Theo phóng viên TTXVN tại Liên hợp quốc, ngày 15/12, Hội đồng Bảo an đã họp trực tuyến về tình hình Nam Sudan và hoạt động của Phái bộ Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại nước này (UNMISS).
Phiên họp có sự tham dự ông Mark Lowock, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề nhân đạo và viện trợ khẩn cấp, và ông David Shearer, Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký Liên hợp quốc về Nam Sudan kiêm người đứng đầu UNMISS.
Với tư cách là Chủ tịch Ủy ban trực thuộc của Hội đồng Bảo an liên quan đến Nam Sudan, Việt Nam đã báo cáo Hội đồng Bảo an về hoạt động của ủy ban trong năm qua và sau đó phát biểu trên tư cách quốc gia.
Các báo cáo viên cho biết trong những tháng gần đây, Nam Sudan tiếp tục ghi nhận một số tiến triển tích cực về chính trị-an ninh, song tiến trình chuyển tiếp nhìn chung vẫn diễn ra chậm chạp.
Các báo cáo viên bày tỏ quan ngại về tình trạng khủng hoảng kinh tế, nhân đạo ở Nam Sudan do tác động của đại dịch COVID-19, lũ lụt diện rộng, tình trạng gia tăng bạo lực giữa các cộng đồng.
[Việt Nam chủ trì họp Nhóm công tác về các tòa án quốc tế]
Ông David Shearer thông tin về các nỗ lực của UNMISS trong bảo vệ dân thường ở Nam Sudan trong bối cảnh đại dịch COVID-19, đồng thời cho biết phái bộ đã và đang rút dần lực lượng tại một số cơ sở bảo vệ dân thường và bàn giao các cơ sở này cho chính phủ do tình hình an ninh cơ bản đã được cải thiện.
Các nước thành viên Hội đồng Bảo an kêu gọi chính phủ chuyển tiếp và các bên liên quan ở Nam Sudan tiếp tục nỗ lực thực hiện các điều khoản còn lại trong Thỏa thuận Hòa bình năm 2018, trong đó có việc thành lập Nghị viện chuyển tiếp và lực lượng an ninh quốc gia thống nhất.
Các nước cũng chia sẻ quan ngại của các báo cáo viên về các thách thức về kinh tế và nhân đạo ở Nam Sudan hiện nay, đặc biệt là tình trạng mất an ninh lương thực.
Với tư cách Chủ tịch Ủy ban trực thuộc của Hội đồng Bảo an liên quan đến Nam Sudan (Ủy ban 2206), Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc, đã báo cáo Hội đồng Bảo an về hoạt động của ủy ban trong năm 2020. Ủy ban đã tổ chức 5 phiên họp, ban hành 41 văn bản và thông qua 7 đề nghị miễn trừ tạm thời đối với các biện pháp hạn chế đối với một số cá nhân, tổ chức ở Nam Sudan.
Phát biểu với tư cách đại diện Việt Nam, Đại sứ Đặng Đình Quý đã đánh giá cao các diễn biến tích cực ở Nam Sudan trong năm 2020, cho rằng những tiến triển này là rất đáng khích lệ trong bối cảnh Nam Sudan, một quốc gia non trẻ, đang chịu nhiều khó khăn do đại dịch COVID-19, tình trạng lũ lụt và thiếu lương thực.
Đại sứ ghi nhận thỏa thuận ngừng bắn tiếp tục cơ bản được tuân thủ và kêu gọi chính phủ tiến hành các biện pháp hiệu quả nhằm giải quyết tình trạng bạo lực giữa các cộng đồng; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sớm thiết lập các tiêu chí để rà soát cơ chế cấm vận vũ khí của Hội đồng Bảo an đối với Nam Sudan.
Đại sứ đánh giá cao vai trò của UNMISS, các nước láng giềng và tổ chức khu vực trong thúc đẩy tiến trình hòa bình và phát triển ở Nam Sudan, đồng thời khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào hoạt động của UNMISS.
UNMISS là phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc được thành lập theo Nghị quyết 1996 ngày 8/7/2011 của Hội đồng Bảo an và được gia hạn hàng năm (mới đây nhất đến 12/3/2021 theo Nghị quyết 2514).
UNMISS có 4 nhiệm vụ chính gồm: bảo vệ thường dân, hỗ trợ tiến trình hồi hương của người tị nạn và người mất nơi cư trú ở Nam Sudan; tạo môi trường thuận lợi cho việc hỗ trợ nhân đạo; giám sát và điều tra các hành vi vi phạm nhân quyền; hỗ trợ việc triển khai Thỏa thuận Hòa bình 2018 và tiến trình hòa bình, đóng vai trò bổ trợ cho các bên liên quan tại Nam Sudan.
Việt Nam chính thức tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và cử đại diện tham gia UNMISS vào năm 2014. Việt Nam đã triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 tại Bentiu, Nam Sudan, kể từ năm 2018 đến nay và hiện đang chuẩn bị cho việc triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 lần thứ 3.
Ủy ban của Hội đồng Bảo an về Nam Sudan (Ủy ban 2206) là một cơ quan trực thuộc của Hội đồng Bảo an, được thành lập theo Nghị quyết 2206 (2015) của Hội đồng Bảo an với nhiệm vụ giám sát việc triển khai các biện pháp của Hội đồng Bảo an nhằm thúc đẩy bảo đảm hòa bình, an ninh tại quốc gia này.
Theo thông lệ tại Hội đồng Bảo an, các nước ủy viên không thường trực sẽ được phân công đảm nhiệm vị trí chủ tịch các cơ quan trực thuộc của Hội đồng Bảo an. Hiện Việt Nam đang đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Ủy ban nhiệm kỳ 2020-2021./.