Ngày 14/6, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Navi Pillay đã công bố danh sách cácthành viên trong ủy ban độc lập giám sát cuộc điều tra của Israel và Palestinevề xung đột tại Gaza cuối năm 2008.
Chiến dịch quân sự kéo dài ba tuần của Israel vào Dải Gaza từ cuối năm 2008 đếnđầu năm 2009, với lý do chấm dứt tình trạng các tay súng Palestine bắn rốckétvào lãnh thổ Israel, đã làm hơn 1.400 người thiệt mạng, 5.000 người bị thương,nhiều nhà cửa, trường học, bệnh viện và chợ bị tàn phá.
Ủy ban điều tra sự thật của Liên hợp quốc về vụ xung đột này, do Thẩm phánRichard Goldstone đứng đầu, đã kết luận cả quân đội Israel lẫn các nhóm vũ trangPalestine đều vi phạm nghiêm trọng luật nhân quyền và nhân đạo trong xung đột vũtrang.
Đại hội đồng Liên hợp quốc đã ra hai nghị quyết 64/10 và 64/254 kêu gọi mở cáccuộc điều tra độc lập về vụ xung đột này.
Tháng Ba vừa qua, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc thông qua nghị quyết 13/9kêu gọi thành lập ủy ban giám sát, nhằm bảo đảm rằng các cuộc điều tra củaIsrael và Palestine là độc lập, hiệu quả và trung thực.
Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Navi Pillay cho biết ủy ban giám sát có bachuyên gia gồm Chủ tịch Ủy ban Luật quốc tế Christian Tomuschat, Thẩm phán Toàán Tối cao bang New York Mary McGowan Davis và Đặc phái viên về tư pháp độc lậpcủa Liên hợp quốc Param Cumaraswamy.
Ủy ban được quyền giám sát và tiếp cận bất cứ tiến trình pháp lý nào trong hoạtđộng điều tra của cả hai bên, để bảo đảm rằng các cuộc điều tra về vụ xung độtnói trên tuân thủ đầy đủ các quy định của quốc tế.
Bà Pillay cho biết trọng tâm hoạt động của ủy ban giám sát là bảo đảm rằng bấtcứ ai vi phạm luật nhân quyền và nhân đạo quốc tế trong vụ xung đột ở Gaza đềuphải chịu trách nhiệm, tránh hiện tượng miễn tố, bảo đảm các đối tượng liên quanđược xét xử công bằng trước pháp luật, ngăn chặn các vụ việc tương tự xảy ratrong tương lai và thúc đẩy hòa bình.
Cùng ngày 14/6, Nội các Israel đã phê chuẩn quyết định thành lập ủy ban của nướcnày điều tra vụ hải quân Israel tấn công đoàn tàu cứu trợ quốc tế đến Gaza tối31/5.
Bình luận về động thái này, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon cho rằngIsrael "cần tiến hành điều tra toàn diện" về vụ việc này, đồng thời nhấn mạnh"bất cứ nỗ lực nào nhằm đạt được mục tiêu mà Liên hợp quốc đặt ra về một cuộcđiều tra công bằng, đáng tin cậy đều được đánh giá là động thái tích cực."
Tuy nhiên, Tổng thư ký Liên hợp quốc vẫn khẳng định rằng một cuộc điều tra quốctế sẽ đáp ứng hoàn toàn mong đợi của cộng đồng quốc tế. Ông bày tỏ tin tưởngIsrael sẽ có phản hồi tích cực với đề nghị của ông về việc thành lập ủy ban điềutra quốc tế.
Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết trong các cuộcthảo luận với Liên hợp quốc, các quan chức cấp cao Israel không phản đối đề xuấtnày và hiện hai bên vẫn đang thảo luận về việc thực hiện đề xuất này.
