Tiến sĩ Đặng Huỳnh Mai, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết họcchữ, làm toán trước khi đi học là do xã hội ép học sinh làm quá khả năng, họcsinh đang phải thỏa mãn tâm lý “bệnh thành tích” của bố mẹ là chính.
Khi nghiên cứu khung chương trình, các chuyên gia, các nhà giáo dục đãphải tìm hiểu rất kỹ về độ tuổi thích hợp để đi học. Có nhiều người không muốncon vất vả, không cho học sớm nhưng khi thấy con bị bạn bè “bỏ xa” trong học tậpthì lại cuống cuồng tìm lớp “ôn tập.”
Các bậc cha mẹ khi thấy con vào lớp 1 tiếp thu bài nhanh hơn các bạn thìvui mừng cho rằng: con mình học giỏi. Tuy nhiên, trên thực tế, theo các chuyêngia giáo dục thì việc trẻ lớp 1 học trước không mang lại lợi ích gì nhiều chotrẻ.
Trẻ có thể tiếp thu nhanh hơn các bạn do đã được học trước nhưng dễ dẫnđến tình trạng trẻ chủ quan, lơ là bài học trên lớp vì các bài đó đều đã đượchọc rồi. Thế là dẫn đến tình trạng “bơi” ra học trước, “bơi” ra học thêm và đếngiờ học chính thì... lăn ra ngủ vì mệt, vì chán những kiến thức “cũ.”
Thêm vào đó, chương trình đề ra cho cả năm học được “tua” nhanh trong vàitháng hè sẽ dẫn đến việc trẻ học gì cũng qua loa, kiến thức gì cũng biết nhưngkhông nắm được chắc điều gì.
Chị Thu Vân (Khương Thượng, Hà Nội) có hai con trai học lớp 7 và lớp 2 chobiết con trai lớn của chị cách đây bảy năm cũng từng rất vất vả thi tuyển vàolớp 1. Năm đó cháu dự kiến thi vào trường tiểu học Đoàn Thị Điểm nên suốt mộttháng trời, ngày nào cũng đi xe bus hơn chục cây số từ Đống Đa đến tận Từ Liêmđể "học ôn." Tới kỳ thi, các cháu ngồi riêng một khu vực, bố mẹ căng thẳng chờđợi bên ngoài như thi đại học.
Tới cháu thứ hai, chị không cho con học vất vả như vậy nữa, con trai thứhai của chị đến tuổi đi học chỉ học sớm một tháng trước khi bắt đầu năm học vàchỉ học một tuần/buổi với mục đích làm quen với việc học, không học quá nặng nhưanh trai và khi vào tiểu học, cháu thứ hai của chị cũng không bị bạn bè bỏ xa màvẫn theo học bình thường.
Chị cho rằng, việc học thi, học trước lớp 1 của trẻ chủ yếu do tâm lý bốmẹ, giống như khi con trai đầu của chị thi vào lớp 1 là "phong trào," cả khu tậpthể của chị hơn chục cháu đều đua nhau thi vào trường Đoàn Thị Điểm, đua nhauhọc thi, đua nhau học trước.
Ông Lê Tiến Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cho biết chủ trương củangành giáo dục là không cho trẻ học trước chương trình lớp 1. Tháng 9/2009, BộGiáo dục và Đào tạo cũng đã có văn bản "cấm dạy trước cho trẻ vào lớp 1."
Ngay ở trường mầm non cũng có sự chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng chươngtrình dạy làm quen với chữ cái và con số, và khi vào lớp 1 trẻ sẽ thực sự đượcdạy theo chương trình đúng chuẩn. Chương trình của tiểu học không yêu cầu vềkiến thức quá nặng, yêu cầu quan trọng nhất của giáo dục tiểu học là trẻ pháttriển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.
Trẻ bốn tuổi có thể tiếp thu kiến thức môn toán, môn văn nhưng về tinhthần thì trẻ sẽ không khỏe mạnh vì thể chất không đủ, trẻ sẽ trở nên còi cọc,chậm lớn, bị sức ép học hành làm mệt mỏi và không đủ tinh thần cũng như sức khỏeđể học tiếp lên bậc học cao hơn.
Việc ép trẻ học sớm, nhất là việc “luyện chữ” đòi hỏi phải tập trung caosẽ khiến trẻ cảm thấy vất vả, nhất là với trẻ em trai, tâm lý hiếu động sẽ khócó thể ngồi im làm bài và khi viết chữ xấu, không tiếp thu được bài sẽ dẫn đếntâm lý tự ti, chán học và thậm chí là sợ học, muốn trốn học.
