[Videographics] Sự trỗi dậy của nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng

Nhóm IS bắt đầu hình thành khi Mỹ đưa quân vào Iraq lật đổ ông Saddam Hussein năm 2003, dấu hiệu đặc trưng của IS là những cuộc tấn công đẫm máu hay các cuộc hành quyết tàn bạo.

Tháng 6/2014, nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã giành quyền kiểm soát Mosul, thành phố lớn thứ hai của Iraq, trước khi tuyên bố lập vương quốc Hồi giáo nằm dọc trên hai đất nước Iraq và Syria. Thủ lĩnh IS, Abu Bakr al-Baghdadi, đã khiến thế giới bị bất ngờ.

Nhưng trước đó, nhóm này đã tồn tại dưới nhiều tên gọi khác nhau trong cả thập kỷ. Nhóm này hình thành khi Mỹ đưa quân vào Iraq để lật đổ ông Saddam Hussein hồi năm 2003.

Một nhân vật người Jordan có tên Abu Musab al-Zarqawi đóng vai trò chính trong hoạt động nổi dậy chống quân đội do Mỹ lãnh đạo và các chính trị gia, chủ yếu là người Hồi giáo Shiite lên cầm quyền.

Zarqawi cam kết trung thành với trùm khủng bố Osama bin Laden và thành lập lực lượng al-Qaeda tại Iraq. Mục tiêu của gã trùm này là đưa người Hồi giáo Sunni trở lại nắm quyền ở Iraq, đồng thời thiết lập một nhà nước Hồi giáo.

Tuy nhiên, Zarqawi đã bị tiêu diệt vào năm 2006. Al-Qaeda ở Iraq đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo ở Iraq, nhưng mất động lực và không được các bộ tộc Hồi giáo Sunni tại đây chấp nhận.

Cuộc nội chiến Syria diễn ra sau đó đã hồi sinh nhóm này. Chúng sống dậy dưới sự lãnh đạo của Abu Bakr al-Baghdadi, nhân vật dày dạn kinh nghiệm gây bạo loạn chống Mỹ.

Năm 2013, al-Baghdadi đề xuất hợp nhất với phong trào Mặt trận Al Nusra đang hoạt động tại Syria, nhưng al Nusra đã từ chối và năm 2014 thì al-Qaeda cắt đứt quan hệ với tổ chức của al-Baghdadi.

Cuộc chia tay với al-Qaeda đã không cản nổi đà đi lên rất nhanh của Baghdadi và tổ chức mới của ông ta mang tên Nhà nước Hồi giáo tại Iraq và Syria. Tổ chức này đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo sau đó một năm.

Hoạt động phản công chống IS do quân đội quốc tế thực hiện vào tháng 8/2014 đã giúp giảm bớt kích cỡ cái gọi là vương quốc Hồi giáo của IS. Nhưng nhóm này vẫn tiếp tục kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ và thành phố quan trọng, như Mosul ở Iraq, Raqqa ở Syria.

Hoạt động buôn lậu dầu và cổ vật, cùng một hệ thống thu thuế đã giúp IS thu được khoản tiền khổng lồ phục vụ chiến tranh.

Nhóm này hiện có hàng ngàn chiến binh trong tay, gồm cả các cựu quân nhân từ quân đội của ông Saddam Hussein, bên cạnh rất nhiều chiến binh nước ngoài.

Các vụ tấn công đẫm máu của IS nhằm vào kẻ thù, bao gồm cả các mục tiêu ở gần lẫn ở xa tận Paris, Pháp, kết hợp với các đoạn video mô tả cảnh sát hại rùng rợn các con tin, giờ đã trở thành những dấu hiệu đặc trưng của IS.

(Vietnam+)