Ngày 18/8, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã tổ chức thảo luận mở về vấn đề sử dụng công nghệ trong bảo vệ lực lượng gìn giữ hòa bình và dân thường dưới sự chủ trì của ông Subrahmanyam Jaishankar, Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ - nước chủ tịch Hội đồng Bảo an tháng này.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã tham dự và phát biểu tại cuộc họp.
Tại đây, Việt Nam nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ trong gìn giữ hòa bình và bảo vệ thường dân cần đảm bảo hiệu quả và bảo mật.
Theo phóng viên tại Liên hợp quốc, Tổng Thư ký Guterres cho rằng các cuộc xung đột trong những thập thập niên gần đây có xu hướng kéo dài, phức tạp, sử dụng vũ khí chiến tranh ngày càng tối tân, trong khi biến đổi khí hậu, yếu kém kinh tế-xã hội tiếp tục làm gia tăng xung đột và gây thương vong trong dân thường.
Trong bối cảnh đó, công nghệ số được xem là một trong những cơ hội lớn nhất nhưng cũng là thách thức lớn nhất của thời đại hiện nay.
[Hội đồng Bảo an thông qua Tuyên bố Chủ tịch về Phái bộ UNAMID]
Tổng Thư ký Guterres nhận định công nghệ số đóng vai trò chủ đạo kết nối các cộng đồng, thúc đẩy y tế, giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, cũng như có tiềm năng thúc đẩy các hoạt động gìn giữ hòa bình an toàn, hiệu quả hơn, nhưng cần được quản lý một cách có trách nhiệm.
Song song với cơ hội, công nghệ mới cũng đặt ra những thách thức to lớn như truyền bá tư tưởng cực đoan, thông tin sai lệch, tấn công mạng, làm lu mờ ranh giới giữa chiến tranh và hòa bình, gia tăng nguy cơ xung đột, đòi hỏi các chính phủ cần tăng cường hợp tác quản lý.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc cũng thông tin về nỗ lực thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong hoạt động gìn giữ hòa bình, nổi bật là việc thông qua chiến lược chuyển đổi số của lực lượng gìn giữ hòa bình gần đây.
Các nước thành viên Hội đồng Bảo an cho rằng hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, nhưng ngày càng phải đối mặt với nhiều thách thức trong các bối cảnh xung đột phức tạp.
Điều này đòi hỏi cần có các biện pháp tăng cường khả năng thực hiện sứ mệnh của các phái bộ gìn giữ hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh cho nhân sự gìn giữ hòa bình và bảo vệ dân thường, trong đó công nghệ có tiềm năng to lớn.
Tuy nhiên, nhiều nước nhấn mạnh việc sử dụng công nghệ trong hoạt động gìn giữ hòa bình cần chú trọng yếu tố trách nhiệm, phù hợp, đáng tin cậy, với các quy định rõ ràng và được cập nhật thường xuyên để đáp ứng tình hình thay đổi.
Một số nước cũng cho rằng việc sử dụng công nghệ cần đáp ứng các nguyên tắc gìn giữ hòa bình và tôn trọng chủ quyền của các nước tiếp nhận quân.
Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc, cho rằng hoạt động gìn giữ hòa bình ngày càng chứng tỏ vai trò là công cụ quan trọng của Liên hợp quốc trong thúc đẩy, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tạo điều kiện cho lực lượng gìn giữ hòa bình hoàn thành sứ mệnh và giảm thiểu rủi ro.
Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ trong gìn giữ hòa bình cũng cần cân nhắc đến tính hiệu quả, khả năng chia sẻ và truy cập thông tin một cách bảo mật; sự phù hợp với năng lực công nghệ và đào tạo công nghệ của mỗi nước cử quân, cũng như cách thức lựa chọn và ứng dụng công nghệ phù hợp, hiệu quả nhất trong các bối cảnh khác nhau.
Tại phiên họp này, Hội đồng Bảo an đã đồng thuận thông qua Tuyên bố Chủ tịch về công nghệ với gìn giữ hòa bình và thông qua Nghị quyết Về chống tình trạng không xét xử các hành vi phạm tội nhằm vào lực lượng gìn giữ hòa bình.
Nghị quyết kêu gọi các nước tiếp nhận thúc đẩy xét xử, truy cứu kẻ phạm tội giết hại và mọi hình thức bạo lực chống lại nhân viên gìn giữ hòa bình, ghi nhận sự cần thiết hỗ trợ các nước tiếp nhận trong nỗ lực này và kêu gọi hợp tác với các phái bộ tăng cường bảo đảm an toàn và an ninh của nhân viên gìn giữ hòa bình.
Tuyên bố Chủ tịch về Công nghệ và gìn giữ hòa bình thúc đẩy các nước thành viên Hội đồng Bảo an tăng cường lồng ghép các công nghệ sẵn có, công nghệ mới trong hoạt động gìn giữ hòa bình, đặc biệt tập trung vào các công nghệ thực địa, phù hợp với nhu cầu của người sử dụng./.
