Sau vụ cướp tiền trạm thu phí cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, một số thông tin đặt vấn đề về “khai man” doanh thu thu phí, tính minh bạch trong công tác thu phí đã được đưa ra.
Về vấn đề này, lãnh đạo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) nhấn mạnh, việc tổ chức thu phí, giám sát, hậu kiểm và giám sát hậu kiểm được thực hiện theo đúng quy định, báo cáo Bộ Giao thông Vận tải, Tổng cục Đường bộ Việt Nam (về lưu lượng và doanh thu thu phí của các tuyến cao tốc).
VEC được Nhà nước giao làm chủ đầu tư, quản lý vận hành khai thác 4 tuyến đường bộ cao tốc: Cầu Giẽ-Ninh Bình, Nội Bài-Lào Cai, Đà Nẵng-Quảng Ngãi và Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây (các dự án của VEC không phải các dự án BOT).
Hiện tại, công tác tổ chức thu phí tại 4 dự án đường cao tốc trên được VEC giao cho các đơn vị thành viên gồm Công ty cổ phần Vận hành và Bảo trì đường cao tốc Việt Nam (VEC O&M), Công ty cổ phần Dịch vụ đường cao tốc Việt Nam (VEC S) và Công ty cổ phần Dịch vụ kỹ thuật đường cao tốc Việt Nam (VEC E).
[Đơn vị thu phí nói gì về số tiền 2,2 tỷ đồng bị cướp ở trạm Dầu Giây?]
VEC đã xây dựng các quy trình tổ chức thu phí, giám sát thu phí, hậu kiểm và đảm bảo minh bạch, công khai, quản lý chặt chẽ chống thất thoát tiền thu phí; giao nhiệm vụ trực tiếp tổ chức thu phí trên đường cao tốc cũng cho từng tuyến; thành lập bộ phận giám sát nội bộ, hậu kiểm công tác thu phí của đơn vị.
Để tăng cường việc quản lý, giám sát, năm 2015, VEC đã thành lập Trung tâm Giám sát khai thác vận hành đường cao tốc Việt Nam (Trung tâm VEC M, là đơn vị độc lập). Một trong những chức năng, nhiệm vụ chính của Trung tâm là giám sát công tác thu phí, bảo trì, vận hành khai thác và tài sản trên các tuyến đường cao tốc do VEC quản lý… (giám sát hậu kiểm).
Đặc biệt, các tuyến đường cao tốc do VEC đầu tư đều là các tuyến được xây dựng mới và tổ chức thu phí kín (phương thức thu phí có kiểm soát đầu vào và đầu ra đường cao tốc thông qua hệ thống thẻ điện tử). Các phương tiện phải trả một mức phí tùy thuộc vào loại phương tiện, chiều dài quãng đường thực tế phương tiện tham gia giao thông (km) và đơn giá tương ứng với từng loại phương tiện (đồng/km) được công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng như tại các trạm thu phí trên tuyến.
Liên quan đến quy trình thu phí, đại diện VEC cho biết, thời gian làm việc của các nhân viên thu phí chia làm 3 ca/ngày đêm (ca 1 từ 6 giờ 30-11 giờ 30; ca 2 từ 11 giờ 30-18 giờ 30; ca 3 từ 18 giờ 30-6 giờ 30 sáng ngày hôm sau). Đầu ca làm việc, nhân viên thu phí tiếp nhận vé, thẻ điện tử từ bộ phận kế toán vé thẻ và thực hiện thu phí tại trạm theo quy định. Cuối ca, nhân viên thu phí đối chiếu số liệu với nhân viên giám sát, hậu kiểm, thực hiện giao nộp số vé, thẻ còn thừa cho kế toán vé thẻ và thanh toán số tiền thu được trong ca làm việc cho thủ quỹ trạm.
