Tính đến ngày 30/12, vẫn còn hàng ngàn xe container hàng hóa nông sản còn ùn ứ tại các cửa khẩu phía Bắc. Trong khi nhiều xe hàng nông sản không thể chờ đợi thêm đã bắt đầu quay về tiêu thụ tại thị trường nội địa để xả hàng giảm lỗ, những xe còn lại vẫn thấp thỏm chờ được thông quan.
Đây là thông tin được đưa ra tại diễn đàn "Kết nối sản xuất, chế biến và thúc đẩy thị trường nội địa" do Tổ điều hành Diễn đàn kết nối nông sản 970, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ngày 31/12.
Hàng nghìn xe vẫn chờ thông quan
Bà Đinh Thị Thu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lạng Sơn cho biết tổng lượng xe ùn tắc tại Lạng Sơn đến nay còn khoảng 2.900 xe container, số lượng đang giảm dần do nhiều xe quay đầu về tiêu thụ nội địa, đặc biệt là sau khi phía Bằng Tường (Trung Quốc) thông báo ngừng nhập khẩu thanh long từ 29/12/2021 đến 26/1/2022.
Theo bà Đinh Thị Thu, trong thời gian tới việc xuất khẩu nông sản dự kiến sẽ gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khi hai dịp nghỉTết Nhâm Dần đang đến gần: “Phía Trung Quốc sẽ tạm dừng nhập khẩu hàng hóa trên container lạnh trong 28 ngày của dịp Tết Nhâm Dần, trong đó 14 ngày trước Tết và 14 ngày sau Tết.”
Thời gian qua, Lạng Sơn đã có nhiều chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp, lái xe đường dài đang bị ùn tắc tại cửa khẩu như giảm phí dịch vụ, hỗ trợ chỗ lưu trú, điều trị miễn phí cho tài xế mắc COVID-19. Bên cạnh đó, tỉnh cũng thường xuyên củng cố, tăng cường quan hệ, thông tin với các địa phương phía Trung Quốc để hỗ trợ thông quan nông sản.
Bà Đinh Thị Thu kiến nghị cần tổ chức thêm các cuộc hội đàm cấp cao để có thể thông quan nốt 2.900 xe đang còn ùn tắc trước Tết Nguyên đán, đàm phán với Trung Quốc để tăng thời gian làm việc tại các cửa khẩu đang hoạt động từ 4-8 giờ lên 12 giờ mỗi ngày để nâng cao năng lực thông quan.
Còn tại Quảng Ninh, ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) cho biết từ ngày 21/12 thủ tục thông quan qua cửa khẩu Đông Hưng đã bị tạm ngưng. Điều này dẫn tới việc hàng hóa nông sản bị ùn ứ tại Cầu Bắc Luân II và lối mở Km 3+4 phường Hải Yên.
“Đến nay, tại Cửa khẩu Móng Cái còn tồn 38 xe tinh bột sắn, thanh long còn tồn 34 xe, mít và chôm chôm còn 102 xe và một lượng lớn xe thủy hải sản đông lạnh. Đối với hàng khô và thủy hải sản đông lạnh, doanh nghiệp đã đưa vào các kho bảo quản, còn đối với những xe chở hoa quả đã chờ 15-20 ngày sẽ quay lại tiêu thụ nội địa, một số vẫn ở lại vẫn đang chờ thông quan,” ông Dương cho hay.
Trước tình trạng nhiều xe chở nông sản lên biên giới đã quay đầu trở lại các đô thị lớn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam đã chỉ đạo các đơn vị xuất khẩu cần lưu ý thông tin cửa khẩu và quan tâm hơn đến vấn đề tiêu thụ nội địa vì sắp bước vào kỳ nghỉ Tết kéo dài.
Cần khai thác tiềm năng thị trường nội địa lớn
Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho rằng hiện nhiều nông sản vào vụ, có nhu cầu tiêu thụ lớn. Vì vậy, việc ùn ứ hàng hóa ở các cửa khẩu biên giới đặt ra yêu cầu về việc chế biến, tiêu thụ nông, lâm, thủy sản của Việt Nam phải thay đổi, nhất là khi Tết Nguyên đán đang đến gần.
[Hàng nghìn xe nông sản tại cửa khẩu Tân Thanh quay đầu chờ 'giải cứu']
Nhằm giải quyết các vấn đề ùn tắc nông sản, lãnh đạo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản nhận định giải pháp cấp bạch hiện này là cần định hướng tập trung tiêu thụ tốt các sản phẩm đang vào mùa vụ tại thị trường nội địa. Đặc biệt, những doanh nghiệp có khả năng chế biến sâu, hoặc có công nghệ bảo quản cần tham gia vào quá trình này, tránh tình trạng để giá nông sản giảm sâu.
Ông Đinh Cao Khuê, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao (Doveco), cho hay hiện nay công ty đang tiêu thụ số lượng lớn sản phẩm nông sản bị ách tắc tại biên giới. Cụ thể, mỗi ngày công ty tiêu thụ khoảng 100-150 tấn sản phẩm nông sản các loại, đặc biệt là xoài. Thời gian qua, công ty cũng đã kếp hợp với các tỉnh Đồng Tháp, Tiền Giang để xây dựng nguồn cung phục vụ chế biến nông sản.
“Hiện nay chúng tôi vẫn chế biến xoài với số lượng lớn. Nếu các đơn vị có sản phẩm xoài, dứa, chanh leo hay chuối gặp khó khăn trên cửa khẩu, công ty sẵn sàng hỗ trợ tiêu thụ,” ông Đinh Cao Khuê cho biết.
Là doanh nghiệp bán lẻ có quy mô, ông Nguyễn Thái Dũng, Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Bán lẻ BRG (BRG Retail) cho biết đơn vị sẽ triển khai bán hàng không lợi nhuận cho nông sản Việt Nam gặp khó trong xuất khẩu như trái cây, hải sản trên hệ thống siêu thị BRGMart ở 7 tỉnh thành trải dài từ Bắc vào Nam.
“Thị trường nội địa đang vào giai đoạn tiêu thụ cuối năm, nhu cầu cũng tăng nên chúng tôi muốn hợp tác với bà con nông dân và doanh nghiệp để tiêu thụ. Với chất lượng, hình thức sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu cùng với mức giá bán phi lợi nhuận của BRG Retail, chắc chắn người tiêu dùng sẽ đón nhận,” ông Nguyễn Thái Dũng nhận định thêm.
Bày tỏ vui mừng khi thấy nhiều doanh nghiệp lên tiếng sẵn sàng chế biến, thu mua xe nông sản quay đầu về từ biên giới, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh: “Chúng ta cần nhìn nhận rõ vấn đề là tiềm năng của thị trường nội địa rất lớn, vì vậy cần phải tích cực thay đổi tư duy. Chính phủ cũng đã có chủ trương đa thị trường, đa lợi ích.”
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho hay hàng trăm ngàn tấn thanh long, mít, xoài, bưởi, dưa hấu đã đến vụ thu hoạch, trong khi các cửa khẩu Trung Quốc gần như đóng cửa. “Các hiệp hội, doanh nghiệp, địa phương cần tăng cường kết nối để tiêu thụ. Đây là trách nhiệm chung của chúng ta. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ làm hết mình để thực hiện vai trò kết nối”./.