Từ ngày 20-24/9, tại thủ đô Vienna, Cộng hòa Áo, Đại hội đồng Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) khóa 65 đã được tổ chức theo hình thức kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp.
Tham dự Đại hội đồng có đại diện 172 nước thành viên IAEA, cùng các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ chức hàng hải quốc tế, Tổ chức Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện.
Đoàn Việt Nam tham dự Đại hội đồng theo cả hai hình thức trực tuyến và trực tiếp, bao gồm đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Khoa học và Công nghệ và Phái đoàn Việt Nam tại Vienna do Đại sứ Nguyễn Trung Kiên, Đại diện thường trực Việt Nam tại IAEA, làm Trưởng đoàn.
Tại Phiên khai mạc, các nước thành viên IAEA đã thống nhất bầu Đại sứ Nguyễn Trung Kiên làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng IAEA khóa 65.
Phát biểu khai mạc, Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi cho biết trong năm 2021, IAEA đã hỗ trợ 146 quốc gia và vùng lãnh thổ ứng dụng công nghệ hạt nhân vào các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là ứng phó với dịch COVID-19, chăm sóc sức khỏe cộng đồng và điều trị y tế, nâng cao chất lượng nông sản và thúc đẩy nông nghiệp bền vững, bảo đảm an toàn và an ninh hạt nhân.
Tổng giám đốc IAEA nhấn mạnh các vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường… và khẳng định IAEA sẽ tiếp tục đồng hành với các quốc gia trong quá trình ứng phó với các thách thức này.
Tổng giám đốc Grossi khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình triển khai Chương trình hợp tác kỹ thuật cũng như các dự án về Hợp tác ứng dụng công nghệ hạt nhân vào quá trình giải quyết các dịch bệnh có nguồn gốc từ động vật (ZODIAC) và Ứng dụng công nghệ hạt nhân vào giải quyết vấn đề rác thải nhựa (NUTEC Plastic).
[Việt Nam ủng hộ các nỗ lực giải trừ toàn diện vũ khí hạt nhân]
Nhân dịp này, Tổng giám đốc cũng báo cáo Đại hội đồng về kết quả thực hiện các hoạt động quan trọng của IAEA như thanh sát chương trình hạt nhân tại các nước thành viên, phát triển công nghệ hạt nhân, cải tạo và nâng cấp các cơ sở nghiên cứu của IAEA
Phát biểu đại diện cho Việt Nam, Đại sứ Nguyễn Trung Kiên bày tỏ cảm ơn IAEA đã hỗ trợ Việt Nam trong quá trình ứng dụng công nghệ hạt nhân vào các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là trong quá trình ứng phó với dịch COVID-19.
Đại sứ cho biết các trang thiết bị và sinh phẩm được IAEA cung cấp đã giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả việc xét nghiệm và chẩn đoán chính xác các trường hợp nhiễm bệnh; qua đó tạo điều kiện để tiến hành điều trị cũng như thực hiện các biện pháp cần thiết để hạn chế dịch bệnh.
Về hợp tác kỹ thuật, Đại sứ nhấn mạnh trong giai đoạn 2020-2021, Việt Nam đã thực hiện sáu dự án hợp tác cấp quốc gia và tham gia 10 dự án hợp tác cấp khu vực. Việt Nam sẽ phối hợp với IAEA chuẩn bị Chương trình khung hợp tác giai đoạn 2022-2027, trong đó xác định các lĩnh vực ưu tiên hợp tác giữa hai bên.
Việt Nam sẽ phối hợp với Lào và Campuchia triển khai Thỏa thuận hợp tác ba bên về ứng dụng công nghệ hạt nhân, một trong những trọng tâm của IAEA trong Chương trình hợp tác kỹ thuật tại khu vực Đông Nam Á.
Trong khuôn khổ Đại hội đồng IAEA khóa 65, các nước thành viên IAEA đã thống nhất bầu Việt Nam vào Hội đồng Thống đốc, nhiệm kỳ 2021-2023.
Trong vai trò này, Việt Nam sẽ cùng 34 quốc gia thành viên Hội đồng Thống đốc thảo luận, xem xét và khuyến nghị Đại hội đồng IAEA về chương trình hoạt động và vấn đề tài chính của IAEA; xem xét việc kết nạp các nước thành viên mới của IAEA, phê duyệt các hiệp định về thanh sát giữa IAEA và các quốc gia thành viên cũng như các quy định và tiêu chuẩn của IAEA về an toàn và an ninh hạt nhân. Hội đồng Thống đốc cũng là cơ quan chỉ định ứng viên Tổng Giám đốc IAEA để trình Đại hội đồng phê chuẩn.
Bên lề Đại hội đồng, Đoàn Việt Nam đã làm việc với Tiến sĩ Najat Mokhtar, Phó Tổng giám đốc IAEA phụ trách phát triển và ứng dụng công nghệ hạt nhân, lãnh đạo các bộ phận về bảo đảm an toàn và thanh sát hạt nhân.
Trưởng đoàn Việt Nam đã làm việc với Trưởng đoàn Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ, Slovenia, Cộng hòa Séc và các nước ASEAN về hợp tác trong thời gian tới./.