Ảnh minh họa. (Nguồn: relocatemagazine.com) Vương quốc Anh hy vọng rằng việc tham gia vào thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) sẽ giúp đẩy nhanh các cuộc đàm phán với Mỹ, nhưng theo tờ The Telegraph (Anh), việc này có thể khiến London thậm chí ở vị thế yếu hơn.
Không có gì mang tính biểu tượng cho lợi ích của Brexit, chỉ việc Anh rời Liên minh châu Âu, lớn hơn một thỏa thuận thương mại với Mỹ. Một hiệp định xuyên Đại Tây Dương mới sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai của mối quan hệ Mỹ-Anh.
Tuy nhiên, những lời đề nghị mới nhất của Thủ tướng Anh Boris Johnson với Nhà Trắng đã không đạt được kết quả. Tổng thống Mỹ Joe Biden chỉ đưa ra những lời động viên lịch sự tối thiểu với vị khách của mình.
Tổng thống Biden nói: “Hôm nay chúng ta sẽ nói một chút về thương mại”, điều đó cho thấy rõ các ưu tiên của ông nằm ở chỗ khác. Thủ tướng Johnson thừa nhận rằng: “Chính quyền của ông Biden hiện không thực hiện các thỏa thuận thương mại tự do trên toàn thế giới, nhưng tôi hoàn toàn tin tưởng rằng một thỏa thuận tuyệt vời sẽ được thực hiện.”
Một ý tưởng mới được đưa ra bởi các nguồn tin chính phủ hàng đầu là Anh có thể tham gia USMCA, thỏa thuận được cựu Tổng thống Donald Trump đàm phán lại từ Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA).
Trước đó, Anh đã nộp đơn xin gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Nhưng sau đó, người phát ngôn của ông Johnson cho biết, một thỏa thuận trực tiếp giữa Anh và Mỹ “vẫn là ưu tiên” và “không có kế hoạch nào vượt ra ngoài điều đó.”
[Mỹ kỳ vọng sẽ đạt được thỏa thuận thương mại với Anh trong năm nay]
Trong tình trạng hỗn độn, Chính phủ Anh sẽ cân nhắc gì khi nói đến những ưu và nhược điểm của một thỏa thuận đa phương? Anh đã có các thỏa thuận với Mexico và Canada và có thể có thỏa thuận thứ hai khi trở thành thành viên của CPTPP.
Theo Sam Lowe, chuyên gia thương mại tại Trung tâm Cải cách châu Âu, việc tham gia USMCA sẽ dẫn đến Anh có 3 thỏa thuận thương mại với Mexico và Canada. Do đó, rõ ràng mục đích của việc gia nhập USMCA là nhằm cắt giảm các rào cản thương mại với Mỹ.
Chuyên gia Sam Lowe kỳ vọng tác động của việc tham gia USMCA đối với tăng trưởng GDP của Anh sẽ tương tự như việc có một thỏa thuận thương mại trực tiếp với Mỹ, ước tính khoảng 0,16% GDP trong dài hạn, tương đương khoảng 3,5 tỷ bảng (4 tỷ USD) mỗi năm.
Về lý thuyết, việc gia nhập một khối có sẵn có thể nhanh hơn so với việc đồng ý một thỏa thuận hoàn toàn mới. Các nhà phân tích tại Citibank cho biết: “Kể từ khi Tổng thống Biden đắc cử, các cuộc đàm phán đã bị đình trệ và tình trạng lo lắng vẫn còn trong cả Nhà Trắng và các nghị sỹ đảng Dân chủ về tương lai của thỏa thuận ‘Thứ Sáu Tốt lành.’ Việc tham gia USMCA có thể là một cách để giảm sự cần thiết của các cuộc đàm phán song phương kéo dài.”
Tuy nhiên, việc gia nhập một khối đã có cũng không có nghĩa là dễ dàng hay không tốn kém. USMCA không có điều khoản gia nhập. Thỏa thuận được lập ra để thay thế NAFTA chứ không phải là một thỏa thuận thương mại chung để mở rộng thành một khối các quốc gia.
