Thuật ngữ “trí nhớ cơ bắp” gợi lên hình ảnh cơ của bạn có thể ghi nhớ một số chuyển động nhất định, chẳng hạn như rê bóng hoặc chơi bài “Chúc mừng Sinh nhật” trên đàn piano. Mặc dù trí nhớ của cơ là có thật, đó không phải là điều thực sự đang diễn ra trong cơ thể bạn.
Theo CNN, khoa học cho biết có hai loại trí nhớ cơ khác nhau. Một loại là trí nhớ thần kinh - gắn với việc nhớ lại hoạt động đã học, còn loại kia - trí nhớ sinh lý - liên quan đến sự tái phát triển của mô cơ bắp thực sự.
Hiểu cách hoạt động của cả hai loại trí nhớ này có thể giúp bạn có một khởi đầu mạnh mẽ nếu bạn đang thiết lập một thói quen tập thể dục mới, hoặc khởi động lại một thói quen sau một thời gian nghỉ ngơi.
Trí nhớ của cơ hoạt động như thế nào?
Hình thức thần kinh của trí nhớ cơ có lẽ là loại mà hầu hết chúng ta liên tưởng đến thuật ngữ này, vì nó liên quan đến hiện tượng mà cơ bắp của chúng ta dường như đang “ghi nhớ” những chuyển động cụ thể.
Ví dụ, ngay cả khi bạn đã không đi xe đạp trong vài năm, bạn vẫn có thể nhảy lên một chiếc xe đạp và đạp xe một cách dễ dàng. Tương tự với việc chơi một bài hát trên đàn piano mà bạn có thể đã thuộc lòng từ khi còn nhỏ.
Nhưng lý do bạn có thể đạp xe hay chơi đàn piano không phải vì các cơ ở chân hay ngón tay của bạn ghi nhớ những chuyển động cần thiết.
Thay vào đó, đó là do quá trình học tập vận động xảy ra ở hệ thống thần kinh trung ương, được tạo thành từ não và tủy sống của bạn.
Thông qua việc liên tục lặp lại các chuyển động nhất định, não và tủy sống của bạn - vốn hoạt động song song và độc lập - tạo ra các đường dẫn thần kinh mạnh mẽ và hiệu quả để truyền tín hiệu thích hợp đến bất kỳ bộ phận cơ thể nào cần được kích hoạt.
Brett Johnson, Giám đốc Điều hành của SwitchedOn Training Inc., có trụ sở tại Chicago (Mỹ), người có bằng cử nhân về khoa học thần kinh, cho biết loại trí nhớ cơ này cũng có nghĩa là não của bạn không còn phải suy nghĩ quá nhiều về chuyển động.
Johnson cho biết khi bạn bắt đầu học một chuyển động hoặc kỹ năng mới, bạn đang ở giai đoạn nhận thức. Ở giai đoạn này, chuyển động của bạn chậm và không hiệu quả, đồng thời có sự kích hoạt cao ở vỏ não trước trán, tức là vùng suy nghĩ của não bạn.
Sau đó, bạn tiến tới giai đoạn liên kết. Trong thời gian này, não của bạn vẫn hoạt động “chăm chỉ” và các chuyển động của bạn trở nên trôi chảy và nhất quán hơn.
Trí nhớ cơ bắp đạt được khi bạn đạt đến giai đoạn tự chủ. Hiệu suất của bạn bây giờ trơn tru và chính xác, đồng thời hoạt động chính của não bạn đã chuyển sang hạch nền - vùng liên quan đến chức năng tự động.
Tuy nhiên, có một lưu ý đối với trí nhớ cơ thần kinh.
Nếu bạn không có sự giám sát của huấn luyện viên, huấn luyện viên hoặc giáo viên khi bạn thiết lập các đường dẫn thần kinh này, bạn có thể vô tình phát triển tư thế xấu. Đó có thể là việc bạn chạy với sải chân không hiệu quả hay ngồi gù lưng trước cây đàn keyboard. Và theo nghiên cứu, kỹ thuật không chuẩn xác có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.
