Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội. (Ảnh: T.H/Vietnam+) Vấn đề cải cách tiền lương đang là vấn đề “nóng” đang được cử tri và đại biểu Quốc hội quan tâm. Bên hành lang Quốc hội sáng 3/11, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã trao đổi với báo giới xung quanh vấn đề này.
- Được biết, Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội đã có thẩm tra bổ sung đề nghị của Chính phủ về cải cách tiền lương đến tháng 3/2016 mới trình Quốc hội phương án tăng lương nhưng hiện tại Ủy ban lại có hai luồng ý kiến khác nhau. Vậy quan điểm của ông nghiêng về phương án nào?
Ông Phùng Quốc Hiển: Đối với vấn đề cải cách tiền lương đúng là đang có hai luồng ý kiến khác nhau trong Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội và đều ngang nhau.
Luồng ý kiến thứ nhất cho rằng chúng ta chưa thể có điều kiện để tăng lương một cách căn cơ được, chỉ đảm bảo được những chế độ cho những người có mức lương dưới 2,34 theo Nghị quyết trước đây của Quốc hội và những người được hưởng lương hưu sẽ được hưởng 80%. Những trường hợp đó vẫn tiếp tục được duy trì và lần này có bổ sung thêm những trường hợp khác như những người có mức lương hưu trước năm 1995 mà thu nhập dưới 2 triệu đồng và giáo viên mầm non thì sẽ được tính toán để họ đạt được mức lương cơ bản.
Còn lại những đối tượng có mức lương từ 2,34 trở lên thì khó khăn hơn vì muốn tăng lương thì phải tính là nguồn ở đâu. Từ trước đến nay trong tinh thần của Quốc hội là khi quyết định một chính sách mới thì phải chỉ ra được lấy nguồn từ đâu.
Hiện nay tình hình thu của chúng ta vẫn còn nhiều khó khăn. Đầu tiên là giá dầu sụt giảm, đầu năm chúng ta đưa ra dự toán khoảng 100 USD/thùng nhưng giờ giá dầu xuống chỉ 45-47 USD/thùng, khả năng năm nay bình quân chỉ 50 USD, nghĩ là nước ta bị thâm hụt 50 USD/thùng. Theo tính toán thì nước ta hụt thu khoảng 61 ngàn tỷ đồng, con số này chủ yếu rơi vào ngân sách Trung ương. Như vậy, nguồn thu từ dầu hiện nay là rất khó khăn.
Thứ hai là thu nội địa, năm 2016 tất cả các chính sách thuế của nước ta vào điểm thực hiện theo luật, ví dụ như thuế thu nhập doanh nghiệp đầu năm 2016 chỉ còn 22% và theo lộ trình đến cuối năm 2016 chỉ còn 20%. Đối với thuế thu nhập cá nhân thì khó nâng lên.
Đúng ra, khi chúng ta giảm thuế thu nhập doanh nghiệp thì phải tăng thuế thu nhập cá nhân lên nhưng chúng ta nói đến vấn đề tăng thu thì khó khăn, còn giảm thu thì lại được nhiều người ủng hộ. Cuối cùng ngân sách của chúng ta ngày một thấp đi. Giai đoạn trước huy động GDP của Việt Nam là 24,8% nhưng giai đoạn này chỉ còn 19,6%.
- Ông có thể cho biết báo cáo bổ sung của Chính phủ có khẳng định là tăng lương hay không?
Ông Phùng Quốc Hiển: Chính phủ đang cố gắng từ nay đến cuối năm sẽ khai thác các nguồn thu, trong đó chống thất thu, đặc biệt là chống nợ đọng thuế để bù đắp được nhưng đó chỉ là trong năm nay thôi. Tuy nhiên, đối với tiền lương lại là cả một quá trình dài chứ không phải năm nay tăng sang năm lại thôi. Cân đối thu chi là cả một quá trình trung và dài hạn.
Chính phủ thể hiện rõ quan điểm là năm 2016 sẽ xem tình hình giá dầu thế giới diễn biến thế nào, khả năng thu ngân sách của chúng ta ra sao thì mới trình xin Quốc hội về lộ trình cải cách tiền lương vào kỳ họp thứ 11 (tháng 3/2006) tới. Theo quan điểm của tôi, đây là một đề suất tương đối chắc chắn.
Tuy nhiên, cũng có những ý kiến của Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội đề nghị chúng ta vào thực hiện ngay nhưng có thể thực hiện ở những thời điểm khác nhau, có thể tăng lương từ 1/5 hoặc từ 1/7 nhưng nếu thực hiện được cái đó thì chúng ta phải cần khoảng 10 ngàn tỷ đồng. Chưa kể, hiện chúng ta đang điều chỉnh mức chuẩn nghèo theo đa chiều ở vùng nông thôn và thành thị lên, cái đó cũng cần phải có chi phí để hỗ trợ cho người nghèo.
- Tại phiên thảo luận có một đại biểu "băn khoăn, người hưởng lương từ ngân sách chỉ có 4 triệu trong số 92 triệu dân, người không có lương họ kêu với ai, trong khi nợ công tăng, ngân sách hụt thu, tăng chi, không biết tăng lương thì lấy đâu ra" ông có đồng cảm với ý kiến đó không?
Ông Phùng Quốc Hiển: Thực ra bây giờ câu chuyện lương và thu nhập luôn luôn là vấn đề của cuộc sống, ai cũng muốn có được thu nhập cao hơn nhưng trong điều kiện ngân sách khó khăn thì cần phải tính toán.
Liên quan đến tiền lương và liên quan đến an sinh xã hội thì phải hết sức thận trọng, phải tính tới yếu tố cân đối ngân sách. Nếu chưa tính được thì đừng nghĩ đến chuyện cải cách tiền lương. Chúng ta đã có nhiều bài học kinh nghiệm của các nước. Hy Lạp là một ví dụ trong khi lương thấp, thu thuế thấp nhưng lại đưa ra những chính sách về phúc lợi cao nên dẫn tới đổ vỡ và nợ công tăng.
- Xin cảm ơn ông!