Vì vậy, nên để trẻ vào lớp 1 sẽ bắt đầu học tập và rèn luyện. Thời gianđầu có thể trẻ chưa tập trung vào học tập, viết nguệch ngoạc... nhưng đó là bìnhthường và trẻ sẽ dần bắt nhịp và học tốt.
Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cũng khẳng định nếu trường hợp trẻ có kếtquả học tập cuối kỳ trong những năm đầu cấp 1 thấp thì không phải trẻ không theokịp bạn bè hay học kém, mà do nhiều nguyên nhân như có thể do trẻ chưa quen vớicách học tập mới, có thể trẻ hiếu động...
Nếu kết quả thi cuối kỳ của trẻ thấp thì các bậc cha mẹ cũng không cần lolắng vì Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép học sinh có thể thi lại tới ba lần. Nếusau khi thi ba lần mà kết quả vẫn không đạt thì sẽ được học ôn trong hè để thilại.
Ngoài ra, nhiều bậc phụ huynh không biết rõ cách thức thi tuyển nên cứ épcon cái phải học nâng cao như một số cháu định học ở các lớp “tăng cường tiếngAnh" thường bị ép học thêm ngoại ngữ, trau dồi ngữ pháp.
Nhưng thực tế, khi xét tuyển các lớp này, giáo viên chỉ căn cứ vào phản xạngôn ngữ của trẻ là chính. Theo nhiều giáo viên tiếng Anh tại các trung tâmngoại ngữ lớn như Apollo, Language Link... thì ở độ tuổi vào lớp 1, chỉ cần trẻlanh lợi, có năng lực ngôn ngữ như nói năng rõ ràng, tròn vành rõ chữ... là cóthể tiếp thu ngoại ngữ tốt, đủ khả năng vào các lớp “tiếng Anh tăng cường” màkhông cần phải ép trẻ học sớm.
Đó là còn chưa kể, các trung tâm “luyện chữ,” “luyện văn hóa” cho trẻ lớp1 không phải trung tâm nào cũng dạy đúng phương pháp. Hệ quả là nhiều trẻ saukhi được “rèn chữ” thì thường xuyên cầm bút sai quy cách, ngồi sai tư thế... vàcác cô giáo lớp 1 phàn nàn rằng các trường hợp này sửa sai rất khó vì trẻ đãquen tư thế sai.
Nhiều trẻ còn mắc các tật học đường như cong vẹo cột sống, cận thị... vìlớp học ôn không đủ sáng, bàn ghế không đúng chuẩn./.
Khi nghiên cứu khung chương trình, các chuyên gia, các nhà giáo dục đãphải tìm hiểu rất kỹ về độ tuổi thích hợp để đi học. Có nhiều người không muốncon vất vả, không cho học sớm nhưng khi thấy con bị bạn bè “bỏ xa” trong học tậpthì lại cuống cuồng tìm lớp “ôn tập.”
Các bậc cha mẹ khi thấy con vào lớp 1 tiếp thu bài nhanh hơn các bạn thìvui mừng cho rằng: con mình học giỏi. Tuy nhiên, trên thực tế, theo các chuyêngia giáo dục thì việc trẻ lớp 1 học trước không mang lại lợi ích gì nhiều chotrẻ.
Trẻ có thể tiếp thu nhanh hơn các bạn do đã được học trước nhưng dễ dẫnđến tình trạng trẻ chủ quan, lơ là bài học trên lớp vì các bài đó đều đã đượchọc rồi. Thế là dẫn đến tình trạng “bơi” ra học trước, “bơi” ra học thêm và đếngiờ học chính thì... lăn ra ngủ vì mệt, vì chán những kiến thức “cũ.”
Thêm vào đó, chương trình đề ra cho cả năm học được “tua” nhanh trong vàitháng hè sẽ dẫn đến việc trẻ học gì cũng qua loa, kiến thức gì cũng biết nhưngkhông nắm được chắc điều gì.
Chị Thu Vân (Khương Thượng, Hà Nội) có hai con trai học lớp 7 và lớp 2 chobiết con trai lớn của chị cách đây bảy năm cũng từng rất vất vả thi tuyển vàolớp 1. Năm đó cháu dự kiến thi vào trường tiểu học Đoàn Thị Điểm nên suốt mộttháng trời, ngày nào cũng đi xe bus hơn chục cây số từ Đống Đa đến tận Từ Liêmđể "học ôn." Tới kỳ thi, các cháu ngồi riêng một khu vực, bố mẹ căng thẳng chờđợi bên ngoài như thi đại học.