Nhà Trắng cũng cho rằng việc Israel thành lập ủy ban điều tra vụ tấn công trên"là một bước tiến quan trọng", phù hợp với yêu cầu của Liên hợp quốc. Washingtonnhấn mạnh "cuộc điều tra cần được tiến hành ngay" và "công bố kết quả điều tratrước cộng đồng quốc tế."
Australia cũng hoan nghênh quyết định của Israel, song nhấn mạnh "quan trọngnhất là độ tin cậy của báo cáo cuối cùng." Ngoại trưởng Australia Stephen Smithcho biết Australia sẽ theo dõi chặt chẽ cuộc điều tra của Israel.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có chín người thiệt mạng trong vụ tấn côngtrên, đã ra tuyên bố phản đối động thái trên của Israel, cho rằng không côngbằng khi Israel tự điều tra cuộc tấn công do chính quân đội nước này tiến hành.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu cảnh báo Ankara sẽ xem xét lại quan hệvới Israel nếu Nhà nước Do thái không chấp thuận đề nghị của Liên hợp quốc vềviệc thành lập một ủy ban điều tra quốc tế gồm một người Thổ Nhĩ Kỳ, một ngườiIsrael và ba chuyên gia quốc tế.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tuyên bố việc Israel tự thành lập ủy ban điềutra là không phù hợp với yêu cầu của Liên hợp quốc. Phong trào Hồi giáo Hamascho rằng Israel đang tìm cách chối bỏ hành động tội ác của mình trước cộng đồngquốc tế.
Dư luận Israel cũng có những ý kiến chỉ trích. Ông Nahum Barnea, bình luận viêncủa nhật báo hàng đầu Israel Yediot Aharonot cho rằng việc chính phủ chọn thànhphần ủy ban điều tra gồm những quan chức đã về hưu và cao tuổi, như cựu chánh ántòa án tối cao Yaakov Tirkel, 75 tuổi, tướng về hưu Amoss Horev, 86 tuổi và giáosư luật quốc tế Shabtai Rosen, 93 tuổi là một "quyết định hài hước."
Theo ông Barnea, với thành phần như trên, rõ ràng ủy ban này được lập rachỉ nhằm mục đích "đối ngoại."./.
Chiến dịch quân sự kéo dài ba tuần của Israel vào Dải Gaza từ cuối năm 2008 đếnđầu năm 2009, với lý do chấm dứt tình trạng các tay súng Palestine bắn rốckétvào lãnh thổ Israel, đã làm hơn 1.400 người thiệt mạng, 5.000 người bị thương,nhiều nhà cửa, trường học, bệnh viện và chợ bị tàn phá.
Ủy ban điều tra sự thật của Liên hợp quốc về vụ xung đột này, do Thẩm phánRichard Goldstone đứng đầu, đã kết luận cả quân đội Israel lẫn các nhóm vũ trangPalestine đều vi phạm nghiêm trọng luật nhân quyền và nhân đạo trong xung đột vũtrang.
Đại hội đồng Liên hợp quốc đã ra hai nghị quyết 64/10 và 64/254 kêu gọi mở cáccuộc điều tra độc lập về vụ xung đột này.
Tháng Ba vừa qua, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc thông qua nghị quyết 13/9kêu gọi thành lập ủy ban giám sát, nhằm bảo đảm rằng các cuộc điều tra củaIsrael và Palestine là độc lập, hiệu quả và trung thực.
Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Navi Pillay cho biết ủy ban giám sát có bachuyên gia gồm Chủ tịch Ủy ban Luật quốc tế Christian Tomuschat, Thẩm phán Toàán Tối cao bang New York Mary McGowan Davis và Đặc phái viên về tư pháp độc lậpcủa Liên hợp quốc Param Cumaraswamy.
Ủy ban được quyền giám sát và tiếp cận bất cứ tiến trình pháp lý nào trong hoạtđộng điều tra của cả hai bên, để bảo đảm rằng các cuộc điều tra về vụ xung độtnói trên tuân thủ đầy đủ các quy định của quốc tế.
