Năm 2020, Việt Nam cùng lúc đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Riêng tại cơ quan quyền lực nhất của Liên hợp quốc chịu trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, Việt Nam sẽ là Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngay tháng 1/2020, nghĩa là không có thời gian để Việt Nam theo dõi và “tập sự” cho các thành viên mới như tại nhiệm kỳ 2008-2009 trước đây. Nhiệm vụ này là thách thức rất lớn trong bối cảnh đang có nhiều diễn biến phức tạp trong tình hình quốc tế và cũng như tại chính Liên hợp quốc.
Theo quy định chung, các ủy viên không thường trực đều có thời gian quan sát công tác vận hành của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc trước khi chính thức tham gia, nhất là khi phải đảm đương nhiệm vụ Chủ tịch Hội đồng bảo an. Tuy nhiên, ngay từ khi bắt đầu nhiệm kỳ, Việt Nam sẽ tiếp nhận trách nhiệm Chủ tịch Hội đồng Bảo an đầy sóng gió và phải phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ đầu tiên đó để vững vàng hoàn thành nhiệm kỳ 2 năm.
Khi một nước đảm nhiệm vai trò ủy viên, đội ngũ tham gia công tác trực tiếp tại Hội đồng Bảo an sẽ gặp nhiều khó khăn, ngày đêm xử lý công việc trong tình hình quan hệ quốc tế hết sức phức tạp và nhạy cảm như hiện nay. Ví dụ, trong tháng 11/2019, đã có trên 40 hoạt động chính thức kèm theo những hoạt động hành lang diễn ra bất kể ngày đêm, địa điểm khác nhau, liên quan trực tiếp tới hòa bình, an ninh quốc gia và khu vực khác nhau trên thế giới. Mỗi ủy viên phải tổ chức mạng lưới chuyên viên phụ trách các lĩnh vực, địa bàn khác nhau để đảm bảo chất lượng tham gia.
[Việt Nam được đánh giá cao về năng lực giải quyết thách thức]
Nhưng khó nhất đối với một quốc gia khi đảm đương vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an là phải dung hòa quan điểm của các quốc gia thành viên khác nhau, đồng thời đề cao vai trò kiến tạo của Hội đồng Bảo an dù có nghị quyết hay không, tránh sự phủ quyết từ 1 trong 5 ủy viên thường trực (Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp).
Đối với Việt Nam, điều thuận lợi cơ bản là luôn gắn bó lợi ích quốc gia trong lợi ích chung của nhân loại. Đây là một cơ hội nữa “Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại” giúp Việt Nam vượt qua thử thách và đóng góp cho đất nước và cộng đồng quốc tế.
Ít có dân tộc nào trên thế giới phải trải qua lịch sử khó khăn và chiến tranh ác liệt như Việt Nam. Nhưng cũng hiếm có nước nào lại có thể gác lại quá khứ, hàn gắn quan hệ hữu nghị và hợp tác với các "cựu thù" như dân tộc Việt Nam. Điều đó đã minh chứng thiện chí của Việt Nam trong vấn đề hòa giải và hợp tác để cải thiện quan hệ quốc tế hiện nay. Chính vì vậy, Việt Nam không phải là nước lớn hoặc giàu mạnh, nhưng có thể tham gia đáng tin cậy nhất tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Bất kể nước nào, dù giàu mạnh đến đâu, cũng không thể đơn phương bơi ngược dòng lịch sử của nhân loại. Các nước trước sau phải hợp tác duy trì lợi ích và cuộc sống chung. Việt Nam luôn gắn bó với ngoại giao đa phương, sẵn sàng đóng góp như đã từng hy sinh đóng góp cho hòa bình và phát triển của nhân loại cũng như của chính mình. Điều đó tạo cơ sở để tin rằng các dân tộc khác cũng chia sẻ giá trị chung này và phối hợp để Việt Nam đóng góp xứng đáng tại Liên hợp quốc./.