Các đại biểu tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 17 tại Vientiane hồi tháng 7/2016. (Nguồn: THX/TTXVN) Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ra đời, khởi đầu cho một tổ chức hợp tác khu vực toàn diện, một thực thể chính trị-kinh tế gắn kết và năng động.
ASEAN hiện đã trở thành đối tác không thể thiếu của các nước và trung tâm lớn trên thế giới, là nhân tố quan trọng hàng đầu cho việc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và hợp tác vì phát triển trong khu vực.
Với vai trò là thành viên của ASEAN, Việt Nam đã luôn thể hiện trách nhiệm, tham gia tích cực và có nhiều đóng góp quan trọng trong việc hoạch định các chính sách cũng như triển khai các thỏa thuận hợp tác của Hiệp hội.
Các nước ASEAN đã trở thành những đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Jakarta về những bước phát triển của ASEAN trong 49 năm hình thành và phát triển cũng như những đóng góp nổi bật của Việt Nam cho ASEAN trong 21 năm qua, Đại sứ Nguyễn Hoành Năm, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại ASEAN, cho biết kể từ khi gia nhập ASEAN vào ngày 28/7/1995, Việt Nam đã chứng kiến một giai đoạn phát triển quan trọng, sôi động và toàn diện nhất của ASEAN từ trước đến nay.
Thứ nhất, ASEAN đã chuyển mình từ một tổ chức liên kết lỏng lẻo chỉ bao gồm 6 nước để trở thành một ASEAN gồm 10 quốc gia Đông Nam Á, một Cộng đồng gắn kết chặt chẽ, có thể chế và có Hiến chương ASEAN. Đó là bước chuyển cả về tổ chức và tính chất.
Thứ hai, quan hệ đối ngoại của ASEAN đã có những bước phát triển hoàn toàn khác so với trước đây bởi vì có sự tham gia và gắn kết ngày càng nhiểu, ngày càng chặt chẽ của các nước, đặc biệt là các nước lớn.
Và ASEAN đang phát huy vai trò dẫn dắt, xây dựng cấu trúc hợp tác trong khu vực và có đóng góp quan trọng đối với việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác trong khu vực.
Đặc biệt cuối năm 2015, với nỗ lực của các nước thành viên, ASEAN đã chính thức hình thành Cộng đồng. Đây thực sự là dấu ấn mang tính chất lịch sử trong quá trình phát triển của ASEAN.
Đại sứ Nguyễn Hoành Năm khẳng định trong những bước phát triển đó của ASEAN, Việt Nam đã ghi những dấu ấn và có những đóng góp quan trọng.
Trước hết là Việt Nam đã tích cực tham gia và đóng góp vào quá trình xây dựng và triển khai những quyết sách quan trọng định hướng cho hợp tác trong ASEAN cũng như hợp tác giữa ASEAN với bên ngoài.
Vừa qua, Việt Nam đã có đóng góp tích cực trong việc hình thành Cộng đồng ASEAN thông qua những nỗ lực triển khai trên thực tế cũng như thông qua những đóng góp cho việc xây dựng những bước đi của ASEAN trong 10 năm tới (tầm nhìn 2020).
Thứ hai, Việt Nam đã tích cực đóng góp trong việc duy trì sự đoàn kết nội khối, đề cao sự tự cường khu vực và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình. Tại các hội nghị, diễn đàn, Việt Nam đã thể hiện rõ vai trò của mình trong vấn đề này.
Thứ ba, Việt Nam đã có những đóng góp quan trọng trong việc duy trì môi trường hòa bình, an ninh ở khu vực, trong đó có bảo đảm hoà bình, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông. Đây cũng là một đóng góp nổi bật của Việt Nam và được các nước đánh giá cao.
Kể từ khi hình thành Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015 đến nay, ASEAN đi vào triển khai các kế hoạch Cộng đồng ASEAN 2025, quá trình này cũng đã ghi những dấu ấn Việt Nam với những đóng góp tích cực.
Đại sứ Nguyễn Hoành Năm cho biết năm 2016 là năm đầu tiên đi vào triển khai Tầm nhìn ASEAN 2025 và kèm theo đó là các kế hoạch cộng đồng trên cả 3 trụ cột chính trị-an ninh; kinh tế và văn hóa-xã hội.
Nhiệm vụ chính trong thời gian qua là từ Tầm nhìn và các kế hoạch đã được lãnh đạo cấp cao ASEAN thông qua cuối năm 2015 làm thế nào để khẩn trương xây dựng được các chương trình, biện pháp cụ thể và đi kèm với đó là những cách thức làm thể nào để theo dõi, đôn đốc nhằm đưa những biện pháp này vào triển khai có hiệu quả, và theo đúng lộ trình thời gian, cả trên khía cạnh xây dựng cộng đồng, tăng cường quan hệ đối ngoại của ASEAN cũng như nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế ASEAN.
Thời gian qua, nhiều biện pháp đã được đưa vào triển khai và theo đánh giá sơ bộ của Ban Thư ký ASEAN, thì kết quả triển khai từ đầu năm đến nay là đáng khích lệ.
Bên cạnh đó, hiện nay các nước ASEAN cũng đang tích cực hoàn tất việc xây dựng Kế hoạch Tổng thể về kết nối từ nay đến năm 2025 và Kế hoạch hành động cho Sáng kiến liên kết ASEAN về thu hẹp khoảng cách phát triển cho giai đoạn tiếp theo; cố gắng kịp để được các nhà lãnh đạo ASEAN có thể xem xét và thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN tại Lào vào tháng Chín.
Đây cũng sẽ là những kế hoạch mà các nước ASEAN sẽ xây dựng các bước đi để đưa vào triển khai trong thời gian tới.
Như vậy là với chủ trương coi trọng vai trò của ASEAN và tinh thần tích cực và chủ động, Việt Nam đã và đang tiếp tục tích cực đóng góp vào tiến trình trên./.
