Ngân hàng Mizuho sẽ đầu tư 170 triệu USD vào Công ty M-Service. (Nguồn: Reuters) Cuối tuần qua, tờ báo Nikkei Asia có thông tin Ngân hàng Mizuho của Nhật Bản dự kiến sẽ đầu tư khoảng 20 tỷ yen (tương đương 170 triệu USD) để mua lại 7,5% cổ phần của Công ty M-Service - đơn vị sở hữu ví điện tử Momo.
Phía MoMo hiện chưa đưa ra bình luận gì về thông tin này. Thế nhưng, tin tức này lại gây hiệu ứng khá tích cực trong giới tài chính, như một sự kiện đánh dấu một năm sôi động của thị trường mua bán và sáp nhập (M&A) trong ngành dịch vụ tài chính, bất chấp diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Đồng thời, mở ra nhiều cơ hội phát triển hơn nữa của thị trường này trong năm 2022.
Sôi động nhờ sự tham gia của khối ngoại
Theo Nikkei Asia, khoản đầu tư vào M-Service diễn ra sau khi tỷ lệ vốn chủ sở hữu cấp 1 của Mizuho đạt 9% và gần đây tỷ lệ này đã tăng lên 9,6%. Thương vụ này theo đó có khả năng sẽ được hoàn tất vào cuối năm nay.
Dù vào năm 2011, Mizuho đã đầu tư được đánh giá khá hiệu quả vào Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank), nhưng vẫn được cho là chậm chân hơn so với các định chế tài chính Nhật Bản khác trong việc mở rộng đầu tư nước ngoài. Do đó, ngân hàng này đặt mục tiêu trở thành một đối tác lớn trong lĩnh vực tài chính và đẩy mạnh khai thác các thị trường có dân số và nền kinh tế tăng trưởng ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Nhìn vào diễn biến thị trường M&A trong năm 2021 cho thấy hoạt động mua bán và sáp nhập trong ngành dịch vụ tài chính vẫn có nhiều gam màu sáng bất chấp ảnh hưởng kéo dài của đại dịch COVID-19 lên các trung tâm kinh tế. Nổi trội hơn cả là thương vụ tỷ đô giữa Tập đoàn SMBC (Nhật Bản) và Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), khi SMBC đầu tư 1,4 tỷ USD mua lại 49% vốn điều lệ tại FE Credit - thành viên thuộc VPBank.
Cuối tháng 10 vừa qua, VPBank thông báo đã hoàn tất thương vụ thoái vốn kể trên. Trong dài hạn, FE Credit được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ dòng vốn chi phí thấp từ SMBC, qua đó gia tăng lợi nhuận. Mặt khác, kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu của tổ chức tài chính top 3 Nhật Bản này cũng sẽ giúp FE Credit hưởng lợi khi cải thiện quy trình quản trị rủi ro và phát triển sản phẩm mới cũng như thâm nhập các thị trường giàu tiềm năng như Trung Quốc, Hng Kong (Trung Quốc), Đài Loan (Trung Quốc) và Thái Lan.
Trụ sở FE Credit. (Ảnh: FE Credit) Hay vào tháng 8/2021, Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn-Hà Nội (SHB) đã ký kết thỏa thuận chuyển nhượng 50% vốn điều lệ tại Công ty Tài Chính trách nhiệm hữu hạn một thành viên SHB Finance cho Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Thái Lan - thành viên chiến lược thuộc Tập đoàn MUFG, Nhật Bản. Phần vốn còn lại sẽ tiếp tục chuyển nhượng sau 3 năm.
Ngoài ra, còn có hàng loạt thương vụ đầu tư, rót vốn khác của các định chế tài chính nước ngoài vào các công ty công nghệ tài chính (fintech), ví điện tử… được ghi nhận trong năm nay.
Dẫn số liệu thống kê của hãng Luật White & Case, báo cáo mới đây về ngành ngân hàng của Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS) cho biết trong chín tháng năm 2021, Việt Nam có 41 thương vụ M&A doanh nghiệp với tổng giá trị hơn 3 tỷ USD; trong đó riêng ngành dịch vụ tài chính ghi nhận 1,47 tỷ USD, chiếm gần 50%.
Đại dịch COVID-19 làm thị trường M&A lắng xuống nhưng nhờ sự tham gia của các tổ chức tài chính nước ngoài mà thị trường trở nên sôi động và dự diến các thương vụ M&A sẽ nở rộ từ quý 4/2021. Với “bàn đạp” kể trên, một số ngân hàng, công ty tài chính cũng đang lên kế hoạch tìm kiếm đối tác ngoại trong năm 2022 để nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chờ đón những thương vụ lớn
Theo các chuyên gia, nếu như năm 2021, hoạt động M&A tại các công ty tài chính tiêu dùng dậy sóng thì sang năm 2022, dự báo sẽ có hàng loạt thương vụ bán cổ phần ngân hàng cho đối tác ngoại. Trong số đó, đáng chú ý nhất là thương vụ VPBank bán 15% cổ phần ngân hàng mẹ.