Tới cháu thứ hai, chị không cho con học vất vả như vậy nữa, con trai thứhai của chị đến tuổi đi học chỉ học sớm một tháng trước khi bắt đầu năm học vàchỉ học một tuần/buổi với mục đích làm quen với việc học, không học quá nặng nhưanh trai và khi vào tiểu học, cháu thứ hai của chị cũng không bị bạn bè bỏ xa màvẫn theo học bình thường.
Chị cho rằng, việc học thi, học trước lớp 1 của trẻ chủ yếu do tâm lý bốmẹ, giống như khi con trai đầu của chị thi vào lớp 1 là "phong trào," cả khu tậpthể của chị hơn chục cháu đều đua nhau thi vào trường Đoàn Thị Điểm, đua nhauhọc thi, đua nhau học trước.
Ông Lê Tiến Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cho biết chủ trương củangành giáo dục là không cho trẻ học trước chương trình lớp 1. Tháng 9/2009, BộGiáo dục và Đào tạo cũng đã có văn bản "cấm dạy trước cho trẻ vào lớp 1."
Ngay ở trường mầm non cũng có sự chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng chươngtrình dạy làm quen với chữ cái và con số, và khi vào lớp 1 trẻ sẽ thực sự đượcdạy theo chương trình đúng chuẩn. Chương trình của tiểu học không yêu cầu vềkiến thức quá nặng, yêu cầu quan trọng nhất của giáo dục tiểu học là trẻ pháttriển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.
Trẻ bốn tuổi có thể tiếp thu kiến thức môn toán, môn văn nhưng về tinhthần thì trẻ sẽ không khỏe mạnh vì thể chất không đủ, trẻ sẽ trở nên còi cọc,chậm lớn, bị sức ép học hành làm mệt mỏi và không đủ tinh thần cũng như sức khỏeđể học tiếp lên bậc học cao hơn.
Việc ép trẻ học sớm, nhất là việc “luyện chữ” đòi hỏi phải tập trung caosẽ khiến trẻ cảm thấy vất vả, nhất là với trẻ em trai, tâm lý hiếu động sẽ khócó thể ngồi im làm bài và khi viết chữ xấu, không tiếp thu được bài sẽ dẫn đếntâm lý tự ti, chán học và thậm chí là sợ học, muốn trốn học.
Vì vậy, nên để trẻ vào lớp 1 sẽ bắt đầu học tập và rèn luyện. Thời gianđầu có thể trẻ chưa tập trung vào học tập, viết nguệch ngoạc... nhưng đó là bìnhthường và trẻ sẽ dần bắt nhịp và học tốt.
Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cũng khẳng định nếu trường hợp trẻ có kếtquả học tập cuối kỳ trong những năm đầu cấp 1 thấp thì không phải trẻ không theokịp bạn bè hay học kém, mà do nhiều nguyên nhân như có thể do trẻ chưa quen vớicách học tập mới, có thể trẻ hiếu động...
Nếu kết quả thi cuối kỳ của trẻ thấp thì các bậc cha mẹ cũng không cần lolắng vì Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép học sinh có thể thi lại tới ba lần. Nếusau khi thi ba lần mà kết quả vẫn không đạt thì sẽ được học ôn trong hè để thilại.
Ngoài ra, nhiều bậc phụ huynh không biết rõ cách thức thi tuyển nên cứ épcon cái phải học nâng cao như một số cháu định học ở các lớp “tăng cường tiếngAnh" thường bị ép học thêm ngoại ngữ, trau dồi ngữ pháp.
Nhưng thực tế, khi xét tuyển các lớp này, giáo viên chỉ căn cứ vào phản xạngôn ngữ của trẻ là chính. Theo nhiều giáo viên tiếng Anh tại các trung tâmngoại ngữ lớn như Apollo, Language Link... thì ở độ tuổi vào lớp 1, chỉ cần trẻlanh lợi, có năng lực ngôn ngữ như nói năng rõ ràng, tròn vành rõ chữ... là cóthể tiếp thu ngoại ngữ tốt, đủ khả năng vào các lớp “tiếng Anh tăng cường” màkhông cần phải ép trẻ học sớm.
Đó là còn chưa kể, các trung tâm “luyện chữ,” “luyện văn hóa” cho trẻ lớp1 không phải trung tâm nào cũng dạy đúng phương pháp. Hệ quả là nhiều trẻ saukhi được “rèn chữ” thì thường xuyên cầm bút sai quy cách, ngồi sai tư thế... vàcác cô giáo lớp 1 phàn nàn rằng các trường hợp này sửa sai rất khó vì trẻ đãquen tư thế sai.
Nhiều trẻ còn mắc các tật học đường như cong vẹo cột sống, cận thị... vìlớp học ôn không đủ sáng, bàn ghế không đúng chuẩn./.
N.Anh (TTXVN/Vietnam+)