Johnson nói: “Hãy ý thức về các mô hình chuyển động mà bạn phát triển. Bạn cần biết rằng những mô hình này sẽ ăn sâu và khó phá bỏ hơn theo thời gian.”
Tuy nhiên, một số chuyên gia tin rằng không phải lúc nào cũng có một kỹ thuật chính xác cho mọi chuyển động, vì mọi người sử dụng các kỹ thuật khác nhau hoặc thực hiện một số thay đổi chuyển động nhất định dựa trên giới hạn cá nhân của họ - chẳng hạn như chiều cao, cân nặng và thể lực.
Trí nhớ cơ bắp sinh lý
Trí nhớ cơ bắp về mặt sinh lý liên quan đến khả năng lấy lại cơ đã mất một cách nhanh chóng.
Điều này thường thấy ở những người thường xuyên luyện tập gym, sau đó phải nghỉ tập kéo dài. Họ có thể bị mất khối lượng cơ do không hoạt động, nhưng cơ thường sẽ quay trở lại nhanh hơn so với khi họ tập lần đầu.
Dạng trí nhớ cơ này xảy ra bởi vì khi bạn xây dựng cơ bắp lần đầu tiên, cơ thể bạn sẽ bổ sung thêm các tế bào mới vào các cơ đó. Nhưng khi bạn mất cơ, những tế bào mới đó không biến mất như mọi người vẫn nghĩ trước đây.
Thay vào đó, chúng vẫn tồn tại và dễ dàng được “kích hoạt” lại khi bạn trở lại với thói quen thông thường của mình. Điều này đã được chứng minh trong một bài đánh giá đăng trên Tạp chí Frontiers in Physiology số ra năm 2019.
Nick Mitchell, người sáng lập và CEO của Ultimate Performance, một công ty huấn luyện cá nhân toàn cầu có trụ sở tại Manchester (Anh), cho biết: “Cơ bắp phục hồi nhanh chóng và rõ rệt. Tôi chưa bao giờ hết ngạc nhiên về điều này.”
Tập thể dục thường xuyên và chức năng cơ bắp
Tiến sỹ Jagdish Khubchandani, Giáo sư Y tế Công cộng tại Đại học Bang New Mexico ở Las Cruces (Mỹ), cho biết các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng cơ bắp hoạt động khác nhau ở những người thường xuyên tập thể dục so với những người không tập thể dục.
Tuy nhiên, các nghiên cứu dài hạn-quy mô lớn vẫn còn rất ít, một phần vì khó đo lường chính xác mức độ hoạt động của mọi người hoặc theo dõi họ trong nhiều năm.
Do đó, mặc dù các nhà khoa học hiện nay biết rằng khi bạn có được các tế bào cơ mới, chúng sẽ không biến mất ngay khi bạn ngừng tập luyện, nhưng họ vẫn chưa biết liệu chúng có biến mất sau một mức độ hoặc thời gian nhất định không hoạt động hay không.
Đây sẽ là một lĩnh vực trọng tâm cho thế hệ nghiên cứu tiếp theo.
Hiện tại, Khubchandani đưa ra một số lời khuyên. “Đừng ‘xa’ việc đạp xe quá lâu đến nỗi bạn quên mất cách đạp xe. Bạn tránh xa một hoạt động càng lâu thì não của bạn càng mất nhiều thời gian để quay trở lại với hoạt động đó. Cơ bắp của bạn cũng vậy.”
Ngoài ra, tập thể dục không chỉ là về trí nhớ cơ bắp mà còn về ý chí. Khubchandani nói: “Và ý chí của bạn sẽ yếu đi khi bạn rời xa việc hoạt động.”
Huấn luyện viên của các sao Hollywood “bật mí” bí quyết trong tập luyện giữ dáng
Thực hiện một vài phút chống đẩy trước khi tắm, squat trong khi đánh răng, tập các trò chơi như nhảy dây, xoay vòng... khiến việc tập luyện của bạn linh hoạt và thú vị để duy trì hàng ngày.