Việc thực hiện tốt quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) không chỉ giúp nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong quản lý rác thải, mà còn đóng vai trò quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, hướng tới nền kinh tế tăng trưởng xanh, giảm phát thải, tăng trưởng bền vững mà Chính phủ Việt Nam cam kết với cộng đồng quốc tế.
Đây là thông điệp được đưa ra tại Hội thảo tập huấn triển khai thực hiện quy định EPR, do Cục Môi trường phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tổ chức sáng 25/3, tại Hà Nội.
Nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện đủ nghĩa vụ
Chia sẻ tại hội thảo, ông Hồ Kiên Trung - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh EPR là một chính sách quan trọng, được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng và mang lại những hiệu quả thiết thực trong quản lý rác thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Tại Việt Nam, quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu được cụ thể hóa trong Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Nghị định 08/2022 và Thông tư số 02/2022, tạo hành lang pháp lý rõ ràng để doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm của mình trong tái chế và xử lý chất thải.
Gần đây nhất, ngày 6/1/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 05/2025 sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 08/2022. Sau đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã ban hành Thông tư số 07/2025 sửa đổi Thông tư số 02/2022 với một số nội dung điều chỉnh quan trọng về EPR nhằm quy định rõ hơn, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai thực hiện.
Việt Nam - Hàn Quốc thúc đẩy thành lập khu công nghiệp tái chế tài nguyên
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng để thực thi EPR, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy hoạt động tái chế, Việt Nam rất cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia như Hàn Quốc.
Mặt khác, định mức chi phí tái chế (Fs) cũng đã được ban hành tại Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT. Như vậy, quy định pháp luật hiện nay đã có đầy đủ cơ sở pháp lý để doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm của mình, có thể lựa chọn hình thức tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ tái chế.
Theo đó, đối với trách nhiệm tái chế, ông Trung cho biết nhà sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm săm lốp, dầu nhớt, pin, ắc quy và một số loại bao bì có trách nhiệm tái chế từ ngày 1/1/2024; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện và điện tử có trách nhiệm tái chế từ ngày 1/1/2025; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm phương tiện giao thông có trách nhiệm tái chế từ ngày 1/1/2027.
Đối với trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải, nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm pin dùng một lần, tã lót, kẹo cao su, thuốc lá, một số sản phẩm nhựa tổng hợp và bao bì thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải từ ngày 1/1/2022.
“Thời điểm các nhà sản xuất, nhập khẩu phải đăng ký, kê khai kế hoạch tái chế và kê khai số tiền đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, hỗ trợ xử lý chất thải là trước ngày 31/3 hằng năm. Theo đó, việc đăng ký, kê khai, báo cáo việc thực hiện trách nhiệm sẽ được thực hiện trực tuyến trên Hệ thống thông tin EPR Quốc gia thay vì nộp bản giấy, giúp việc thực hiện chế độ kê khai, báo cáo thuận lợi, dễ dàng và tiết kiệm chi phí,” ông Trung thông tin.
Tuy vậy, vị đại diện lãnh đạo Cục Môi trường cũng thẳng thắn nhìn nhận mặc dù các quy định về EPR đã có hiệu lực, nhưng thực tế cho thấy vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa nắm rõ hoặc chưa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo quy định.
Do đó, buổi tập huấn do Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Môi trường tổ chức ngày hôm nay, 25/3, có ý nghĩa quan trọng, để lắng nghe các góp ý, kịp thời hướng dẫn, giải đáp, giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình, đồng thời tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình triển khai.
“Cục Môi trường sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu. Chúng tôi mong muốn nhận được sự hợp tác chặt chẽ từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề và các cơ quan liên quan để xây dựng một hệ thống EPR hiệu quả, chất lượng,” ông Trung nói.
Quy định đã rõ ràng
Chia sẻ tại hội thảo tập huấn, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường, cũng cho rằng mặc dù quy định pháp luật đã có những thay đổi đáng kể, trong đó quy định rõ về chính sách EPR, thế nhưng nhiều doanh nghiệp ở trong nước vẫn đang gặp khó khăn trong việc áp dụng và tuân thủ.
Trên thực tế, EPR được xem là công cụ quan trọng thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, giảm áp lực chất thải ra môi trường. Nhiều quốc gia như: Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước EU…, đã áp dụng thành công mô hình này, góp phần chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Chính vì vậy, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu cần nắm rõ các quy định tại Việt Nam để thực hiện tốt trách nhiệm của mình, góp phần thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.
Do đó, hội thảo tập huấn hôm nay được tổ chức không chỉ làm rõ hơn về các quy định mới, tháo gỡ những thắc mắc và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình triển khai, qua đó giúp doanh nghiệp thực hiện đúng quy định pháp luật.
Tại hội thảo tập huấn, các bộ của Văn phòng EPR đã có phần giới thiệu về tổng quan quy định EPR, cũng như cập nhật các quy định mới nhất theo Nghị định 05/2025/NĐ-CP; giới thiệu và hướng dẫn cách thức kê khai các biểu mẫu thực hiện trách nhiệm theo quy định mới tại Nghị định số 05/2025/NĐ-CP và Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT trên hệ thống thông tin EPR quốc gia.
Theo quy định pháp luật về môi trường, nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ phải nộp tiền đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế.
Trong đó, định mức chi phí tái chế (Fs) là cơ sở để các cơ quan quản lý và doanh nghiệp thực hiện quy định trên. Cụ thể, trước ngày 20/4 hằng năm, nhà sản xuất, nhập khẩu phải nộp tiền đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam - nếu nhà sản xuất, nhập khẩu chọn phương án đóng tiền thay cho phương án tự tổ chức tái chế.
Số tiền các doanh nghiệp, nhà sản xuất, nhập khẩu phải nộp được xác định theo công thức “F = R x V x Fs.” Trong đó F là tổng số tiền; R là tỷ lệ tái chế bắt buộc; V là khối lượng sản phẩm, bao bì; Fs là định mức chi phí tái chế đối với một đơn vị khối lượng sản phẩm, bao bì. Theo bảng định mức Fs mới thì Fs đối với bao bì giấy, carton là 1.938 đồng/kg; bao bì giấy hỗn hợp đa lớp là 6.548 đồng/kg; bao bì nhôm là 2.448 đồng/kg; bao bì sắt và kim loại khác là 3.6722 đồng/kg; ắc quy chì là 18.278 đồng/kg; dầu nhớt cho động cơ là 8.568 đồng/kg…
Đại diện Văn phòng EPR cũng lưu ý nếu không có Fs thì sẽ không có cơ sở để các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ của mình. Ngược lại, thiếu Fs sẽ ảnh hưởng đến hoạt động ký kết hợp đồng giữa các đơn vị tái chế được thuê hoặc được ủy quyền với nhà sản xuất, nhập khẩu.
"Do vậy, Fs vừa mới được ban hành là rất kịp thời để các doanh nghiệp thực hiện tuân thủ nghiêm trách nhiệm tái chế bao bì, sản phẩm của mình," đại diện Văn phòng EPR nhấn mạnh và cho rằng đây là “giải pháp xanh” để các doanh nghiệp thực hiện tuân thủ nghiêm trách nhiệm tái chế bao bì, sản phẩm của mình với môi trường./.
Bình luận
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu