Bia tiến sỹ ở Văn Miếu-Quốc Tử Giám. (Ánh: Quý Trung/TTXVN) Được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới và mới đây, hệ thống 82 bia đá tiến sỹ tại di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám tiếp tục được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là Bảo vật quốc gia.
Do vậy, công tác tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị hệ thống 82 bia đá tiến sỹ được thành phố Hà Nội đặc biệt coi trọng.
Hiện công tác tu bổ nhà che bia thuộc dự án tu bổ chống xuống cấp các hạng mục trong di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám đang trong giai đoạn gấp rút hoàn thiện.
Hạng mục nhà che bia gồm chống dột mái, tu sửa bờ nóc, bờ trạch, thay thế cột, dui và mái. Tu sửa nhà đình bia gồm vệ sinh, chống mối mọt các cấu kiện gỗ, trát lại tường, phục chế câu đối. Đơn vị thi công cũng đang tu bổ từng phần hạng mục nhà che bia theo phương thức cuốn chiếu, đảm bảo phục vụ khách tham quan.
Bà Nguyễn Thị Luận, Phó Giám đốc điều hành Trung tâm hoạt động khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám cho biết: “Để triển khai dự án, chúng tôi phải lựa chọn nhà thi công có năng lực, chuyên nghiệp, có kinh nghiệp trong tu bổ di tích và công tác giám sát cũng thực hiện nghiêm. Dự kiến, trước Tết Nguyên đán sẽ hoàn thành công tác tu bổ hạng mục nhà che bia để phục vụ khách tham quan.”
Theo đó, Trung tâm hoạt động khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thành xây dựng đề án Bảo tồn 82 bia đá tiến sỹ tại di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám, hiện đang chờ các cơ quan chức năng phê duyệt.
Theo đề án này, sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học đầy đủ về 82 bia tiến sỹ phục vụ lưu trữ, quản lý và tra cứu; nghiên cứu và thực hiện bảo tồn, bảo vệ 82 bia đá và các hạng mục liên quan; xây dựng phương thức quản lý, phát huy giá trị 82 bia đá tiến sỹ.
Nếu đề án được phê duyệt sẽ triển khai trong giai đoạn từ năm 2015-2020. Riêng trong năm 2015 sẽ thử nghiệm bảo tồn 2 bia đá, sau đó tiếp tục triển khai các bia đá khác.
Có từ thời Lê-Mạc (1442-1779), hệ thống bia đá tiến sỹ tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám đã trải qua gần 600 năm lịch sử, bị tác động bởi điều kiện tự nhiên và con người.
Năm 1994, nhà che bia mới được xây dựng nhằm hạn chế những tác động tới bia đá. Hiện, hầu hết các bia đá đều bị hư hỏng cấu trúc như sứt mẻ bề mặt, nước mưa bào mòn, ảnh hưởng của nấm mốc làm mờ chữ, nứt đế chân…
Thời gian qua, Trung tâm hoạt động khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám đã tạo hàng rào ngăn không cho du khách xoa đầu rùa, tăng cường lực lượng nhắc nhở du khách, giữa vệ sinh trong khu nhà bia.
Tuy vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống 82 bia đá tiến sỹ cần có sự tu bổ, phát huy giá trị một cách khoa học, hệ thống./.
