Những công việc hiện nay đang có nhu cầu tuyển dụng lớn lại được dự báo sẽ sụt giảm mạnh trong 5 năm tới do sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thậm chí, chính các nhà tuyển dụng cũng chia sẻ, nhiều kỹ năng mềm được đang được đánh giá cao sẽ không còn được ưu tiên hàng đầu, thay vào đó lại là kỹ năng học hỏi tích cực để đáp ứng được sự thay đổi của công nghệ.
[Thị trường lao động sẽ biến đổi thế nào trong thời đại công nghệ 4.0?]
Đây là thông tin được đưa ra tại “Báo cáo về triển vọng nghề nghiệp và xu hướng kỹ năng tại Việt Nam giai đoạn 2018-2022” do Navigos Group vừa công bố ngày 5/12.
Báo cáo được công bố dựa trên việc phân tích kết quả của cuộc khảo sát độc lập vào nửa cuối năm 2018 với hơn 200 chuyên gia nhân sự hiện đang giữ các vị trí quản lý trở lên tại các tập đoàn và các công ty có thương hiệu hàng đầu tại Việt Nam.
Nhóm ngành nghề sớm bị thay thế
Dự báo về nhóm công việc có khả năng giảm sút về nhu cầu tuyển dụng, 42% các chuyên gia cho rằng đó sẽ là nhóm nghề có tính chất lặp lại như “hành chính và thư ký”. Mặc dù ngành nghề “hành chính và thư ký” đang nằm ở top 3 có nhu cầu tuyển dụng cao nhất năm 2018, nhưng trong 5 năm tới ngành nghề này được dự đoán sẽ gặp phải sự sụt giảm vì có thể bị thay thế bởi máy móc.
Khi được hỏi về các nhân tố khoa học công nghệ nào sẽ thay đổi thị trường lao động trong 5 năm tới, “robot hóa và tự động hóa” được dự đoán sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến thị trường với 59% ý kiến đồng ý của các chuyên gia nhân sự.
Bên cạnh đó, lĩnh vực công nghệ thông tin gồm sự phát triển của “mạng di động, công nghệ điện toán đám mây” và “năng lực xử lí của máy tính và dữ liệu lớn” cũng được dự đoán sẽ gây thay đổi thị trường lao động với lần lượt 57% và 54% ý kiến đồng tình.
Nhóm ngành kỹ sư và kỹ thuật cao là nhóm có triển vọng phát triển mạnh nhất trong vòng 5 năm tới. Khi được hỏi nhóm công việc nào sẽ có sự tăng trưởng nhu cầu sử dụng lao động trong tương lai, “nhóm ngành kỹ sư và kỹ thuật cao” nhận đến 90% ý kiến đồng tình. Tương tự, 89% ý kiến cũng cho rằng “nhóm ngành máy tính và công nghệ” sẽ phát triển mạnh. “Nhóm ngành nghệ thuật, thiết kế, giải trí, thể thao và truyền thông” cũng có triển vọng phát triển với 62% sự đồng tình.
Ông Gaku Echizenya, Tổng giám đốc Navigos Group chia sẻ: “Thị trường đang trải qua những biến động lớn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Do đó, doanh nghiệp cần cập nhật thông tin thị trường từ những nguồn uy tín để kịp thời phản ứng trước những thay đổi, từ đó đề ra chiến lược tuyển dụng và thu hút nhân tài.”
Nhà tuyển dụng cần những kỹ năng khác
Trong tương lai, các nhân tố khoa học công nghệ được nhận định sẽ thay đổi bản chất nhiều công việc, dẫn theo sự đòi hỏi về những kỹ năng phức tạp hơn. “Hợp tác với người khác” trở thành kỹ năng phức tạp quan trọng nhất.
Các nhà tuyển dụng dự đoán top 3 những kỹ năng phức tạp cần thiết nhất trong tương lai lần lượt là: “hợp tác với người khác” (điều chỉnh hành động theo hành động của người khác) chiếm 79% ý kiến của các chuyên gia; 67% ý kiến đồng ý rằng “kỹ năng quản lý con người” là quan trọng; đứng vị trí thứ 3, cùng đạt 65% bình chọn của chuyên gia là kỹ năng “trí tuệ cảm xúc” và “kỹ năng đánh giá, ra quyết định”, những kỹ năng này được đánh giá là cần thiết để người lao động có thể phát triển sự nghiệp trong tương lai.
Bên cạnh đó, “độ nhạy bén với vấn đề” là năng lực thiết yếu để phát triển trong tương lai. Sự phát triển của các nhóm nghề trong tương lai sẽ tạo ra những yêu cầu mới mẻ về năng lực cần thiết của ứng viên. Quan trọng không kém chính là “năng lực sáng tạo”. Đặc biệt “khả năng thủ công khéo léo và chính xác” cũng không còn quan trọng trong 5 năm tới khi chỉ có 15% nhà tuyển dụng chọn đáp án này.
“Học hỏi tích cực” trở thành kỹ năng cơ bản cần thiết nhất của người lao động. 87% ý kiến cho rằng người lao động cần trang bị “kỹ năng học hỏi tích cực” để có thể đáp ứng được những thay đổi từ thị trường. Theo sau đó là “kiến thức về công nghệ thông tin và truyền thông”, cũng như “kỹ năng quản lý bản thân và người khác” đều nhận 77% ý kiến đồng tình.
Những kỹ năng liên quan đến giao tiếp như lắng nghe và thấu hiểu; diễn đạt; phản biện không còn được ưu tiên hàng đầu.
Theo ông Gaku Echizenya, để thích ứng được những biến động của thị trường lao động, người lao động cần chủ động học hỏi kiến thức về kỹ năng số hóa và công nghệ, trang bị những kỹ năng cần thiết như hợp tác với người khác, quản lý con người…để tăng năng lực cạnh tranh. Về phía nhà trường, cần phân tích nhu cầu thị trường nhân sự trong tương lai để tuyển sinh hợp lý, cập nhật chương trình học với kiến thức số hóa, tạo cơ hội cho sinh viên ứng dụng thực tế để nâng cao kiến thức, kỹ năng và sẵn sàng cho phát triển sự nghiệp./.