Tại buổi họp giao ban xuất khẩu gạo do Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) tổchức ngày 7/9 ở Thành phố Hồ Chí Minh, ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA chobiết, trong tháng 8, các doanh nghiệp ký bán lượng gạo kỷ lục là gần 850.000 tấnvà cũng là tháng các doanh nghiệp ồ ạt giao hàng, dẫn đến kết quả xuất khẩutháng 8/2012 lên đến trên 928.000 tấn, tăng 22% so với tháng trước và tăng 33%so với cùng kỳ.
Những con số trên, theo ông Phong là “điều chưa từng thấy trong lịch sử tiêuthụ lúa gạo vụ Hè Thu” và hiện các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đang khẩn trươngthực hiện các hợp đồng xuất khẩu đã ký. Với tốc độ xuất khẩu này, chỉ tínhtrong 2 tháng 7 và 8, các doanh nghiệp đã ký lượng hợp đồng kỷ lục, tổng cộnglên đến 1,3 triệu tấn. Sau 8 tháng, Việt Nam đã xuất khẩu 5,1 triệu tấn gạo,giảm 4% so với cùng kỳ, kim ngạch xuất khẩu (FOB) đạt trên 2,2 tỷ USD, giảm10,3% so với cùng kỳ; trong đó hợp đồng tập trung tiếp tục giảm mạnh, chỉ chiếm17,81%, trong khi đó hợp đồng thương mại chiếm ưu thế lớn.
Ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký VFA cho biết, trong 8 tháng qua, Châu Á vẫnlà thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam trong 8 tháng qua với trên 1,6 triệu tấngạo, sau đó là Châu Phi với 1,2 triệu tấn, trong cơ cấu xuất khẩu, gạo cao cấp5% tấm và gạo thơm chiếm hơn 55%.
Theo ông Trương Thanh Phong, bên cạnh lượng gạo xuất khẩu, gạo Việt Nam cònbị “hút” sang ở 2 đầu biên giới phía Bắc và phía Nam. Đối với gạo các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long chở sang Campuchia thì hầu như tất cả đều sang Thái Lan, cao điểm ở cửakhẩu Tịnh Biên có ngày 5.000 tấn gạo và tấm ở ĐBSCL được chở qua bên kia biêngiới.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu An Giang (Angimex)cho biết, lượng lúa sang Campuchia khoảng 400.000 tấn, chủ yếu qua biên giớiTịnh Biên. Ngoài ra, lượng gạo chuyển tải qua cảng Mỹ Thới (cảng đường sông) vừaqua là 570.000 tấn nhưng trong đó chỉ có 100.000 tấn là dành cho xuất khẩu đicác thị trường, còn lại 470.000 tấn được chở ra biên giới phía Bắc.
Tuy nhiên, Chủ tịch VFA cho rằng, giá gạo 5% tấm bán qua Campuchia đã lên đến8.900 đồng/kg, còn gạo tấm cũng vào khoảng 7.600 đồng/kg, giá gạo nguyên liệu đểlàm gạo 5% tấm nếu vượt qua 9.000 đồng/kg sẽ khó bán, do vậy lượng gạo chuyênchở sẽ giảm đi.
Trước diễn biến phức tạp của thị trường gạo trong và ngoài nước, ông TrươngThanh Phong dự báo, giá gạo xuất khẩu trong thời gian tới có thể tăng tiếp. Vìvậy các doanh nghiệp không nên ồ ạt ký hợp đồng xuất khẩu, nhất là các hợp đồngxuất với khối lượng lớn các doanh nghiệp, cần hết sức thận trọng và tỉnh táo.Đặc biệt, chỉ khi nào doanh nghiệp có trong tay 100% gạo mới ký hợp đồng, khôngnên ký xong mới thu gom hàng sẽ dễ gặp rủi ro.
Thời gian tới, Hiệp hội sẽ bàn việc đưa ra giá sàn xuất khẩu, để đảm bảo việcthương thảo các hợp đồng tập trung với giá bán có lợi cho Việt Nam. Việc lượnghợp đồng tập trung giảm mạnh, chỉ còn chiếm 17% lượng gạo xuất khẩu là một trongnhững nguyên nhân mà giá gạo xuất khẩu bình quân trong 8 tháng đầu năm giảm đến30 USD/tấn so với năm trước.
Theo khảo sát của VFA, hiện nay người trồng lúa đang phải chịu tới 13-14khoản thu liên quan đến thuế, phí, trong đó có nhiều khoản thu không hợp lý vàtạo ra nhiều khó khăn cho người trồng lúa. Do vậy, trong tuần tới VFA sẽ có vănbản kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong đó đề nghị bổ sungvấn đề hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng cho người trồng lúa vào quy chế tạm trữlúa, gạo sắp tới trình Chính phủ xem xét./.