[Thị trường M&A Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư bất chấp COVID-19]
Tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư vào tháng 11, bà Lưu Thị Thảo, Phó Tổng Giám đốc VPBank, cho biết sau khi hoàn tất bán FE Credit vào cuối tháng 10/2021, việc tìm kiếm đối tác chiến lược đang là chương trình hành động của ban lãnh đạo ngân hàng. Kế hoạch này đang trong quá trình đàm phán, thương thảo.
Phía ngân hàng “tham vọng” sẽ tìm được nhà đầu tư chiến lược không chỉ có khả năng hỗ trợ về mặt tài chính mà kỳ vọng cả về kỹ năng quản trị chuyên nghiệp cao, để hỗ trợ cho cả hệ sinh thái của VPBank, bao gồm FE Credit và các công ty thành viên, giúp VPBank trở thành Tập đoàn tài chính vững mạnh ở Việt Nam.
Bên cạnh VPBank, nhiều ngân hàng khác cũng đang trong quá trình tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược như VietCapitalBank, NamABank, VIB, ACB, Techcombank, SHB... Một số ngân hàng đã phải xin khóa “room” ngoại để giữ chỗ trong thời gian tìm kiếm đối tác ngoại. Ngoài ra, với các ngân hàng yếu kém và đang kiểm soát đặc biệt, M&A cũng là cơ hội “thay da đổi thịt” khi xu hướng mua bán, sáp nhập sôi động.
Ở lĩnh vực tài chính tiêu dùng, các chuyên gia của MBS cho rằng trong trung dài hạn, khi dịch COVID-19 được kiểm soát, nền kinh tế Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục có tăng trưởng cao, kéo theo đó là thu nhập người dân tiếp tục được cải thiện và nâng cao. Do đó, tiềm năng của ngành tài chính tiêu dùng sẽ còn rất lớn. Đây có thể là lý do mà các ông lớn trong ngành tài chính thế giới liên tục tiến hành thâu tóm các công ty tài chính hàng đầu Việt Nam trong thời gian vừa qua.
Đáng chú ý, sau khi thỏa thuận với Hyundai Card không thành, thương vụ bán vốn tại FCCOM của Ngân hàng Thương mại cổ phần Hàng hải Việt Nam (MSB) vẫn luôn thu hút sự quan tâm của giới đầu tư.
Theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng Giám đốc MSB, ngân hàng này sẽ thoái toàn bộ 100% vốn tại Công ty tài chính FCCOM, thay vì bán 50% vốn như kế hoạch trước đó. Dự kiến, thời gian hoàn tất bán vốn sẽ được thực hiện trong năm 2022, phụ thuộc vào việc cấp phép của Ngân hàng Nhà nước.
Giao dịch tại TPBank. (Ảnh: Vietnam+) Công ty cổ phần Tài chính Handico (HAFIC) cũng đang là tâm điểm chú ý của nhiều tổ chức trong và ngoài nước; trong đó TPBank cùng với AFS (Nhật Bản), KB Kookmin Card (Hàn Quốc) đều đang thể hiện sự quan tâm với HAFIC, dù công ty đang bị Ngân hàng Nhà nước kiểm soát đặc biệt từ 2015.
Giới chuyên gia cho rằng trong năm 2022, ngành dịch vụ tài chính Việt Nam tiếp tục là một trong những điểm đến đầu tư quan trọng của các định chế tài chính nước ngoài, đặc biệt là ở khu vực châu Á.
Tại Diễn đàn M&A Việt Nam 2021 do Báo Đầu tư tổ chức mới đây, ông Warrick Cleine, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc KPMG Việt Nam và Campuchia cho biết dịch vụ tài chính là một trong những lĩnh vực hấp dẫn và quan trọng nhất trong bức tranh M&A của Việt Nam trong thời gian qua và sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2022.
Bởi lẽ, số lượng ngân hàng, công ty tài chính tham gia thị trường khá nhiều, trong khi đó Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đang từng bước tái cơ cấu và tinh gọn quy mô của hệ thống ngân hàng để lĩnh vực này ngày càng tăng trưởng mạnh mẽ. Do vậy, hoạt động M&A sẽ được đẩy mạnh để củng cố lại ngành dịch vụ tài chính trong thời gian tới.
Trong những năm gần đây, ngành dịch tài chính ở Việt Nam có tốc độ tăng trưởng được ghi nhận rất cao và cao hơn nhiều so tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Bên cạnh đó, sự ổn định chính trị-xã hội và kinh tế vĩ mô là một đặc điểm nổi bật cho tăng trưởng tiềm năng kinh doanh của Việt Nam. Đây được xem là những yếu tố quan trọng để nhà đầu tư quyết định sẽ tham gia vào lĩnh vực này trong thời gian tới./.
