Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) cho biết các tranh chấp giữa các nhà đầu tư quốc tế và các nước được đầu tư trên toàn cầu (ISDS) theo các Hiệp định đầu tư quốc tế (IIA) đang có xu hướng giảm mạnh.
Theo số liệu của UNCTAD ngày 24/3, số vụ tranh chấp ISDS trong năm 2010 là 25 vụ - mức thấp nhất kể từ năm 2001, đưa tổng số vụ tranh chấp ISDS vào cuối năm 2010 lên 390 vụ liên quan đến 83 nước trên toàn cầu kể từ khi có các hiệp định IIA.
Tuy các nhà đầu tư vẫn sử dụng các trọng tài quốc tế như là công cụ để giải quyết tranh chấp với nước chủ nhà nhưng tỷ lệ số vụ tranh chấp có phần thắng thuộc về các nước cao hơn nhiều so với số vụ phần thắng thuộc về các nhà đầu tư. Nguyên nhân là trong quá trình tranh chấp ISDS, các nước đang phát triển ngày càng tích cực hơn nhằm xử lý và kiểm soát tranh chấp ngay từ khởi đầu cũng như tranh biện năng nổ hơn tại các tòa trọng tài phân xử.
Hiện nay, UNCTAD đang đề nghị điều chỉnh các vấn đề thủ tục cũng như xác định lại các tiêu chuẩn về đối xử công bằng và bình đẳng, ngăn ngừa các biện pháp phân biệt hoặc phi lý cũng như các ngoại lệ đối với các trường hợp khẩn cấp.
Các diễn biến liên quan thủ tục, tài phán, quyền hạn nảy sinh trong quá trình tranh chấp ISDS được xem xét trong các vấn đề bao quát hơn, như phương thức xây dựng chế độ đầu tư quốc tế thống nhất để thúc đẩy đầu tư có trách nhiệm và đảm bảo phát triển bền vững./.
Theo số liệu của UNCTAD ngày 24/3, số vụ tranh chấp ISDS trong năm 2010 là 25 vụ - mức thấp nhất kể từ năm 2001, đưa tổng số vụ tranh chấp ISDS vào cuối năm 2010 lên 390 vụ liên quan đến 83 nước trên toàn cầu kể từ khi có các hiệp định IIA.
Tuy các nhà đầu tư vẫn sử dụng các trọng tài quốc tế như là công cụ để giải quyết tranh chấp với nước chủ nhà nhưng tỷ lệ số vụ tranh chấp có phần thắng thuộc về các nước cao hơn nhiều so với số vụ phần thắng thuộc về các nhà đầu tư. Nguyên nhân là trong quá trình tranh chấp ISDS, các nước đang phát triển ngày càng tích cực hơn nhằm xử lý và kiểm soát tranh chấp ngay từ khởi đầu cũng như tranh biện năng nổ hơn tại các tòa trọng tài phân xử.
Hiện nay, UNCTAD đang đề nghị điều chỉnh các vấn đề thủ tục cũng như xác định lại các tiêu chuẩn về đối xử công bằng và bình đẳng, ngăn ngừa các biện pháp phân biệt hoặc phi lý cũng như các ngoại lệ đối với các trường hợp khẩn cấp.
Các diễn biến liên quan thủ tục, tài phán, quyền hạn nảy sinh trong quá trình tranh chấp ISDS được xem xét trong các vấn đề bao quát hơn, như phương thức xây dựng chế độ đầu tư quốc tế thống nhất để thúc đẩy đầu tư có trách nhiệm và đảm bảo phát triển bền vững./.
(TTXVN/Vietnam+)
