Ngày 28/8, tại Trụ sở Báo Giác Ngộ, Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Văn hóaTrung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tổ chức lễ Công bố Tập sách “Địa dư đồkhảo,” xuất bản dưới triều Vua Quang Tự nhà Thanh (1875-1908). Tập sách này cókèm theo bản đồ chi tiết rõ ràng, nội dung chính thức xác nhận Quỳnh Châu (tứcđảo Hải Nam) là biên giới cuối cùng của lục địa Trung Quốc. Tập sách do cụ Trần Đình Bá (1867-1933) lúc làm Thượng thư bộ Hình triềuKhải Định (1916-1925) đã cho sao chép cất vào tủ sách Phước Trang ở tư thất (số114 Mai Thúc Loan, thành phố Huế), truyền đến đời thứ 4 là Trần Đình Sơn thừakế, di chuyển vào Sài Gòn từ năm 1968, hiện vẫn được lưu giữ tại 128 Đinh TiênHoàng, Thành phố Hồ Chí Minh. Tập sách Địa dư đồ khảo, viết trên giấy xuyến tốt, bên ngoài có bìa cứng,bọc lụa đỏ, kế đến là bìa giấy cũ màu nâu. Tổng cộng có 65 tờ viết chữ Nho haimặt, chữ còn rõ đẹp, gồm 20 mục khảo cứu về địa dư và 20 bản đồ chi tiết đínhkèm. Hòa thượng Thích Trung Hậu, Trưởng Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định: Dântộc và Phật giáo luôn gắn liền với nhau. Bằng việc công bố tài liệu cổ liên quanđến vấn đề lãnh hải của đất nước, Giáo hội Phật giáo quan niệm rằng, ngoài côngviệc tu học theo giáo pháp của Đức Phật, những việc gì mang lại lợi ích cho dântộc, cho số đông cũng là Phật sự - việc cần phải thực hiện. Giáo sư Cao Huy Thuần, giảng dạy về Luật học và Chính trị tại Đại họcPicardia (Pháp) đánh giá cao đóng góp của nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn đã cungcấp một chứng cứ mới, thêm một trong những bằng chứng “sáng chói”, góp phầnkhẳng định chủ quyền của Việt Nam tại các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; khẳngđịnh từ xa xưa, chính Trung Quốc chỉ công nhận biên giới của Trung Quốc chỉ đếnđảo Hải Nam. Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn cho biết thêm: Ngày nay tại Du Lâm, cực Namcủa Hải Nam vẫn còn các tảng đá rất to lớn ghi hàng chữ lớn Thiên Nhai Hải Giác(chân trời góc biển), hoặc Hải Khoát Thiên Không (biển rộng trời không, mênhmông vô bờ bến).
Trang bản đồ trong tập sách “Địa dư Đồ khảo.” (Ảnh: Thế Anh/TTXVN)
Ông cũng trích bài viết về biển Đông của học giả người Trung Quốc Lý LệnhHoa (Trung tâm Thông tin hải dương Trung Quốc), có đoạn viết: “Vào thời nhàThanh, có một chiếc tàu buôn của Pháp chở đồng đi qua vùng biển Tây Sa [Hoàng Sa của Việt Nam] thì gặpcướp biển, bị cướp sạch. Theo quy tắc vận tải hàng hóa trên biển, họ phải đếngặp chính quyền sở tại để trình báo, đề nghị giúp bắt bọn cướp, đồng thời xinchính quyền nơi đó xác nhận làm bằng chứng để khi về báo cáo lại với chủ hãng vàđòi bảo hiểm bồi thường. Viên thuyền trưởng người Pháp đưa tàu chạy đến cảng gầnnhất là Du Lâm ở đảo Hải Nam, trình báo với tri phủ địa phương. Viên quan địaphương nói với thuyền trưởng người Pháp: 'Nơi chúng ta đứng đây có tên là ThiênNhai Hải Giác. Đất của Thiên triều đến đây là hết rồi. Chuyện ông bị cướp ngoàibiển biết là ở chỗ nào? Ông bị cướp, chúng tôi không chịu trách nhiệm. Khôngquản được mà cũng không muốn quản.' Viên thuyền trưởng đành phải cho tàu chạyvào cảng Hải Phòng. Quan chức địa phương ở đó rất tốt, xác nhận cho ông ta, lạicòn cho tàu ra chạy ngoài biển, coi như đã truy bắt cướp. Đó là chứng cứ về kiểmsoát và quản lý thực tế. Chứng cứ này nói lên: Chính phủ Trung Quốc ngay từ thờitriều Thanh đã không thừa nhận Tây Sa là lãnh thổ của mình, cũng không đảm tráchcông tác trị an ở đó. Còn chính quyền Việt Nam khi đó không những đã cho Tây Salà lãnh thổ của mình, mà còn thực thi công tác giữ gìn trật tự ở đó. Điều đóchẳng chứng minh Tây Sa từ xưa đến nay đều thuộc về Việt Nam hay sao?”./.
Hà Huy Hiệp (TTXVN)