Bốc dỡ container tại cảng Hải Phòng. (Ảnh: An Đăng/TTXVN) Báo The Straits Times đăng bài viết nhận định Đông Nam Á đã giành được uy tín trong nền kinh tế toàn cầu kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát cũng như khi nổ ra cuộc xung đột tại Ukraine. Ngày càng có nhiều công ty chuyển các nhà máy của họ đến khu vực này.
Bài báo nêu rõ kể từ lần đầu tiên khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố COVID-19 là đại dịch vào tháng 3/2020, dịch bệnh này đã tác động lớn đến các nền kinh tế mới nổi của Đông Nam Á, khiến các doanh nghiệp phải đóng cửa, làm đứt gãy các chuỗi cung ứng và gây thiệt hại cho hàng nghìn lao động.
Trên khắp thế giới, các nhà máy và cảng biển đã đóng cửa nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus SARS-CoV-2, từ đó dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng hóa.
Giá cước vận chuyển tăng vọt lên mức cao kỷ lục, do các hãng vận tải triển khai thêm tàu để đảm bảo các đơn hàng. Thậm chí có tình trạng thiếu hụt các container và xe tải khi nhu cầu gia tăng.
Tuy nhiên, bước ngoặt lớn đã tới đối với Đông Nam Á khi Trung Quốc tiếp tục ra lệnh nhanh chóng phong tỏa tại một số cảng biển then chốt của nước này như Thượng Hải và Thiên Tân để phòng dịch COVID-19.
[Các nền kinh tế ASEAN dự kiến tăng trưởng 4,9% trong năm 2022]
Điều này dẫn đến tình trạng tắc nghẽn kinh niên trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ngay cả khi nhiều quốc gia khác đã mở cửa trở lại biên giới của họ để nối lại hoạt động kinh doanh.
Cuối tháng 5, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo đã cảnh báo tình trạng thiếu các chất bán dẫn quan trọng trên toàn cầu có thể kéo dài ít nhất đến hết năm 2023 và có lẽ còn dài hơn nữa do đứt gãy chuỗi cung ứng.
GlobalFoundries sẽ đầu tư khoảng 4 tỷ USD vào một cơ sở sản xuất ở Singapore để đáp ứng nhu cầu về chip bán dẫn. (Nguồn: Reuters) Để tránh những sự chậm trễ tốn kém trong sản xuất và logistics, ngày càng nhiều công ty sản xuất thiết bị bán dẫn của Mỹ đã chuyển dịch cơ sở sản xuất và chuyển những khoản đầu tư mới sang Đông Nam Á.
Năm 2021, hãng sản xuất chip GlobalFoundries cho biết họ sẽ đầu tư khoảng 4 tỷ USD vào một cơ sở sản xuất ở Singapore để đáp ứng nhu cầu gia tăng về chip bán dẫn trên toàn cầu.
Trong khi đó, tập đoàn Intel thông báo kế hoạch đầu tư hơn 7 tỷ USD để xây dựng một nhà máy thử nghiệm và đóng gói chip ở Penang, Malaysia.
Công ty công nghệ Foxconn của Đài Loan (Trung Quốc), sản xuất đồ điện tử cho hãng Apple, đang xây dựng một nhà máy trị giá 270 triệu USD để sản xuất máy tính xách tay và máy tính bảng gần thủ đô Hà Nội của Việt Nam.
Nhà kinh tế trưởng Jajiv Biswas tại S&P Global Market Intelligence đánh giá: “Đông Nam Á là một phần quan trọng của chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu, đặc biệt là đối với ngành điện tử. Do sự gián đoạn chuỗi cung ứng và sự chậm trễ nghiêm trọng về thời gian cung cấp đối với các linh kiện then chốt trong ngành điện tử toàn cầu trong suốt thời kỳ dịch bệnh, các công ty điện tử ngày càng đa dạng hóa các chuỗi cung ứng của họ sang khu vực.”
Trong khi đó, ông Mick Aw, cố vấn cấp cao của công ty dịch vụ chuyên nghiệp Moore Stephens, nhận định: “Các quốc gia Đông Nam Á đang ngày càng trở thành những địa điểm quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu khi các doanh nghiệp chuyển hướng khỏi Trung Quốc sau đại dịch.”
Những diễn biến nói trên giúp tăng cường vai trò của Đông Nam Á trong chuỗi cung ứng toàn cầu, và đem lại lợi ích cho người dân địa phương, vì chúng đem lại các dòng vốn dồi dào và triển vọng việc làm mới sau hai năm gián đoạn do dịch bệnh. Trong giai đoạn ngắn đầu năm nay, các dự báo tăng trưởng cho khu vực này dường như đầy hứa hẹn.
Theo nhà kinh tế trưởng Biswas, 6 trong 7 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã ghi nhận tăng trưởng kinh tế trong tháng 6 vừa qua, với Singapore dẫn đầu bảng xếp hạng tháng thứ 7 liên tiếp.
Ông Biswas cho biết: “Với khu vực châu Á-Thái Bình Dương chiếm 37% GDP của thế giới năm 2021 và ASEAN được dự báo là một trong những khu vực tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế thế giới, Đông Nam Á sẽ vẫn là điểm đến then chốt cho đầu tư trực tiếp nước ngoài của các công ty đa quốc gia từ Mỹ, Liên minh châu Âu và Đông Bắc Á”./.
