Trong bối cảnh các dịch bệnh mới nổi liên tục xảy ra trên thế giới và ảnh hưởng lớn tới sức khỏe, cuộc sống người dân của các quốc gia trên phạm vi toàn cầu như dịch SARS, cúm A (H5N1), cúm A (H1N1), dịch MERS-CoV tại khu vực Trung Đông và dịch Ebola tại các nước khu vực Tây Phi, việc giải quyết các vấn đề dịch bệnh cho thấy cần phải có sự phối hợp của các quốc gia, châu lục thay vì nỗ lực riêng rẽ của một quốc gia.
Để chủ động ứng phó với tình hình dịch bệnh có khả năng lây lan trên quy mô châu lục và thế giới, Chính phủ Hoa Kỳ có sáng kiến xây dựng Chương trình hợp tác An ninh Y tế toàn cầu nhằm tiến tới một thế giới đảm bảo an toàn và an ninh với các đe dọa của các dịch bệnh.
Chương trình đã được khởi động vào tháng Hai năm nay và các cuộc họp tiếp theo đã được diễn ra tại Phần Lan, Indonesia nhằm xây dựng các nội dung hoạt động.
Ngày 26/9 vừa qua, Chính phủ Hoa Kỳ đã tổ chức Hội nghị An ninh Y tế toàn cầu tại Nhà Trắng để cùng thống nhất với các quốc gia và các tổ chức quốc tế cam kết các hoạt động trong việc triển khai các hoạt động của Chương trình nghị sự an ninh y tế toàn cầu như là những hoạt động ưu tiên của các quốc gia góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh sức khỏe trên phạm vi toàn cầu.
Hội nghị có sự tham dự của Trợ lý Tổng thống Hoa Kỳ về an ninh quốc gia, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cùng các đại biểu của 44 nước trên thế giới và các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới, Tổ chức Lương Nông của Liên hợp quốc, Tổ chức Động vật thế giới, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ và một số tổ chức quốc tế khác.
Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã nêu bật các cam kết của các quốc gia và các tổ chức quốc tế trong việc đảm bảo an ninh và an toàn cho thế giới trước sự đe dọa của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và mới nổi.
Đặc biệt, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới Margaret Chan khẳng định sự nguy hiểm, tính cấp bách và những thách thức của các vấn đề dịch bệnh mang tính toàn cầu; trong đó những bài học về ứng phó với dịch Ebola.
Hội nghị cũng đã thống nhất việc tổ chức Hội nghị An ninh Y tế toàn cầu là hoạt động thường niên và năm 2015, hội nghị sẽ được tổ chức tại Hàn Quốc.
Việt Nam nằm trong khu vực được coi là một trong những vùng nóng của các bệnh truyền nhiễm mới nổi và được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Với những nỗ lực, trong những năm qua Việt Nam là nước đầu tiên khống chế thành công dịch SARS năm 2003, khống chế sớm đại dịch cúm A (H1N1) năm 2010 và chủ động triển khai các biện pháp ứng phó hiệu quả cùng với các dịch cúm gia cầm trên người.
Cùng với vị trí quan trọng trong bản đồ dịch tễ của dịch bệnh toàn cầu, Việt Nam được chọn là một trong hai quốc gia đầu tiên triển khai thí điểm Dự án An ninh Y tế toàn cầu của Chính phủ Hoa Kỳ ngay sau chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi Hoa Kỳ năm 2013 và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về những đóng góp trong việc góp phần bảo đảm an ninh sức khỏe trên phạm vi toàn thế giới.
Tham dự Hội nghị lần này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã khẳng định cam kết của Việt Nam đóng vai trò tích cực trong việc phòng chống các bệnh dịch lây truyền từ động vật sang người, cũng như đóng góp tích cực trong việc áp dụng và phát triển mô hình Trung tâm đáp ứng tình huống khẩn cấp (EOC) trong phòng chống dịch bệnh và các vấn đề y tế công cộng.
Theo những cam kết này, Việt Nam sẽ thúc đẩy triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh theo mô hình Một sức khỏe, hợp tác đa ngành trong đó có sự tham gia của lĩnh vực y tế, nông nghiệp, thông tin, truyền thông, giáo dục, du lịch, quốc phòng, an ninh, môi trường và các ngành liên quan khác cùng với các Tổ chức quốc tế, từ đó chia sẻ những bài học kinh nghiệm cũng như những thách thức trong công tác phòng chống dịch với các nước bạn bè quốc tế.
Việt Nam cũng sẽ tiếp tục áp dụng và nâng cao chất lượng hoạt động của mô hình đáp ứng tình huống khẩn cấp phòng chống dịch bệnh EOC ở trong nước nhằm giải quyết nhanh hơn nữa các vấn đề y tế công cộng trong nước cũng như kịp thời chia sẻ thông tin về tình hình dịch bệnh với các đồng nghiệp quốc tế.
Qua các buổi làm việc, Chính phủ Hoa Kỳ cũng như các Tổ chức quốc tế khẳng định cam kết ủng hộ Việt Nam tham gia một cách tích cực hơn nữa trong các hoạt động của Chương trình An ninh Y tế toàn cầu và sẽ tiếp tục hỗ trợ nước ta cả về kỹ thuật và tài chính để củng cố năng lực phòng chống dịch bệnh của Việt Nam trong giai đoạn 5 năm, từ 2014-2019.
Ngay trong tháng 10 này, Chính phủ Hoa Kỳ cam kết sẽ hỗ trợ Việt Nam hơn 400.000 USD cho Dự án An ninh Y tế toàn cầu./.