Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đến thăm công trình Sand Engine (Động cơ cát), một thành tựu nổi bật về cải tạo thiên nhiên của Hà Lan. (Ảnh: Phạm Văn Thắng/TTXVN) Chiều 19/4 (giờ địa phương), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng và Đoàn công tác Chính phủ Việt Nam đã có buổi làm việc với chính quyền cảng Rotterdam để tìm hiểu về kinh nghiệm quy hoạch, xây dựng, vận hành và khai thác cảng biển.
Phó Thủ tướng và Đoàn công tác đã tới thăm cảng Rotterdam, làm việc với chính quyền cảng, nghe các bài giới thiệu về quy hoạch, mô hình quản lý, vận hành, khai thác cảng. Phó Thủ tướng cũng đã gặp gỡ các doanh nghiệp hàng đầu Hà Lan trong ngành vận tải hàng hải, dịch vụ hậu cần, đóng tàu, quy hoạch, xây dựng và điều hành cảng.
Sau khi nghe các bài giới thiệu, tìm hiểu sâu về việc đầu tư xây dựng, phát triển hạ tầng cảng, vai trò của nhà nước trong việc đầu tư hạ tầng, kinh nghiệm thu hút đầu tư vào cảng, việc quản lý, khai thác các cảng tổng hợp và cảng chuyên dụng…, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã thông báo với phía Hà Lan về Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển của Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Phó Thủ tướng cho rằng đây là cơ hội rất lớn cho các nhà đầu tư cảng, dịch vụ vận tải, hàng hoá… của Hà Lan.
Đặc biệt, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh mong muốn Hà Lan chia sẻ với Việt Nam những kinh nghiệm quý giá về xây dựng và quản lý cảng biển; mong muốn Chính quyền cảng Rotterdam sớm triển khai hợp tác sâu rộng tại Việt Nam trong lĩnh vực quy hoạch cảng và dịch vụ vận tải hậu cần, tìm hiểu kinh nghiệm chống xói mòn, bảo vệ bờ biển bằng sức gió.
Trước đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cùng đoàn công tác đã tìm hiểu kinh nghiệm mô hình Động cơ cát. Đây là công trình được khởi công và hoàn thành trong năm 2011 tại tỉnh Nam Hà Lan (thấp dưới mực nước biển), là thành quả sáng tạo của Hà Lan trong chung sống với thiên nhiên và là công nghệ áp dụng đầu tiên trên thế giới.
[Việt Nam-Hà Lan là điển hình của quan hệ năng động và hiệu quả]
Tác giả của công trình là Giáo sư Marcel Stive thuộc Đại học kỹ thuật Delft và là chuyên gia cố vấn cho Việt Nam. Tổng chi phí cho công trình khoảng 70 triệu euro từ ngân sách công; Bộ Cơ sở hạ tầng và Môi trường chịu trách nhiệm về kỹ thuật, tỉnh Nam Hà Lan có trách nhiệm quản lý.
Công trình gồm khoảng 21,5 triệu m3 cát được bơm vào khu vực 128 ha bờ biển hẹp ở Ter Heijde, tạo ra vịnh cát cao 5 mét so với mực nước biển, tận dụng gió và thủy triều để phân bổ cát dọc bờ biển một cách tự nhiên, tránh ảnh hưởng hệ sinh thái, giúp giảm xói mòn bờ biển, bảo vệ cư dân ven biển khỏi sóng lớn, tạo ra 35 ha đụn cát và bờ biển tự nhiên mới cũng như hệ sinh thái mới phục vụ công tác bảo tồn và giải trí. Công trình giúp giảm đáng kể công sức và chi phí bảo vệ bờ biển theo cách truyền thống (đổ cát lấn biển (khoảng 2-5 triệu m3) để gia cố bờ biển với chu kỳ 5 năm/lần, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển). Công trình Động cơ Cát được đánh giá có thể tồn tại khoảng 20 năm trước khi tiến hành đợt bơm cát mới, tiết kiệm 50% chi phí so với phương pháp truyền thống trên.
Đến nay, công trình đã thu được kết quả ban đầu như dự đoán, ghi nhận việc xuất hiện hải cẩu cũng như một số loài thực vật trong khu vực. Công trình là địa điểm lý tưởng để nghỉ ngơi thư giãn. Công trình là mẫu hình hợp tác ba bên giữa nhà nước, công ty tư nhân và viện nghiên cứu. Thành công của công trình là tiền đề để Hà Lan triển khai áp dụng rộng rãi hơn.
