Ngày 5/8, ứng cử viên tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa Donald Trump đã có những phát ngôn gây tranh cãi nhằm vào Nhật Bản khi cho rằng đồng minh châu Á này sẽ "án binh bất động" trong trường hợp nước Mỹ bị tấn công.
Phát biểu tại bang Iowa, tỷ phú Trump đã bày tỏ sự bất bình khi Mỹ phải bảo vệ Nhật Bản nhưng Tokyo lại có thể "ngồi xem tivi" nếu Washington bị tấn công. Theo ông, trong khi Washington sẽ "dốc toàn lực" bảo vệ đồng minh trong trường hợp Tokyo bị tấn công theo hiệp ước giữa hai nước, thì phía Nhật Bản không bắt buộc phải có hành động tương tự.
Doanh nhân - chính khách này cũng phàn nàn rằng Mỹ luôn phải bảo vệ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Saudi Arabia và các quốc gia khác, song những nước này "không có những đáp trả xứng đáng."
Ông cho rằng các nước này phải chi trả bởi thời thế đã thay đổi, không giống như 40 năm trước và mọi mối quan hệ dựa trên cơ sở hai chiều. Ngoài ra, ứng cử viên của đảng Cộng hòa còn chỉ trích các quốc gia không đóng góp tài chính nhiều cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Trước đó, tỷ phú 70 tuổi này từng nhiều lần kêu gọi các đồng minh phải gánh vác các khoản chi phí quốc phòng mà Mỹ đã trang trải cho họ trong nhiều năm qua.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times hồi tháng 7 vừa qua, "ông trùm" bất động sản Trump nêu rõ nước Mỹ, dưới sự lãnh đạo của ứng cử viên này, sẽ không nhất thiết phải triển khai viện trợ cho NATO nếu các nước thành viên bị tấn công, mà việc trước tiên là phải xem xét mức độ đóng góp của những nước thành viên NATO cho liên minh này.
Theo ông Trump, Mỹ sẽ chỉ hỗ trợ các đồng minh nếu những nước này "đáp ứng đầy đủ nghĩa vụ đối với Washington"./.