Siêu âm điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn. (Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN) Hiện nay, nhu cầu về phục hồi chức năng ngày càng gia tăng nhưng thực tế, các cơ sở khám, chữa bệnh mới chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu của người bệnh.
Nhu cầu về phục hồi chức năng gia tăng
Theo Phó giáo sư-tiến sỹ Trần Trọng Hải, Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng, hiện các cơ sở khám, chữa bệnh mới chỉ đáp ứng từ 15-20% nhu cầu phục hồi chức năng của người bệnh, 80% còn lại phải dựa vào cộng đồng, nhưng hiện nay hoạt động này chưa được quan tâm và phát triển để đáp ứng nhu cầu.
Trong khi đó, theo thống kê, hiện nay, Việt Nam có khoảng 7 triệu người khuyết tật, chiếm hơn 7,06% dân số từ 2 tuổi trở lên, trong đó người khuyết tật nặng và đặc biệt nặng chiếm khoảng 28,9%, khoảng 10% người khuyết tật thuộc hộ nghèo.
Tỷ lệ người bệnh, người khuyết tật được tiếp cận với dịch vụ phục hồi chức năng chỉ đạt khoảng 40% trong khi nhu cầu về phục hồi chức năng sẽ tiếp tục gia tăng.
Phó giáo sư-tiến sỹ Trần Trọng Hải cho biết trong thời gian tới, Hội Phục hồi chức năng đặt ra mục tiêu ngoài phát triển các kỹ thuật cao chuyên sâu về phục hồi chức năng, cần phải phát triển, đào tạo phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng cho cán bộ y tế tuyến tỉnh, huyện, xã để hướng dẫn cho người nhà bệnh nhân tập cho người thân của mình, như bố mẹ hoặc con cái tập cho cha mẹ, để giải quyết 70-80% nhu cầu còn lại.
Phó giáo sư-tiến sỹ Trần Trọng Hải nhấn mạnh mục đích cuối cùng là người khuyết tật được hòa nhập, trẻ em khuyết tật được học hành, vui chơi, người lớn khuyết tật được sinh hoạt thuận tiện trong gia đình, xã hội và có việc làm.
Chương trình phát triển hệ thống phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2050
Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 569/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển hệ thống phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Mục tiêu chung của Chương trình là bảo đảm người khuyết tật và người có nhu cầu được tiếp cận dịch vụ phục hồi chức năng có chất lượng, toàn diện, liên tục và công bằng, giảm tỷ lệ khuyết tật trong cộng đồng, góp phần vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội.
Chương trình phấn đấu đến năm 2030, tăng cường phòng ngừa khuyết tật trước sinh và sơ sinh, phát hiện và can thiệp sớm khuyết tật, giảm tỷ lệ khuyết tật trong cộng đồng, đảm bảo trên 90% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật; 90% các tỉnh, thành phố triển khai mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
Chương trình đặt mục tiêu duy trì, củng cố, kiện toàn và phát triển hệ thống mạng lưới cơ sở phục hồi chức năng, đảm bảo trên 90% cơ sở phục hồi chức năng (gồm: bệnh viện phục hồi chức năng; trung tâm phục hồi chức năng, khoa phục hồi chức năng thuộc các cơ sở y tế) được duy trì, củng cố, kiện toàn và đầu tư phát triển.
[Nâng cao nguồn nhân lực chuyên ngành phục hồi chức năng ở Việt Nam]
Đồng thời, nâng cao chất lượng dịch vụ kỹ thuật phục hồi chức năng, phấn đấu trên 90% bệnh viện phục hồi chức năng đạt mức chất lượng từ khá trở lên theo tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện của Bộ Y tế; 100% các bệnh viện, trung tâm chỉnh hình-phục hồi chức năng, đơn vị cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng thuộc các bộ, ngành đạt chỉ tiêu phát triển chuyên môn kỹ thuật, dụng cụ chỉnh hình, phục hồi chức năng theo quy hoạch, kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Phát triển nguồn nhân lực phục hồi chức năng đạt tỷ lệ nhân viên y tế làm việc trong lĩnh vực phục hồi chức năng tối thiểu 0,5 người/10.000 dân.
Theo mục tiêu đề ra, đến năm 2050, phục hồi chức năng được phát triển tại tất cả tuyến trong và ngoài ngành y tế với sự đa dạng về phương pháp can thiệp đảm bảo cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng toàn diện, liên tục, chất lượng; đẩy mạnh hoạt động phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng trở thành biện pháp chiến lược để giải quyết vấn đề khuyết tật ở Việt Nam; tiến tới triển khai phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng ở tất cả các xã, phường, thị trấn; các quận, huyện, thị xã; các tỉnh, thành phố trong cả nước và được tích hợp trong nhiều dịch vụ xã hội khác ngoài cơ sở y tế.
Mọi người dân đều được tiếp cận với các dịch vụ sàng lọc, phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật và các kỹ thuật phục hồi chức năng thiết yếu, phù hợp theo nhu cầu.
Để đạt được các mục tiêu đặt ra, Chương trình đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như: hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật và tăng cường phối hợp liên ngành; thực hiện chương trình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; duy trì, củng cố, nâng cấp, phát triển hệ thống phục hồi chức năng và phát triển chuyên môn kỹ thuật phục hồi chức năng; đảm bảo nguồn nhân lực; hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý sức khỏe người khuyết tật kết nối với hệ thống thông tin quản lý sức khỏe cá nhân; ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất và cung ứng dụng cụ phục hồi chức năng; nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế; tăng cường truyền thông và vận động xã hội…
Chương trình triển khai nghiên cứu xây dựng chính sách chi trả bảo hiểm y tế đối với người khuyết tật sử dụng dụng cụ phục hồi chức năng, công nghệ trợ giúp, thiết bị, vật liệu phục hồi chức năng, trang thiết bị y tế đặc thù cá nhân và hoạt động phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
Xây dựng và phát triển các mã ngành, mã nghề đào tạo về phục hồi chức năng. Xây dựng các chức danh nghề nghiệp trong lĩnh vực phục hồi chức năng (vật lý trị liệu, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, tâm lý trị liệu, dụng cụ phục hồi chức năng) và chuẩn năng lực nghề nghiệp về phục hồi chức năng. Xây dựng vị trí việc làm của các chức danh nghề nghiệp trong lĩnh vực phục hồi chức năng.
Tổ chức thực hiện các hoạt động phòng ngừa khuyết tật trước sinh và sơ sinh, phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật và phát triển mạng lưới phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng và triển khai mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng trên phạm vi toàn quốc./.
