Thiếu nữ với trang phục của người dân tộc Mông giữa vườn hoa mận trắng muốt. (Ảnh: Xuân Tư/TTXVN) Ở dưới chân đèo Tằng Quái có hai bản Tà Cáng và Phiêng Ban, xã Nà Tấu, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, nằm gọn trong thung lũng Phiêng Ban - nơi được mệnh danh là thủ phủ trồng cây mận của tỉnh Điện Biên.
Cây mận bén rễ ở khu vực này đã gần 20 năm nay. Từ lợi thế của tiểu vùng khí hậu đặc hữu, độc đáo; thổ nhưỡng phù hợp, người dân nơi đây đã biến thung lũng Phiêng Ban trở thành vùng chuyên trồng cây mận. Đến nay, diện tích trồng mận của hai bản này đã có hơn 40ha.
Vào thời điểm này, khi Tết đến, Xuân về, núi đồi, bản làng của thung lũng Phiêng Ban như chìm trong sắc trắng tinh khôi, thuần khiết của bạt ngàn cây mận đang kỳ khai nụ, bung cánh mạnh mẽ nhất.
Xuôi khỏi 11km của con đèo Tằng Quái trên con đường huyết mạch Quốc lộ 279 nối các tỉnh miền xuôi với tỉnh Điện Biên, khu vực Tây Bắc trọng yếu chiến lược về an ninh quốc phòng, du khách sẽ ngỡ ngàng khi bắt gặp một thung lũng trắng muốt hoa mận. Trong phạm vi thung lũng Phiêng Ban, mận được cộng đồng dân tộc Thái trồng khắp trên các triền đồi, quanh vườn và bên hiên những nếp nhà sàn Thái cổ.
Cứ vào thời điểm cuối tháng Một vừa qua, đầu tháng Hai này, khi đông tàn; lúc bản làng dưới thung lũng phía Tây đèo đã cởi bỏ lớp áo choàng kết đọng bằng hơi sương, mây mù kéo dài suốt mùa, suốt tháng bạt ngàn diện tích mận ở Phiêng Ban lại thi nhau dồn nhựa sống, tích trữ dinh dưỡng lên cành, ngọn và nảy mầm, đơm hoa, bung nở.
Cảnh sắc thung lũng Phiêng Ban trở nên tuyệt đẹp khi được khoác lên một màu trắng muốt, trải dài cả km chạy dọc theo Quốc lộ 279. Bản làng Tà Cáng, Phiêng Ban và khu vực thung lũng như được ướp trong mùi hương dịu nhẹ, thoảng hoặc mà thanh tao của hương hoa mận lan tỏa trong gió Xuân.
[Độc đáo lễ hội Pang Phoóng của đồng bào dân tộc Kháng ở Điện Biên]
Nhiều năm qua, vẻ đẹp của thung lũng Phiêng Ban vào mùa hoa mận nở đã khiến bao du khách phải tìm về dịp này.
Chị Đặng Lan Phương, du khách đến từ thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, hào hứng cho biết: Tôi được biết đến vườn hoa mận này từ các bức ảnh của bạn bè chụp rồi chia sẻ trên tài khoản facebook cá nhân. Mặc dù qua ảnh, cảnh sắc thung lũng hoa mận Phiêng Ban đã rất đẹp rồi, nhưng đến tận từng vườn mận này thì tôi cảm thấy choáng ngợp bởi khung cảnh rất đẹp, rất lãng mạn. Sắc trắng của hoa mận ngợp trời, trải rộng khắp cả thung lũng, rất ấn tượng.
Theo người dân bản Phiêng Ban, cảnh sắc thung lũng hoa mận Phiêng Ban đẹp nhất là vào thời điểm bình minh vừa ló rạng khỏi đỉnh đèo Tằng Quái. Khi đó, những giọt sương đêm chưa kịp tan, đọng lại trên cành, lá, trên những bông hoa mận.
Dưới ánh nắng ban mai thuần khiết, từng giọt sương phản chiếu long lanh như những viên pha lê, ngọc trai. Cả thung lũng Phiêng Ban trở nên lộng lẫy, lung linh. Ẩn hiện trong khung cảnh trắng muốt hoa mận, những ngôi nhà sàn Thái cổ cũng mang một vẻ đẹp bình yên đến nao lòng đối với du khách khi đặt chân đến thung lũng.
Lúc nắng ấm dần lên, không gian thung lũng như bừng sáng khi màu sắc hoa mận càng rực rỡ hơn nhờ ánh nắng chiếu rọi. Khi sương tan dần, cả thung lũng lại bảng lảng trong làn hơi nước mát dịu. Những làn khói bếp tỏa ra từ những ngôi nhà sàn người Thái như vương vấn, lẩn quất trên từng cành mận nặng trĩu hoa, nụ.
