phòng và giao lưu nhân dân phát triển, Nga duy trì 1.000 học bổng cho sinh viên Việt Nam học tập tại Nga và hỗ trợ chương trình dạy tiếng Nga trong các trường phổ thông ở Việt Nam.
Nga nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác Nga-ASEAN và khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Việt Nam cảm ơn Nga ủng hộ vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và đề nghị Nga tiếp tục hợp tác trong nhiệm kỳ làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an 2020-2021 cũng như Chủ tịch ASEAN 2020.
Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Don Pramudwinai, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chúc mừng Thái Lan đã có nhiều thành công trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2019; khẳng định Việt Nam luôn ủng hộ Thái Lan trong năm Chủ tịch.
Trao đổi về các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương, hai Bộ trưởng cho rằng cần sớm hoàn tất xây dựng Chương trình Hành động giai đoạn 2019-2024 triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam-Thái Lan nhằm triển khai các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, đặc biệt là tại cuộc gặp giữa hai Thủ tướng bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 34 vừa qua, trong đó có triển khai các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại-đầu tư, hướng tới mục tiêu kim ngạch 20 tỷ USD vào năm 2020 và cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.
Bộ trưởng Don Pramudwinai khẳng định Thái Lan sẵn sàng ủng hộ Việt Nam trong vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc; đánh giá cao năng lực và tin tưởng rằng Việt Nam sẽ đảm đương tốt vai trò Chủ tịch ASEAN 2020.
Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Na Uy Eriksen Soreide, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Soreide bày tỏ vui mừng trước sự phát triển tích cực của quan hệ hai nước thời gian qua, nhất trí thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với Khối Mậu dịch tự do châu Âu (EFTA).
Bộ trưởng Soreide khẳng định Việt Nam là thị trường và đối tác quan trọng của Na Uy, các doanh nghiệp Na Uy mong muốn mở rộng đầu tư và thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cảm ơn Na Uy đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và nhất trí sẽ phối hợp chặt chẽ với Na Uy trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các diễn đàn đa phương khác.
Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith, hai bên hài lòng nhận thấy quan hệ hữu nghị truyền thống và đoàn kết đặc biệt Việt-Lào không ngừng được củng cố và phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, thông qua các kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và giao lưu nhân dân.
Hai Bộ trưởng đánh giá cao hiệu quả hợp tác giữa Bộ Ngoại giao của hai nước, nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai Thỏa thuận giữa hai Bộ giai đoạn 2014-2020, tăng cường tham vấn, trao đổi thường xuyên giữa các đơn vị của hai Bộ Ngoại giao; phối hợp chặt chẽ để hoàn thành việc thực hiện Thỏa thuận về giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới hai nước; thúc đẩy việc triển khai Hội nghị tổng kết mô hình kiểm tra “một cửa, một lần dừng” tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo-Densavan.
Hai bên khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong các cơ chế khu vực và quốc tế như Liên hợp quốc, ASEAN, GMS, ACMECS...
Trong cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono, hai bên đã thảo luận và đạt thống nhất cao về các định hướng cũng như biện pháp cụ thể thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á trên tất cả các lĩnh vực chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại, đầu tư-hợp tác phát triển, an ninh-quốc phòng, giáo dục đào tạo, văn hóa và giao lưu nhân dân; tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc các cấp đặc biệt là cấp cao, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam, thúc đẩy sớm triển khai Bản ghi nhớ hợp tác nhằm thực hiện Chương trình lao động kỹ năng đặc định, thúc đẩy hoạt động của Trường Đại học Nhật Bản và tăng cường hỗ trợ giảng dạy tiếng Nhật tại Việt Nam.
Hai Bộ trưởng dành nhiều thời gian trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm như tăng cường hợp tác ASEAN-Nhật Bản, Mekong-Nhật Bản, tình hình Bán đảo Triều Tiên...
Trong các cuộc gặp song phương, trao đổi về các vấn đề an ninh khu vực, Việt Nam và các đối tác đã chia sẻ thông tin về tình hình Biển Đông hiện nay cũng như quan điểm giải quyết các vấn đề bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982./.