Tổng thống Guyana David Granger (phải) và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon (giữa) và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro. (Nguồn: Reuters/TTXVN) Phát biểu sau cuộc gặp với phái đoàn kỹ thuật Liên hợp quốc ngày 14/10, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tái khẳng định cam kết của Caracas giải quyết tranh chấp vùng lãnh thổ Esequibo với Guyana thông qua đối thoại bình đẳng và dựa trên Hiệp định Geneva 1966.
Nhà lãnh đạo cánh tả Venezuela cho biết các bên đã nhất trí một lộ trình giải quyết vấn đề này và coi thỏa thuận này là khung pháp lý để Caracas và Georgetown tìm ra giải pháp chấp nhận được cho cả hai phía.
Ông Maduro cũng cho biết vòng đám phán sắp tới về vấn đề này giữa đại diện của Venezuela, Guyana và phái đoàn Liên hợp quốc do Chánh Văn phòng Tổng Thư ký Liên hợp quốc Susana Malcorra dẫn đầu, sẽ diễn ra vào tháng 11 tới.
Quan hệ của Venezuela và Guyana được cải thiện rõ rệt kể từ khi cố Tổng thống Hugo Chavez lên cầm quyền tại Venezuela. Tuy nhiên, mối quan hệ này trở nên căng thẳng từ vài tháng qua do bùng phát những tranh chấp lịch sử về Esequibo với hoạt động thăm dò dầu khí vùng ngoài khơi lãnh thổ này.
Đỉnh điểm là việc Tổng thống Maduro quyết định rút Đại sứ Venezuela tại Guyana sau khi khi Caracas yêu cầu Tập đoàn Exxon Mobil của Mỹ chấm dứt hoạt động thăm dò dầu mỏ ngoài khơi khu vực Esequibo. Đáp trả, Đại sứ Guyana tại Venezuela cũng đã tuyên bố ngừng hoạt động. Tuy nhiên, cuối tháng Chín vừa qua, hai nước đã nhất trí khôi phục hoạt động đại sứ tại mỗi nước.
Với diện tích khoảng 145.000km2, Esequibo bị thực dân Anh tách khỏi Venezuela thông qua một quá trình pháp lý và được trao cho Guyana vài thập kỷ sau đó sau khi quốc gia này giành độc lập từ Anh.
Đây là khu vực có trữ lượng dầu khí chưa khai thác lớn nhất trên thế giới và rất giàu tài nguyên khoáng sản. Khu vực này cũng chiếm tới 2/3 diện tích lãnh thổ Guyana.
Theo phán quyết của một tòa án quốc tế trước đây, hai nước đã nhất trí từ bỏ tranh chấp tại khu vực Esequibo nhưng sau đó Venezuela đã thay đổi quyết định vì cho rằng phán quyết của tòa không công bằng và vùng lãnh thổ nói trên vẫn trong diện tranh chấp.
Hiện tại, nhiều bản đồ tại Venezuela ghi rõ rằng khu vực Essequibo là một "khu vực khai hóa"./.
