Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Iran Ebrahim Raisi. (Nguồn: Đại sứ quán Trung Quốc) Ngày 16/2, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt áp đặt đối với nước Cộng hòa Hồi giáo này, coi đây là một phần không thể thiếu trong thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) hiện đang đình trệ.
Trong tuyên bố chung được đưa ra khi kết thúc chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Raisi, hai nhà lãnh đạo kêu gọi thực thi thỏa thuận JCPOA.
Hai bên nhấn mạnh tất cả các lệnh trừng phạt liên quan cần phải được dỡ bỏ hoàn toàn và theo cách có thể kiểm chứng được để thúc đẩy việc thực thi đầy đủ và hiệu quả thỏa thuận trên.
Hai nhà lãnh đạo khẳng định việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt cũng như đảm bảo lợi ích kinh tế của Iran là nội dung quan trọng của thỏa thuận.
[Iran và Trung Quốc tăng cường hợp tác kinh tế song phương]
Trước đó, ngày 14/2, Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc sẽ tham gia một cách xây dựng vào các cuộc đối thoại nhằm nối lại đàm phán về thực thi thỏa thuận hạt nhân JCPOA, đồng thời bày tỏ ủng hộ việc bảo vệ quyền và lợi ích của Iran.
JCPOA được ký giữa Iran và Nhóm P5+1 (các nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc - gồm Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga - cùng Đức) hồi tháng 7/2015, theo đó Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt.
Tuy nhiên, năm 2018, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt trừng phạt kinh tế, khiến Iran cũng giảm các cam kết của nước này trong thỏa thuận.
Các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA đã bắt đầu vào tháng 4/2021 tại Vienna (Áo), song chưa đạt được đột phá nào. Vòng đàm phán gần đây nhất diễn ra vào tháng 8/2022.
Tuyên bố chung giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Raisi cũng nêu rõ Trung Quốc phản đối việc các lực lượng bên ngoài can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Iran, làm suy yếu an ninh và ổn định của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Hai nhà lãnh đạo cũng đề ra một số sáng kiến, bao gồm thúc đẩy thương mại điện tử và nông nghiệp.
Cũng theo tuyên bố chung, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhận lời mời thăm Iran của Tổng thống Raisi. Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông Tập Cận Bình đến Iran kể từ năm 2016. Hiện chưa rõ thời điểm thực hiện chuyến thăm.
Tổng thống Raisi tới Trung Quốc ngày 14/2 trong khuôn khổ chuyến công du kéo dài 3 ngày tới quốc gia Đông Bắc Á này.
Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của một Tổng thống Iran đến Trung Quốc trong hơn 20 năm qua. Hãng thông tấn nhà nước IRNA của Iran cho biết chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Raisi nhằm tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế song phương.
Theo IRNA, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Iran. Số liệu thống kê 10 tháng qua của Hải quan Iran cho biết kim ngạch xuất khẩu của nước này sang Trung Quốc đạt 12,6 tỷ USD, trong khi nhập khẩu lượng hàng hóa trị giá 12,7 tỷ USD từ Trung Quốc./.
