Vào tháng 4, Việt Nam sẽ lần thứ hai giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong nhiệm kỳ hai năm làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (2020-2021).
Là đối tác tin cậy, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, luôn chủ động và ngày càng có nhiều đóng góp tích cực vào công việc chung của khu vực và quốc tế, việc hai lần đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an trong một nhiệm kỳ là vinh dự, trọng trách của Việt Nam, cũng là cơ hội ghi dấu ấn Việt Nam với Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nói riêng, với cộng đồng quốc tế nói chung.
Vinh dự và trọng trách
Đánh giá việc đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an hai lần trong một nhiệm kỳ (tháng 1/2020; tháng 4/2021) là vinh dự và trọng trách không phải quốc gia nào cũng có được, ông Đỗ Hùng Việt, Vụ trưởng Vụ các tổ chức quốc tế (Bộ Ngoại giao) cho rằng đây thực sự là cơ hội để tuyên truyền mạnh mẽ, tạo động lực, không khí phấn khởi, tin tưởng trong quần chúng nhân dân về sự tham gia, đóng góp của Việt Nam tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các tổ chức, diễn đàn đa phương.
Đồng thời, đây là cơ hội tuyên truyền về chủ trương, đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng; là tiền đề tiếp tục phát huy, nâng cao hơn nữa uy tín, vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
Đây cũng là dịp Việt Nam thể hiện cam kết tiếp tục nỗ lực thúc đẩy đối thoại, đóng góp vào những nỗ lực chung của Hội đồng Bảo an trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tìm kiếm giải pháp thỏa đáng cho các vấn đề được cộng đồng quốc tế quan tâm trên cơ sở phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc, đáp ứng lợi ích chính đáng của các quốc gia, vì một thế giới hòa bình, thịnh vượng và tốt đẹp hơn.
Theo ông Đỗ Hùng Việt, với kinh nghiệm tích lũy từ nhiệm kỳ 2008-2009 và năm đầu tiên của nhiệm kỳ 2020-2021 tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đến nay, Việt Nam đã sẵn sàng và chủ động cho việc trở thành Chủ tịch Hội đồng Bảo an lần thứ hai trong nhiệm kỳ vào tháng 4/2021.
Việt Nam sẽ thúc đẩy các sáng kiến trong tháng Chủ tịch; hướng tới thông qua văn kiện của Hội đồng Bảo an ngay trong tháng. Cùng với đó, nhằm thúc đẩy các ưu tiên trong tháng Chủ tịch Hội đồng Bảo an, Việt Nam sẽ tổ chức các sự kiện bằng hình thức trực tuyến gồm: phiên thảo luận mở cấp cao về chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực trong thúc đẩy xây dựng lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột” do lãnh đạo cấp cao Việt Nam chủ trì; phiên họp cấp Bộ trưởng trực tuyến về chủ đề “Khắc phục hậu quả bom mìn và duy trì hòa bình bền vững: tăng cường gắn kết để hành động hiệu quả hơn” do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì; phiên họp nghe báo cáo về chủ đề “Bảo vệ cơ sở thiết yếu đối với sự sống của người dân trong xung đột vũ trang” do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng hoặc Lãnh đạo Bộ Ngoại giao chủ trì.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng sẽ chủ trì, điều hành các cuộc họp của Hội đồng Bảo an đối với các vấn đề đang thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế hiện nay như tình hình Israel-Palestine, Syria, Libya…
[Khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam tại Hội đồng Bảo an LHQ]
Ông Đỗ Hùng Việt khẳng định Việt Nam sẽ chủ trì và điều hành các công việc của Hội đồng Bảo an trên cơ sở cân bằng, khách quan, xây dựng và hướng tới đồng thuận; tích cực đề xuất các sáng kiến để cùng các nước thành viên Hội đồng Bảo an giải quyết các vấn đề hòa bình, an ninh quốc tế quan trọng.
Xuyên suốt trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ, Việt Nam sẽ tiếp tục lồng ghép các quan tâm, ưu tiên của mình trong quá trình thảo luận, thương lượng và quyết nghị của Hội đồng Bảo an.
Ông Đỗ Hùng Việt cho biết thêm chương trình hoạt động trong tháng 4 "tương đối bận rộn" với khoảng 30 cuộc họp chính thức cấp Đại sứ, xử lý hơn 12 vấn đề trong chương trình nghị sự ở tất cả các khu vực từ châu Phi, Trung Đông đến châu Âu, châu Mỹ, cũng như các vấn đề, chủ đề khác.
"Để thực hiện vai trò này, Việt Nam xác định hết sức nỗ lực để tham gia chủ động, tích cực và có trách nhiệm. Việt Nam cũng sẽ nỗ lực để đảm bảo khách quan, minh bạch, linh hoạt trong xử lý các khác biệt có thể có giữa các nước thành viên để bảo đảm sao cho Hội đồng Bảo an có tiếng nói thống nhất, đoàn kết, đồng thuận trong xử lý các thách thức chung hiện nay," ông Đỗ Hùng Việt chia sẻ.
