Bộ trưởng Mai Tiến Dũng. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN) Ngày 17/10, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã kiểm tra các Bộ: Y tế, Lao động -Thương binh và Xã hội, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tư pháp trong việc chậm trình ban hành và ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành và đơn giản hóa, cắt giảm điều kiện kinh doanh; tình hình chuẩn bị các nội dung báo cáo Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác chủ trì buổi làm việc.
Buổi làm việc nóng lên khi có ý kiến từ phía Hiệp hội Lương thực, Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh về văn bản của Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 1 yêu cầu tái xuất các lô hàng lúa mì lẫn cỏ dại Cirsium Arvense.
Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hiệp hội cho biết, khi những rào cản trong Nghị định 38/2012/NĐ-CP (quy định chi tiết thi hành Luật An toàn thực phẩm) vừa được dỡ bỏ, thay thế vào đó là Nghị định 15/2018/NĐ-CP khiến doanh nghiệp “vỡ òa hạnh phúc” thì không bao lâu, một rào cản khác lại xuất hiện.
10 ngày qua, doanh nghiệp thành phố khốn đốn, lao đao vì có công văn của Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp) yêu cầu từ 1/11/2018, không được nhập lúa mì có cỏ dại Cirsium Arvense vào Việt Nam bởi ảnh hưởng đến môi trường, trong khi mấy chục năm nay vẫn nhập khẩu. Giờ có nhiều con tàu đang trên đường chuẩn bị cập cảng mà lệnh của Cục là phải tái xuất các lô hàng này. Đây là lệnh của Cục chứ không phải của Bộ trưởng. Các đối tác từ Mỹ, Canada, ... đã không hợp tác, ảnh hưởng sẽ rất lớn - bà Lý Kim Chi bức xúc.
Trước thực trạng này, bà cùng các doanh nghiệp nghiên cứu và gửi thư khẩn cấp cho Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và ngay hôm sau đã nhận được hồi đáp của Bộ trưởng chỉ đạo Cục tổ chức cuộc họp (diễn ra vào sáng 17/10).
“Doanh nghiệp hoang mang hết rồi. Chỉ xin Bộ trưởng là lui, không áp dụng từ ngày 1/11 vì ảnh hưởng toàn bộ đến giao dịch quốc tế - bà Lý Kim Chi khẩn thiết.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đề nghị làm rõ thẩm quyền ban hành văn bản của Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, khẳng định “chắc chắn là sai thẩm quyền.”
"Cục trưởng của một Bộ không có thẩm quyền ban hành các văn bản trong lĩnh vực quản lý nhà nước. Chưa xét đến nội dung đúng-sai, nhưng khi ban hành văn bản như vậy tác động rất nhiều đến các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chúng ta phải tham khảo các đối tượng tác động, quá trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải có độ trễ, có thời gian chuyển tiếp - quan điểm của Thủ tướng là không cho phép hồi tố," ông Mai Tiến Dũng nói.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đề nghị Văn phòng Chính phủ cập nhật, xem lại, có công văn gửi Bộ trưởng xử lý. Các đơn vị cục, vụ có ban hành văn bản phải rút kinh nghiệm.
“Nếu sai thẩm quyền là chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng. Văn phòng Chính phủ sẽ báo cáo, tổng hợp và xử lý việc này - không thể để thế này được,” Bộ trưởng nhấn mạnh.
Sau khi thẩm định lại thông tin, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, thực hiện chỉ đạo của Cục Bảo vệ thực vật, ngày 5/9, Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 1 ban hành Công văn số 95 về việc bắt đầu từ 1/11/2018, các lô hàng vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật bị nhiễm cỏ dại yêu cầu phải tái xuất.
“Xét về tính pháp lý là hoàn toàn không đúng thẩm quyền. Cục đã không đúng thẩm quyền nhưng Chi cục căn cứ vào ý kiến chỉ đạo của Cục ra một văn bản như vậy là càng sai thẩm quyền, lộng hành, tùy tiện áp dụng luật pháp không đúng thẩm quyền. Chúng ta là cán bộ công chức chỉ được phép làm những gì luật cho phép”, Bộ trưởng nêu rõ.
Cũng theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, việc này có tác động rất lớn. Khi ban hành các văn bản quy định chúng ta phải tính toán các tác động, bởi điều này liên quan đến quan hệ với nước đối tác như Mỹ, Australia, Canada…
Bộ trưởng nêu quan điểm, không phải bỏ các điều kiện để mở toang, không đảm bảo sức khỏe nhân dân, mà cắt giảm, đơn giản điều kiện, thủ tục hành chính không cần thiết để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, cho môi trường đầu tư và vẫn đảm bảo quản lý nhà nước.
Đề nghị đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp thu, ông nhấn mạnh, việc làm của Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 1 và Cục Bảo vệ thực vật là không đúng tinh thần quy định của pháp luật. “Luật không cho phép anh làm nhưng anh dám ban hành văn bản. Cả nước áp dụng một văn bản của Chi cục là không đúng”. Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, sẽ báo cáo để Thủ tướng chỉ đạo thu hồi công văn này.
Theo bà Kim Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), hiện Cục Bảo vệ thực vật đang thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ để xử lý việc này. “Ngày 18/10, Cục sẽ họp với Hiệp hội Lương thực, thực phẩm để bàn về tác động của văn bản đó, chúng tôi sẽ trao đổi, báo cáo lãnh đạo Bộ để xử lý ngay”.
Ngắt lời, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói, trước hết, nếu xác định sai thẩm quyền là yêu cầu phải thu hồi, còn việc bàn về tác động, đó là quá trình của Bộ liên quan đến đối tượng tác động, tính toán lợi ích quốc gia, đến cả đối ngoại chứ không phải chỉ có doanh nghiệp với doanh nghiệp.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng ghi nhận ý kiến các hiệp hội, đơn vị, các bộ; cho biết, các thủ tục phát sinh ở các cấp không đúng thẩm quyền, không có căn cứ pháp luật sẽ điều chỉnh sớm. Tổ công tác sẽ họp với các cục, vụ liên quan đến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, mời các hiệp hội, VCCI, Viện Quản lý kinh tế Trung ương, Viện Kinh tế Việt Nam ngồi lại để minh bạch hơn nữa, không để tái diễn tình trạng ban hành văn bản như vừa qua.
“Chúng ta làm gì phải tuân thủ pháp luật, làm đúng thẩm quyền, đúng căn cứ pháp lý. Tinh thần của Thủ tướng là quyết liệt xây dựng Chính phủ kiến tạo, thượng tôn pháp luật, những việc làm sai pháp luật, sai thẩm quyền đều phải bác bỏ, xử lý, báo cáo Thủ tướng công khai công luận,” ông nói.
Cho rằng đây là bài học rất sâu sắc đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ gay gắt “Chi Cục không thể làm thế này được, lộng hành, không thể chấp nhận được.” Theo ông chỉ có lãnh đạo Bộ, căn cứ chức năng, nhiệm vụ theo pháp luật mới có thẩm quyền ký ban hành văn bản./.