“Nhân viên thu phí có trách nhiệm bảo quản tiền thu phí trong suốt ca làm việc, thanh toán và bàn giao cho thủ quỹ trạm theo đúng quy định. Thủ quỹ có trách nhiệm quản lý tiền thu phí trước khi bàn giao cho ngân hàng,” phía VEC nhấn mạnh việc kiểm soát chặt chẽ tiền thu phí giữa các ca.
Bên cạnh đó, VEC ký hợp đồng hợp tác với các ngân hàng để tổ chức thu tiền từ thu phí. Những ngày bình thường, ngân hàng trực tiếp đến thu tiền tại các trạm thu phí định kỳ 1 ngày/lần, đối với các ngày lễ, Tết là 2 ngày/lần hoặc theo yêu cầu của VEC.
Hàng ngày và hàng tháng, các đơn vị được VEC giao thu phí trên các tuyến cao tốc đều có báo cáo về lưu lượng và doanh thu từng trạm thu phí gửi về VEC. Định kỳ hàng quý, VEC báo cáo Bộ Giao thông Vận tải, Tổng cục Đường bộ Việt Nam về lưu lượng và doanh thu thu phí của các tuyến cao tốc theo yêu cầu của Bộ Giao thông Vận tải.
Để bảo đảm công tác thu phí chính xác, công khai và minh bạch, ngoài bộ phận hậu kiểm, giám sát nội bộ thu phí của các đơn vị vận hành khai thác các tuyến cao tốc, VEC cũng tiến hành giám sát, hậu kiểm quá trình tổ chức thu phí thực hiện 24/24 giờ, qua nhiều khâu, nhiều bộ phận tham gia, từ giám sát trực tiếp tại hiện trường, giám sát qua màn hình khổ lớn đến giám sát qua hệ thống camera và phần mềm giám sát; bố trí bộ phận hậu kiểm rà soát, kiểm tra lại.
Đại diện VEC cũng chia sẻ, các thông tin của máy tính tại cabin thu phí cũng như hình ảnh tại đây đều được truyền trực tiếp về Văn phòng giám sát hiện trường của Trung tâm VEC M.
Thừa nhận dữ liệu thu phí định kỳ được sao lưu để phục vụ công tác giám sát, hậu kiểm, phía VEC cho biết, các tập tin video liên tục giám sát làn được sao lưu dưới dạng tệp dữ liệu và lưu giữ tối thiểu 5 năm. Các tập tin video giám sát cabin và giám sát toàn cảnh được sao lưu dưới dạng tệp dữ liệu và lưu giữ tối thiểu 1 năm theo đúng quy định.
“Công tác tổ chức thu phí, giám sát, hậu kiểm và giám sát hậu kiểm của VEC tuân thủ các quy định hiện hành, phù hợp với từng điều kiện hiện trường tại mỗi dự án đường cao tốc, bảo đảm công khai và minh bạch,” lãnh đạo VEC khẳng định.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam và các cơ quan bảo vệ pháp luật thường xuyên có các đợt kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác vận hành khai thác, thu phí trên các tuyến đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư.
Trước đó, khoảng 7 giờ sáng ngày 7/2, trong lúc nhân viên Trạm thu phí cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây giao ca thì Trần Tuấn Anh và Nguyễn Vũ Hoàng Nam đột nhập từ phía sau văn phòng.
Sau đó, hai đối tượng xông vào Phòng Kế toán, dùng súng và dao khống chế, uy hiếp 3 nhân viên và cướp đi số tiền hơn 2,2 tỷ đồng rồi trốn thoát.
Ngày 10/2, Công an Đồng Nai cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tạm giam bốn tháng đối với Trần Tuấn Anh (sinh năm 1993, quê Tiền Giang) và Nguyễn Vũ Hoàng Nam (sinh năm 1990, quê Nam Định) để điều tra về hành vi “cướp tài sản.”
Qua đấu tranh, hai đối tượng trên đã khai nhận hành vi phạm tội. Lực lượng công an đã thu hồi được số tiền 1,7 tỷ đồng./.