Rotterdam là cảng lớn nhất châu Âu, trải dài khoảng 40km, gồm 5 khu vực riêng biệt, đa chức năng (khu công nghiệp, khu dịch vụ tiếp vận, khu phân phối, khu đóng tàu, cảng côngtennơ, cảng hàng lâm sản, cảng hàng bách hóa, cảng rau quả, cảng hóa chất, cảng than, cảng chuyên dụng giao nhận ô tô…) với tổng diện tích 105km2, trong đó phần đất do Cảng vụ quản lý và khai thác rộng 20km2.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đến thăm công trình Sand Engine (Động cơ cát), một thành tựu nổi bật về cải tạo thiên nhiên của Hà Lan. (Ảnh: Phạm Văn Thắng/TTXVN) Cảng Rotterdam bắt đầu hoạt động khoảng năm 1640, nhiều tuyến đường biển quốc tế ra đời bắt nguồn từ Cảng Rotterdam. Năm 1850, thành phố Rotterdam đào kênh nắn thẳng đường vận tải trên sông, mở rộng và nâng cao hiệu quả vào năm 1913. Từ năm 1962 đến nay, cảng liên tục được mở rộng phát triển và trở thành một trong những cảng có quy mô trung chuyển hàng hóa lớn nhất thế giới.
Năm 2016, cảng phục vụ khoảng 27.000 tàu viễn dương, 100.000 tàu thuyền nội địa, vận chuyển 82 triệu tấn hàng khô, 223 triệu tấn hàng lỏng, 127 triệu côngtennơ, doanh thu 675 triệu euro (52% từ phí cảng và 48% từ cho thuê đất trong cảng và các dịch vụ khác) và 1.100 nhân viên.
Ngành hóa dầu và giao nhận vận chuyển hàng hóa nói chung là hai ngành quan trọng nhất của cảng Rotterdam. Cảng đóng vai trò trung chuyển hàng hóa quan trọng giữa châu Âu và thế giới. Từ Rotterdam, hàng hóa được vận chuyển bằng tàu thủy, xà lan sông, tàu hỏa và đường bộ đến các nơi (hàng đến Rotterdam vào buổi sáng có thể đến Anh, Pháp, Đức vào buổi chiều cùng ngày). Năm 2000, Hà Lan khởi công xây tuyến tàu hàng hóa nhanh nối Rotterdam và Đức và năm 2007 khánh thánh đoạn của Hà Lan.
Cảng Rotterdam do Cảng vụ Rotterdam quản lý. Trước 2004, Cảng vụ Rotterdam thuộc chính quyền thành phố Rotterdam. Sau 2004, Cảng vụ Rotterdam là liên doanh nhà nước giữa thành phố Rotterdam (70%) và Chính phủ Hà Lan (30%). Doanh thu của cảng được dùng để tái đầu tư vào cảng và khu công nghiệp, trả một phần lợi nhuận cho hai cổ đông trên, trả lãi suất ngân hàng, thanh toán tiền lương lao động...
Mô hình quản lý cảng Rotterdam là mô hình chủ đất/chủ cơ sở hạ tầng (thuộc nhà nước), hoạt động với vai trò một công ty phát triển cảng. Cảng vụ đầu tư cơ sở hạ tầng như xây đường sá, cầu cảng, bến tàu, kho bãi, khu công nghiệp, hệ thống điều phối giao thông và xử lý tình trạng khẩn cấp… và cho công ty tư nhân thuê với hợp đồng dài hạn. Tàu thuyền ra vào phải đóng thuế cảng. Nguồn thu chủ yếu của cảng từ thu phí từ các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước thuê đất/hạ tầng để xây dựng và khai thác cảng, nhà máy, kho hàng, cung ứng dịch vụ...; thu phí ra vào cảng, hàng hóa lưu tại cảng (thu từ các hãng vận tải và các đại lý vận tải/hàng hóa/cung ứng dịch vụ). Để tối ưu hóa giá trị kinh tế - xã hội của tổ hợp cảng, công ty phát triển cảng tập trung phá triển một hệ thống sinh thái cảng thay vì phát triển một dự án cảng thông thường.
Để bảo vệ cảng Rotterdam khỏi các đợt sóng lớn từ Biển Bắc, từ 1991-1997, Hà Lan đã xây dựng van chắn lũ Maeslantkering và Hartelkering, thuộc Công trình Đồng bằng (Delta Works). Hai van chắn lũ được kết nối với hệ thống máy tính chứa dữ liệu dự báo thời tiết và mực nước biển. Trong điều kiện bình thường, hai cửa van chắn lũ sẽ nằm trên hai bên bờ sông. Khi dự báo sẽ có đợt sóng lớn cao trên 03m, hai cửa van sẽ tự động nối lại với nhau để chắn sóng. Tàu thuyền ra vào sẽ được cảnh báo trước khi đóng van 4 tiếng.
Cảng Rotterdam là một trong những cửa ngõ chính cho hàng hóa Việt Nam vào châu Âu. Hơn 50% hàng hóa của Việt Nam xuất sang châu Âu đi qua cảng Rotterdam./.