Ba ưu tiên của Việt Nam trong tháng Tư
Trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào tháng 4/2021, Việt Nam dự kiến thúc đẩy ba ưu tiên cụ thể. Đó là tăng cường hợp tác giữa Liên hợp quốc và các tổ chức khu vực trong thúc đẩy xây dựng lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa, giải quyết xung đột; khắc phục hậu quả bom mìn và duy trì hòa bình bền vững: tăng cường gắn kết để hành động hiệu quả hơn; bảo vệ cơ sở thiết yếu đối với sự sống của người dân trong xung đột vũ trang.
Ở ưu tiên thứ nhất, Việt Nam quyết định tổ chức sự kiện nhằm tiếp tục thúc đẩy vai trò của các tổ chức khu vực cũng như hợp tác giữa Liên hợp quốc với các tổ chức khu vực, trong đó có ASEAN, trong tiến trình duy trì hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế-xã hội nói chung và trong ngăn ngừa xung đột nói riêng.
Việc đưa ra ưu tiên này cũng nhằm triển khai cụ thể chính sách đối ngoại mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra, khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới của đất nước; kế thừa và tiếp nối những kết quả thành công đạt được trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN 2020 và sáng kiến của Việt Nam trong tháng Chủ tịch Hội đồng Bảo an lần thứ nhất (tháng 1/2020) khi tổ chức phiên họp lần đầu tiên của Hội đồng Bảo an với chủ đề “Hợp tác giữa Liên hợp quốc và ASEAN."
Ở ưu tiên thứ hai, khắc phục hậu quả bom mìn và duy trì hòa bình bền vững: tăng cường gắn kết để hành động hiệu quả hơn, ưu tiên này được gắn với Ngày Quốc tế nhận thức bom mìn và hỗ trợ hành động bom mìn 4/4 hằng năm.
Việc Việt Nam tham gia tích cực và có sáng kiến cụ thể trong vấn đề này sẽ thể hiện vai trò, đóng góp trên một lĩnh vực mà Việt Nam và nhiều nước quan tâm; từ đó có lợi ích, tạo dấu ấn trong nhiệm kỳ Hội đồng Bảo an 2020-2021, thể hiện tính nhân văn và đề cao khía cạnh nhân đạo trong việc giải quyết hậu quả bom mìn; nâng cao nhận thức chung, thu hút nhiều hơn sự chú ý của cộng đồng quốc tế đến công tác khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, qua đó tranh thủ hỗ trợ quốc tế cho Việt Nam cũng như các nước chịu ảnh hưởng.
Trong ưu tiên thứ ba, bảo vệ cơ sở thiết yếu đối với sự sống của người dân trong xung đột vũ trang, việc Việt Nam tham gia tích cực và thúc đẩy sáng kiến về vấn đề này sẽ thể hiện chính sách đối ngoại nhân văn, nhân đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam; thể hiện tinh thần, trách nhiệm trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Đồng thời, Việt Nam phát huy vai trò tích cực trong vấn đề “Bảo vệ thường dân," một trong những chủ đề lớn nhận được sự quan tâm, thúc đẩy của quốc tế trong thời gian gần đây tại Hội đồng Bảo an và các diễn đàn quốc tế.
Bên cạnh đó, bảo vệ cơ sở thiết yếu là lĩnh vực chưa được thảo luận một cách tổng thể, đây cũng là cơ hội quý báu để Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và nỗ lực trong tái thiết hậu xung đột, khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần thu hút sự quan tâm, nguồn lực của cộng đồng quốc tế trong vấn đề này. Đây cũng là dịp để Việt Nam phát huy vai trò, đóng góp tích cực trong việc thúc đẩy tôn trọng và thực hiện luật pháp quốc tế nói chung và luật nhân đạo quốc tế nói riêng, đóng góp vào các nỗ lực chung về xây dựng hòa bình và thiết lập một nền hòa bình bền vững, là ưu tiên tổng thể của Việt Nam khi tham gia Hội đồng Bảo an.
Việc Việt Nam hoàn thành tốt nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an, trong đó có hai lần đảm nhiệm cương vị Chủ tịch sẽ góp phần cụ thể hóa chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Liên hợp quốc và với các đối tác lớn đi vào chiều sâu, hiệu quả hơn, tạo đà cho việc hội nhập quốc tế mạnh mẽ và toàn diện hơn trong thời gian tới. Đây cũng dịp đánh dấu bước trưởng thành của đội ngũ cán bộ ngoại giao cả về lượng và chất, sẵn sàng đảm nhận những trọng trách mới mà Đảng và Nhà nước giao phó, xứng với tầm vóc, thế và lực của đất nước sau 35 năm Đổi mới.
Việt Nam cam kết tiếp tục nỗ lực thúc đẩy đối thoại, đóng góp vào những nỗ lực chung của Hội đồng Bảo an trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tìm kiếm giải pháp thỏa đáng cho các vấn đề được cộng đồng quốc tế quan tâm trên cơ sở phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc, đáp ứng lợi ích chính đáng của các quốc gia, vì một thế giới hòa bình, thịnh vượng và tốt đẹp hơn./.