Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 26/4 đã tiến hành họp công khai trực tuyến về tình hình Abyei, khu vực có tranh chấp giữa Sudan và Nam Sudan, và hoạt động của Phái bộ An ninh Lâm thời của Liên hợp quốc tại khu vực này (UNISFA).
Phiên họp, dưới sự chủ trì của Việt Nam, với sự tham dự của ông Jean-Pierre Lacroix, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc về các vấn đề gìn giữ hòa bình và ông Parfait Onanga-Anyanga, Đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên hợp quốc về khu vực Sừng Châu Phi.
Theo phóng viên TTXVN tại New York, các báo cáo viên đánh giá cao những tiến triển tích cực tại Sudan và Nam Sudan cũng như việc quan hệ giữa hai nước đã có nhiều bước tiến quan trọng trong thời gian qua.
Các báo cáo viên ghi nhận hai nước đã có một số nỗ lực để khôi phục đối thoại trong giải quyết vấn đề Abyei nhưng cho rằng hai bên chưa đạt được nhiều kết quả thực chất.
Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Lacroix bày tỏ lo ngại về tình hình an ninh tại Abyei những tháng gần đây trong bối cảnh đại dịch COVID-19, sự gia tăng bạo lực giữa các cộng đồng và các cuộc tấn công nhắm vào UNISFA.
Ông Lacroix nhắc lại ý kiến của Tổng Thư ký Liên hợp quốc rằng hiện chưa có giải pháp nào được các bên liên quan chấp nhận nhằm hướng tới việc rút quân của UNISFA trong thời gian tới và kêu gọi Hội đồng Bảo an gia hạn nhiệm vụ của UNISFA thêm 6 tháng để các bên liên quan tiếp tục tìm giải pháp phù hợp cho vấn đề Abyei.
Đặc phái viện Parfait Onanga-Anyanga nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường phối hợp giữa Liên hợp quốc với Liên minh châu Phi (AU) và các nước khu vực nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và chung sống hòa bình giữa các cộng đồng ở Abyei.
[Liên hợp quốc cân nhắc gia hạn lệnh cấm vận vũ khí đối với Nam Sudan]
Các nước thành viên Hội đồng Bảo an đánh giá cao việc quan hệ giữa Sudan và Nam Sudan tiếp tục được cải thiện song chia sẻ quan ngại về những diễn biến gần đây về tình hình an ninh và nhân đạo tại Abyei.
Các nước kêu gọi Sudan và Nam Sudan sớm tìm giải pháp hòa bình cho vấn đề Abyei và khẳng định lại sự ủng hộ đối với các hoạt động của UNISFA và của Đặc phái viên.
Đại diện Sudan và Nam Sudan khẳng định cam kết của Chính phủ hai nước này trong hợp tác với UNISFA, nhấn mạnh các nỗ lực gần đây của hai nước trong thúc đẩy đối thoại để giải quyết vấn đề Abyei một cách hòa bình.
Đại diện Ethiopia khẳng định với tư cách là nước góp quân lớn nhất cho UNISFA, Ethiopia sẽ tiếp tục đóng góp để Phái bộ hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc hoan nghênh một số tiến triển tích cực ở Nam Sudan và Sudan và các tiến triển trong quan hệ hai nước kể từ đầu năm 2021 đến nay và kêu gọi Chính phủ Sudan và Nam Sudan tận dụng đà tích cực trong quan hệ hai nước để sớm giải quyết vấn đề liên quan đến Abyei thông qua các biện pháp hòa bình, trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.
Đại sứ chia sẻ quan ngại về tình hình an ninh, nhân đạo ở Abyei và các cuộc tấn công nhắm vào UNISFA, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm an toàn cho lực lượng của UNISFA và kêu gọi Chính phủ Sudan và Nam Sudan tạo điều kiện để Phái bộ có thể thực thi đầy đủ nhiệm vụ cũng như thành lập các thể chế chung phù hợp với các Nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an.
Đại sứ Đặng Đình Quý cũng đánh giá cao các nỗ lực của Liên hợp quốc, các tổ chức và các nước khu vực trong hỗ trợ Sudan và Nam Sudan giải quyết vấn đề Abyei một cách hòa bình, đồng thời hoan nghênh các nỗ lực của UNISFA và Cơ quan Liên hợp quốc về hành động bom mìn (UNMAS) trong xử lý các thách thức về nhân đạo, trong đó có các thách thức liên quan đến bom mìn tại Abyei.
Abyei là khu vực có tranh chấp giữa Sudan và Nam Sudan. Hai nước đã ký Thỏa thuận ngày 20/6/2011, theo đó hai bên cam kết sẽ rút quân khỏi khu vực phi quân sự tại Abyei và thiết lập các cơ chế hỗn hợp để giải quyết vấn đề Abyei.
Tuy nhiên, cho đến nay hai nước chưa có nhiều tiến triển thực chất trong thực thi Thỏa thuận. UNISFA được thành lập năm 2011theo Nghị quyết 1990 của Hội đồng Bảo an với nhiệm vụ bảo vệ thường dân và thúc đẩy phi quân sự hóa tại Abyei và được bổ sung nhiệm vụ hỗ trợ Cơ chế Hỗn hợp về Kiểm chứng và Giám sát biên giới chung (JBVMM) tại Abyei theo Nghị quyết 2024 ngày 14/12/2011./.