Ngày 22/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cáo buộc Canada làm cho mối quan hệ song phương trở nên xấu đi, sau khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ "không lùi bước" trước Trung Quốc, trong bối cảnh bất đồng ngoại giao và thương mại giữa Bắc Kinh và Ottawa đang ngày càng sâu sắc.
Quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng từ tháng 12/2018, sau khi Canada bắt giữ Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn công nghệ Huawei Mạnh Vãn Chu. Sau đó, Trung Quốc có hành động trả đũa bằng việc bắt giữ 2 công dân Canada với cáo buộc làm gián điệp.
Phát biểu ngày 21/8, Thủ tướng Trudeau cam kết sẽ "luôn bảo vệ người dân Canada và lợi ích của Canada", đồng thời khẳng định sẽ không "lùi bước" trước Trung Quốc.
Phản ứng trước tuyên bố trên, người phát ngôn Cảnh Sảng cho rằng mối quan hệ hiện nay giữa Trung Quốc và Canada đang đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng. Theo ông Cảnh Sảng, trách nhiệm hoàn toàn thuộc về phía Canada và chính quyền Ottawa suy ngẫm về những sai lầm của mình". Ông Cảnh Sảng kêu gọi Canada "ngay lập tức" trả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu.
[Thủ tướng Canada khẳng định lập trường trước căng thẳng với Trung Quốc]
Cùng ngày, Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada ra tuyên bố cho rằng quan hệ song phương hiện đang phải đối mặt với những khó khăn lớn và phía Canada biết rõ nguyên nhân gốc rễ của việc này. Tuyên bố cũng kêu gọi phía Ottawa "ngay lập tức trả tự do và đảm bảo bà Mạnh Vãn Chu được trở về Trung Quốc an toàn, đưa quan hệ song phương trở lại đúng hướng".
Trong một diễn biến liên quan, ngày 21/8, các luật sư của bà Mạnh Vạn Chu đã trình đơn kiện lên tòa án Canada, trong đó cho rằng CFO của Huawei đã bị các nhân viên biên phòng ở Vancouver bắt giữ và thẩm vấn trái luật.
Theo nhóm luật sư, lực lượng biên phòng Canada đã bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu theo quy định của một tài liệu về di trú và không thông báo về lệnh truy nã của Mỹ đối với bà. Ngoài ra, lực lượng biên phòng Canada đã thẩm vấn bà Mạnh Vãn Chu trong nhiều giờ trước bàn giao bà cho Cảnh sát liên bang Canada (RCMP).
Các luật sư lập luận, từ khi bắt đầu thủ tục bắt giữ, RCMP và lực lượng biên phòng Canada đã hành động đại diện cho Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) với mục đích thu giữ và bảo vệ chứng cứ.
Trong một diễn biến khác, phát biểu tại cuộc gặp với Thủ tướng Trudeau và Ngoại trưởng Chrystia Freeland ở Ottawa, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã cam kết rằng giới chức Washington đang nỗ lực để giúp hai công dân Canada đang bị giam giữ tại Trung Quốc sớm được trả tự do. Ông Pompeo khẳng định việc bắt giữ hai công dân trên là "sai lầm"./.