Những con số trên, theo ông Phong là “điều chưa từng thấy trong lịch sử tiêuthụ lúa gạo vụ Hè Thu” và hiện các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đang khẩn trươngthực hiện các hợp đồng xuất khẩu đã ký. Với tốc độ xuất khẩu này, chỉ tínhtrong 2 tháng 7 và 8, các doanh nghiệp đã ký lượng hợp đồng kỷ lục, tổng cộnglên đến 1,3 triệu tấn. Sau 8 tháng, Việt Nam đã xuất khẩu 5,1 triệu tấn gạo,giảm 4% so với cùng kỳ, kim ngạch xuất khẩu (FOB) đạt trên 2,2 tỷ USD, giảm10,3% so với cùng kỳ; trong đó hợp đồng tập trung tiếp tục giảm mạnh, chỉ chiếm17,81%, trong khi đó hợp đồng thương mại chiếm ưu thế lớn.
Ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng thư ký VFA cho biết, trong 8 tháng qua, Châu Á vẫnlà thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam trong 8 tháng qua với trên 1,6 triệu tấngạo, sau đó là Châu Phi với 1,2 triệu tấn, trong cơ cấu xuất khẩu, gạo cao cấp5% tấm và gạo thơm chiếm hơn 55%.
Theo ông Trương Thanh Phong, bên cạnh lượng gạo xuất khẩu, gạo Việt Nam cònbị “hút” sang ở 2 đầu biên giới phía Bắc và phía Nam. Đối với gạo các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long chở sang Campuchia thì hầu như tất cả đều sang Thái Lan, cao điểm ở cửakhẩu Tịnh Biên có ngày 5.000 tấn gạo và tấm ở ĐBSCL được chở qua bên kia biêngiới.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu An Giang (Angimex)cho biết, lượng lúa sang Campuchia khoảng 400.000 tấn, chủ yếu qua biên giớiTịnh Biên. Ngoài ra, lượng gạo chuyển tải qua cảng Mỹ Thới (cảng đường sông) vừaqua là 570.000 tấn nhưng trong đó chỉ có 100.000 tấn là dành cho xuất khẩu đicác thị trường, còn lại 470.000 tấn được chở ra biên giới phía Bắc.
Tuy nhiên, Chủ tịch VFA cho rằng, giá gạo 5% tấm bán qua Campuchia đã lên đến8.900 đồng/kg, còn gạo tấm cũng vào khoảng 7.600 đồng/kg, giá gạo nguyên liệu đểlàm gạo 5% tấm nếu vượt qua 9.000 đồng/kg sẽ khó bán, do vậy lượng gạo chuyênchở sẽ giảm đi.
Trước diễn biến phức tạp của thị trường gạo trong và ngoài nước, ông TrươngThanh Phong dự báo, giá gạo xuất khẩu trong thời gian tới có thể tăng tiếp. Vìvậy các doanh nghiệp không nên ồ ạt ký hợp đồng xuất khẩu, nhất là các hợp đồngxuất với khối lượng lớn các doanh nghiệp, cần hết sức thận trọng và tỉnh táo.Đặc biệt, chỉ khi nào doanh nghiệp có trong tay 100% gạo mới ký hợp đồng, khôngnên ký xong mới thu gom hàng sẽ dễ gặp rủi ro.
Thời gian tới, Hiệp hội sẽ bàn việc đưa ra giá sàn xuất khẩu, để đảm bảo việcthương thảo các hợp đồng tập trung với giá bán có lợi cho Việt Nam. Việc lượnghợp đồng tập trung giảm mạnh, chỉ còn chiếm 17% lượng gạo xuất khẩu là một trongnhững nguyên nhân mà giá gạo xuất khẩu bình quân trong 8 tháng đầu năm giảm đến30 USD/tấn so với năm trước.
Theo khảo sát của VFA, hiện nay người trồng lúa đang phải chịu tới 13-14khoản thu liên quan đến thuế, phí, trong đó có nhiều khoản thu không hợp lý vàtạo ra nhiều khó khăn cho người trồng lúa. Do vậy, trong tuần tới VFA sẽ có vănbản kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong đó đề nghị bổ sungvấn đề hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng cho người trồng lúa vào quy chế tạm trữlúa, gạo sắp tới trình Chính phủ xem xét./.
Liên Phương (TTXVN)