Bà Pillay cho biết trọng tâm hoạt động của ủy ban giám sát là bảo đảm rằng bấtcứ ai vi phạm luật nhân quyền và nhân đạo quốc tế trong vụ xung đột ở Gaza đềuphải chịu trách nhiệm, tránh hiện tượng miễn tố, bảo đảm các đối tượng liên quanđược xét xử công bằng trước pháp luật, ngăn chặn các vụ việc tương tự xảy ratrong tương lai và thúc đẩy hòa bình.
Cùng ngày 14/6, Nội các Israel đã phê chuẩn quyết định thành lập ủy ban của nướcnày điều tra vụ hải quân Israel tấn công đoàn tàu cứu trợ quốc tế đến Gaza tối31/5.
Bình luận về động thái này, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon cho rằngIsrael "cần tiến hành điều tra toàn diện" về vụ việc này, đồng thời nhấn mạnh"bất cứ nỗ lực nào nhằm đạt được mục tiêu mà Liên hợp quốc đặt ra về một cuộcđiều tra công bằng, đáng tin cậy đều được đánh giá là động thái tích cực."
Tuy nhiên, Tổng thư ký Liên hợp quốc vẫn khẳng định rằng một cuộc điều tra quốctế sẽ đáp ứng hoàn toàn mong đợi của cộng đồng quốc tế. Ông bày tỏ tin tưởngIsrael sẽ có phản hồi tích cực với đề nghị của ông về việc thành lập ủy ban điềutra quốc tế.
Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết trong các cuộcthảo luận với Liên hợp quốc, các quan chức cấp cao Israel không phản đối đề xuấtnày và hiện hai bên vẫn đang thảo luận về việc thực hiện đề xuất này.
Nhà Trắng cũng cho rằng việc Israel thành lập ủy ban điều tra vụ tấn công trên"là một bước tiến quan trọng", phù hợp với yêu cầu của Liên hợp quốc. Washingtonnhấn mạnh "cuộc điều tra cần được tiến hành ngay" và "công bố kết quả điều tratrước cộng đồng quốc tế."
Australia cũng hoan nghênh quyết định của Israel, song nhấn mạnh "quan trọngnhất là độ tin cậy của báo cáo cuối cùng." Ngoại trưởng Australia Stephen Smithcho biết Australia sẽ theo dõi chặt chẽ cuộc điều tra của Israel.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có chín người thiệt mạng trong vụ tấn côngtrên, đã ra tuyên bố phản đối động thái trên của Israel, cho rằng không côngbằng khi Israel tự điều tra cuộc tấn công do chính quân đội nước này tiến hành.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu cảnh báo Ankara sẽ xem xét lại quan hệvới Israel nếu Nhà nước Do thái không chấp thuận đề nghị của Liên hợp quốc vềviệc thành lập một ủy ban điều tra quốc tế gồm một người Thổ Nhĩ Kỳ, một ngườiIsrael và ba chuyên gia quốc tế.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tuyên bố việc Israel tự thành lập ủy ban điềutra là không phù hợp với yêu cầu của Liên hợp quốc. Phong trào Hồi giáo Hamascho rằng Israel đang tìm cách chối bỏ hành động tội ác của mình trước cộng đồngquốc tế.
Dư luận Israel cũng có những ý kiến chỉ trích. Ông Nahum Barnea, bình luận viêncủa nhật báo hàng đầu Israel Yediot Aharonot cho rằng việc chính phủ chọn thànhphần ủy ban điều tra gồm những quan chức đã về hưu và cao tuổi, như cựu chánh ántòa án tối cao Yaakov Tirkel, 75 tuổi, tướng về hưu Amoss Horev, 86 tuổi và giáosư luật quốc tế Shabtai Rosen, 93 tuổi là một "quyết định hài hước."
Theo ông Barnea, với thành phần như trên, rõ ràng ủy ban này được lập rachỉ nhằm mục đích "đối ngoại."./.
(TTXVN/Vietnam+)