Trong năm 2022, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa thuộc Liên hợp quốc (UNESCO) sẽ cùng Việt Nam kỷ niệm ngày sinh/ngày mất của nữ sỹ Hồ Xuân Hương và danh nhân Nguyễn Đình Chiểu.
Quyết định này vừa được UNESCO thông qua vào cuối phiên họp sáng 23/11 tại thủ đô Paris.
Trong khuôn khổ kỳ họp Đại hội đồng lần thứ 41 của UNESCO diễn ra từ ngày 9-24/11 tại thủ đô Paris, các đại biểu thành viên của tổ chức này đã thông qua danh sách các danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử mà UNESCO sẽ cùng vinh danh và tham gia kỷ niệm năm sinh/năm mất trong niên khóa 2022-2023.
Tại kỳ họp này, hồ sơ kỷ niệm 250 năm ngày sinh và 200 năm ngày mất của nữ sỹ Hồ Xuân Hương, cũng như hồ sơ kỷ niệm 200 năm ngày sinh của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu đã được thông qua cùng với 58 hồ sơ khác của các nước.
Theo quy định, các hồ sơ đề cử này đều phải đáp ứng các tiêu chí do UNESCO đề ra, đặc biệt là tiêu chí phù hợp với lý tưởng và sứ mệnh của tổ chức UNESCO trên các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, khoa học, thông tin tuyên truyền, góp phần thúc đẩy hòa bình, đối thoại văn hóa và hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc.
Ngoài ra, mỗi sự kiện, nhân vật đề cử phải có tầm ảnh hưởng rộng rãi, được biết đến cả ở bên ngoài quốc gia đề cử. Hai hồ sơ Việt Nam đệ trình lên đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí này.
Nguyễn Đình Chiểu, sinh ngày 1/7/1822, là một nhà văn hóa, nhà thơ lớn của Việt Nam. Ông là một tấm gương tiêu biểu vượt lên những khó khăn của cuộc sống và theo đuổi lý tưởng học tập suốt đời, thể hiện đúng tinh thần Hiến chương của UNESCO.
Bên cạnh đó, ông còn hành nghề đông y đề chữa bệnh cứu người. Thơ văn của ông đậm tính nhân văn, khích lệ lòng yêu nước, ca ngợi những con người sẵn sàng làm việc nghĩa, vì lợi ích cộng đồng.
Các tác phẩm chính của ông đều được sáng tác bằng chữ Nôm, trong đó nổi tiếng nhất là truyện thơ ''Lục Vân Tiên,'' chứa đựng nhiều ý nghĩa về đạo lý và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
[UNESCO thông qua hồ sơ kỷ niệm 650 năm ngày mất danh nhân Chu Văn An]
Hồ Xuân Hương (1772-1822) là một trong những nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam. Bà được biết đến như ''Bà chúa thơ Nôm.'' Thơ Hồ Xuân Hương là biểu hiện của sự vận động, lạc quan.
Với tư tưởng mới mẻ cùng lối làm thơ phá cách, ngôn ngữ bình dị và sáng tạo, các tác phẩm của bà đã đem lại nhiều ý nghĩa, giá trị và sức sống lâu bền, từ quá khứ đến hiện tại. Các tác phẩm thơ của bà cũng mang nhiều nội dung về bình đẳng giới, đầu tranh cho sự nghiệp giải phóng phụ nữ ở Việt Nam.
Trước đây, UNESCO đã từng thông qua nghị quyết vinh danh và cùng kỷ niệm năm sinh/năm mất của các danh nhân Việt Nam như kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1990, 600 năm ngày sinh Nguyễn Trãi (1980), 250 ngày sinh Nguyễn Du (2015), 650 năm ngày mất của nhà giáo Chu Văn An (2019).
Việc các nước thành viên thông qua nghị quyết cùng tôn vinh các danh nhân Việt Nam mang lại sự ghi nhận toàn cầu đối với những lý tưởng về hòa bình, bình đẳng xã hội, học tập suốt đời mà Việt Nam cùng chia sẻ với thế giới, phù hợp với những mục tiêu chung của tổ chức, và những nét đẹp trong tâm hồn, trí tuệ của con người Việt Nam.
Theo Đại sứ, Đại diện thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO, Lê Thị Hồng Vân, việc thông qua nghị quyết cùng kỷ niệm năm sinh/năm mất của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu và nữ sỹ Hồ Xuân Hương đã khẳng định sự đánh giá cao của quốc tế đối với những giá trị về văn hóa, giáo dục của Việt Nam, đồng thời góp phần quảng bá cho các mục tiêu phát triển tự do, bình đẳng, đặc biệt là bình đẳng trong giáo dục cho tất cả mọi người mà UNESCO đang thúc đẩy.
Đây là thành quả của sự nỗ lực và phối hợp chặt chế trong thời gian qua của Ủy ban nhân dân các tỉnh Bến Tre, Nghệ An với Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO, Bộ Ngoại giao, cùng các chuyên gia và nhà khoa học của Việt Nam./.