Chuyên gia Sam Lowe cho rằng đây không phải là trở ngại không thể vượt qua và lưu ý rằng nếu ba quốc gia thành viên muốn Anh gia nhập thì họ có thể bổ sung một điều khoản mới vào thỏa thuận.
Điều này sẽ đòi hỏi một số hành động từ Mexico và Canada, những nước không thu được nhiều lợi ích vì đã sẵn có các thỏa thuận thương mại với Anh. Một động thái như vậy cũng cần sự nhiệt tình từ phía Mỹ, nhưng chính vì thiếu sự nhiệt tình này mới dẫn đến tình huống Anh phải xin gia nhập USMCA.
Phân tích của Citibank cho rằng việc gia nhập USMCA có thể vẫn đòi hỏi Chính phủ Anh phải có những nhượng bộ đáng kể đối với vấn đề thực phẩm và xoa dịu những lo ngại của Mỹ về việc thực hiện Nghị định thư Bắc Ireland. Theo nghĩa này, điều đó có thể cung cấp một con đường ngắn hơn nhưng không dễ dàng hơn để Anh tiếp cận thị trường Mỹ.
Angus MacNeil, nghị sỹ đảng Quốc gia Scotland (SNP) và là Chủ tịch ủy ban thương mại quốc tế Quốc hội Anh, nói rằng Washington có thể trở lại trạng thái "lạnh nhạt" nhanh chóng nếu Anh gây khó khăn với các yêu cầu chính của Mỹ.
Nghị sỹ Angus MacNeil cho rằng, chính quyền của ông Biden có nhiều mối quan tâm hơn và biện pháp để mang lại lợi ích về GDP lớn hơn so với một thỏa thuận thương mại với Vương quốc Anh.
Đồng thời, ông Angus MacNeil cảnh báo việc đồng ý với các tiêu chuẩn thực phẩm của Mỹ có thể tác động đến thương mại của Anh với EU, điều mà các nhà kinh tế đã lo ngại sẽ bị ảnh hưởng bởi Brexit.
Thực phẩm không phải là điểm gây tranh cãi duy nhất trong USMCA. Chuyên gia Sam Lowe nói: “Đặc biệt là đối với ôtô, các điều khoản thực sự rất tệ." Chính quyền của ông Donald Trump đã yêu cầu tỷ lệ sử dụng linh kiện địa phương rất lớn để ô tô đủ điều kiện mua bán không thuế quan và USMCA có các điều khoản bổ sung liên quan đến lao động và thép trong nước. Không rõ liệu Vương quốc Anh sẽ đủ điều kiện để được hưởng thuế thấp hay không.
Vì vậy, London có thể phải đánh đổi giữa việc cố gắng đạt được một thỏa thuận nhanh hơn dưới hình thức gia nhập USMCA và việc có một thỏa thuận trực tiếp với Mỹ phù hợp với những yêu cầu của Anh. Tùy thuộc vào mức độ cấp thiết của các cuộc đàm phán, một thỏa thuận song phương có thể mất 4 năm để hoàn tất. Việc tham gia USMCA có thể nhanh hơn, nhưng chỉ khi các quốc gia muốn điều đó xảy ra và hiện không có nhiều dấu hiệu cho thấy điều đó.
David Henig, Giám đốc tại Anh của Trung tâm Kinh tế Chính trị Quốc tế châu Âu, cho biết ý tưởng của Anh thể hiện sự hăng hái là chính. Ông nói “Đó là một tín hiệu cho Mỹ, chúng tôi vẫn muốn một thỏa thuận khi bạn đã sẵn sàng.” Anh có thể sẵn sàng chờ vị Tổng thống Mỹ tiếp theo, với điều kiện rằng Thủ tướng Anh vẫn sẵn sàng để đạt một thỏa thuận trong tương lai xa./.