Buổi chiều, khi nắng không còn gay gắt, nền đất trong vườn không còn ẩm ướt, du khách sẽ được trải nghiệm cảm giác thích thú khi đi dưới những tán mận, hòa vào không gian, cảnh sắc trắng muốt, tinh khôi của những rặng mận.
Du khách cũng sẽ dễ dàng bắt gặp vô số loài bướm nhiều màu sắc chập chờn bay lượn trong vườn mận; được nghe tiếng chim hót và thỏa thích ngắm nhìn những loài chim đang ríu rít chuyền giữa những cành mận trên phía đỉnh đầu. Đặc biệt, lúc thung lũng xuất hiện những cơn gió mạnh thổi đến, cánh hoa mận rơi rụng lả tả rồi bay theo chiều gió, đem đến một vẻ đẹp thơ mộng, để lại ấn tượng khó quên trong lòng du khách.
Hoa mận bung nở trắng xóa xen kẽ những nếp nhà sàn của người dân tộc Thái ở Phiêng Ban. (Ảnh: Xuân Tư/TTXVN) Chị Lò Thị Nhung, người dân sinh sống trong bản Tà Cáng cho biết người dân tộc Thái sinh sống dưới thung lũng Phiêng Ban có nhiều cách để nhận biết mùa Xuân về. Trên nhiều cung đường của đèo Tằng Quái có hoa dã quỳ, hoa lau, dưới thung lũng Phiêng Ban bạt ngàn rừng mận. Cứ khi nào hoa mận, hoa dã quỳ, hoa lau đồng loạt nở là người dân trong thung lũng biết rằng, chẳng bao lâu nữa Tết Nguyên đán của dân tộc sẽ về.
Đối với người Thái, ngành Thái đen bản Phiêng Ban, các loài hoa mận, hoa dã quỳ, hoa lau nơi đây là tín hiệu mùa xuân, mùa vui, chở nặng thông điệp du xuân, trẩy hội. Khi các loài hoa này nở, bản làng lại chuẩn bị bước vào một mùa Xuân mới. Thiếu nữ người Thái cũng chăm chỉ hơn với công việc thêu thùa, may vá để sớm hoàn thành bộ quần áo đẹp nhất cho những ngày du xuân.
Ông Mùa A Kềnh, Bí thư Đảng ủy xã Nà Tấu, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, cho biết bản Phiêng Ban có hơn 100 hộ, trong đó chủ yếu là người Thái. Hiện nay, diện tích trồng mận của bản Phiêng Ban là khoảng 20ha. Cây mận được bà con dân bản nơi đây trồng từ nhiều năm qua, nhưng số lượng cây ít, diện tích trồng nhỏ.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi nhận thấy khí hậu, thổ nhưỡng vùng thung lũng Phiêng Ban rất phù hợp với sự sinh trưởng, phát triển của cây mận; quả mận Phiêng Ban có thương hiệu, nổi tiếng trên địa bàn tỉnh Điện Biên và các địa phương lân cận thì bà con hai bản Tà Cáng, Phiêng Ban đã nhân rộng diện tích trồng mận.
Trong 3 năm trở lại đây, diện tích trồng mận của thung lũng Phiêng Ban tăng lên nhiều, nhiều hộ gia đình cải tạo vườn, đồi trồng mới từ 5 đến 7ha mận.
Trong tương lai, nếu cây mận trở thành cây mang lại lợi ích kinh tế cao, giúp người dân địa phương tăng thêm thu nhập, phát triển kinh tế bền vững thì chính quyền xã Nà Tấu sẽ khảo sát, quy hoạch, khuyến khích người dân mở rộng thêm diện tích trồng mận tại địa bàn 2 bản Tà Cáng, Phiêng Ban. Đặc biệt, khu vực tiếp nối từ thung lũng Phiêng Ban lên lưng đèo Tằng Quái, khi được trồng mận, hứa hẹn tiềm năng du lịch sinh thái rất lớn.
Đất trời Tây Bắc đang vào Xuân, về thung lũng Phiêng Ban, du khách không những được đắm mình trong không gian văn hóa truyền thống, đặc trưng của tiểu vùng văn hóa đậm nét Thái cổ, mà còn được trải nghiệm khung cảnh tuyệt đẹp của bạt ngàn hoa mận đang kỳ nở rộ, mang đầy sắc Xuân, mê hoặc lòng người./.
