Trà My: "Nghề xiếc bạc lắm nhưng mấy ai bỏ được"

Nghề xiếc không cho phép người nghệ sỹ dừng lại, ngủ quên trên chiến thắng mà phải tìm tòi, sáng tạo để phá kỷ lục của chính mình.

Cả tuổi thơ "chơi" trong rạp xiếc, khi những bộ trang phục đính kim sa của nghệ sỹ xiếc là cả thế giới màu nhiệm, Trà My đem lòng yêu xiếc lúc nào không hay. Tất nhiên, vì cả... máu liều.

Cũng vì liều đã khiến một đứa bé gái mới lớn dám cả gan theo đuổi bộ môn được ví là "sai một ly đi cả... mười dặm." Để rồi, mười chín tuổi lần đầu tiên tham dự Liên hoan Xiếc quốc tế tại Nga năm 2012, Trà My đã giành giải vàng với số điểm cao nhất.

Khác hẳn cái vẻ bề ngoài trông có phần điệu đà và hiện đại, Trà My bảo rằng, cái hồn của người làm xiếc rất chân chất. Để có ít phút ngắn ngủi được làm "siêu nhân" trên sân khấu họ đánh đổi cả tuổi trẻ. Khổ thế, nhưng mấy ai bỏ được xiếc dù nghề... bạc như vôi.

Đến với xiếc vì... máu liều- Lần đầu tiên đại diện cho Việt Nam tham dự Liên hoan Xiếc quốc tế tại Nga tháng 6/ 2012 và giành giải vàng với số điểm cao nhất. Với nhiều người đó quả là điều phi thường của cô gái 19 tuổi và hẳn nhiên tiết mục phải đặc sắc lắm?Trà My: Ôi, chỉ là may mắn thôi ạ!(cười). Được xướng tên cuối cùng sở hữu giải vàng với số điểm cao nhất, đến bây giờ tôi vẫn không tin chiến thắng đó là sự thật. Giây phút đó, tôi lặng đi với niềm xúc động của màu cờ sắc áo, hai tiếng Việt Nam được vinh danh trên sân khấu quốc tế. Trong hạnh phúc riêng, đó quả là giấc mơ với nghệ sỹ xiếc mới 19 tuổi. Tiết mục tôi tham dự liên hoan là “Đế kiếm trên lụa”. Trên sân khấu, tôi dùng miệng cắm con dao nhỏ, đế chiếc kiếm dài và một bộ ly và múa ba lê. Sau đó, miệng vẫn đế kiếm tôi leo lên dây lụa thả trên cao xuống với nhiều động tác uốn éo, quằn quại… Độ khó và tính nghệ thuật của tiết mục chính bởi sức chịu đựng đế kiếm bằng miệng và giữ được thăng bằng trên cao trong khoảng thời gian năm đến sáu phút. Sự đặc sắc như chị nói, chính ở điều đó chăng? - Nghe tả đã thấy khó và rủi ro rồi. Thân làm nữ nhi, liễu yếu đào tơ sao bạn lại chọn cho mình hướng đi toàn… kiếm và dao vậy?Trà My: Là nghề chọn mình đấy chứ! Chúng tôi không được quyền chọn tiết mục, “Đế kiếm trên lụa” đã "chọn" tôi vì năng khiếu và hình thể phù hợp. - Và bạn đã trải qua quãng thời gian khổ luyện và rủi ro cũng không ít?Trà My: Mất năm năm dùi mài kinh sử trong trường và gần hai năm diễn “thử” để tôi có thể làm… thật lần đầu tiên trên sân khấu Liên hoan Xiếc quốc tế tại Nga. Đế kiếm phải khổ luyện từng giây. Mới đầu tôi đế được khoảng 30 giây đã tê cứng cả hàm, chỉ còn nước húp cháo cả tháng cầm hơi. Thêm một ngày lại thêm một giây, cho đến khi tham dự liên hoan thì tiết mục "Đế kiếm trên lụa" của tôi khoảng năm đến sáu phút. Nói đến xiếc thì phải rủi ro rồi. “Đế kiếm trên lụa”, nghe tên ảo ảnh và mềm mại thế nhưng hiểm nguy kiếm đâm vào người luôn rình rập. Đế kiếm trên cao nhưng không có giây bảo vệ vì càng nhiều rủi ro. Trong quá trình tập, chuyện kiếm rơi, đâm vào người rất nhiều… Cách phòng vệ thô sơ nhưng khả thi nhất là nhét quần áo trong người và tập luyện phản xạ căng cơ nhưng cũng chỉ như "trứng chọi đá". Trong tiết mục của tôi, động tác khiến người xem phải thót tin, nín thở là đế kiếm thả người từ trên dây lụa xuống mặt đất mà vẫn giữ được thăng bằng. Chính vì vậy, mà người trong nghề vẫn ví bộ môn này là “sai một ly đi cả… mười dặm. Thực sự khi đến với bộ môn này là... máu liều.

                  Trà My và tiết mục "Đế kiếm trên lụa" tại Liên hoan Xiếc quốc tế tại Nga. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

- Sẽ nhiều người tò mò duyên nợ nào mà cô gái trẻ và hiện đại thế này lại “liều” theo đuổi nghiệp xiếc vẫn được ví “sai một li đi cả… mười dặm”?Trà My: Xiếc đã chảy trong máu của tôi bởi mẹ. Bà vốn là nghệ sỹ bộ môn lắc vòng. Những năm tháng tuổi thơ, thay vì chơi đồ hàng, búp bê như các bạn đồng lứa, tôi “chơi” trong rạp xiếc. Ngắm nhìn các bác các cô trong những bộ trang phục đính kim sa lấp lánh, biểu diễn xiếc quả là thế giới màu nhiệm. Thực ra, trước quyết định theo nghề xiếc của tôi, mẹ và gia đình không ai vui. Họ thấu hiểu đó là nghề vất vả như thế nào. Nhưng có lẽ, đam mê đã chiến thắng tất cả… Xiếc bạc lắm nhưng chẳng thể bỏ nổi- Ngoài vất vả, xiếc cũng là một nghề rất bạc… Nghe vậy, bạn nghĩ gì về điều đó ?Trà My: Đúng. Xiếc là một nghề rất bạc. Ở thời nào cũng thế, thậm chí trong cả những phút hoàng kim trên sân khấu.   Để đổi ít phút hào quang ngắn ngủi trên sân khấu, người nghệ sỹ xiếc phải bỏ nhiều công sức và năm tháng luyện tập. Bao nhiêu mồ hôi, nước mắt, cả máu đổ trên sàn tập nhưng cát xê lại bọt bèo. Đã vậy, người nghệ sỹ xiếc có tuổi đời biểu diễn rất ngắn. Đó là bi kịch của người nghệ sỹ xiếc vì khi trót theo xiếc rồi, chẳng mấy chốc phải rời sân khấu họ sẽ nhớ và trống trải lắm. Nhưng chị biết không, dẫu nghề bạc thế nhưng có mấy ai bỏ được. Những lúc tập luyện, bị kiếm đâm chấn thương, tôi nản lắm. Nhiều người khuyên bỏ nghề nhưng chỉ vài giờ sau lại nhớ sàn tập và nghĩ đến khoảnh khắc được biểu diễn trên sân khấu, tôi lại tức tốc lao vào tập luyện điên cuồng. - Điều gì đã níu giữ bạn ở lại với nghiệp xiếc?Trà My: Nghề xiếc không bao giờ cho phép người nghệ sỹ dừng lại, ngủ quên trên chiến thắng mà phải tìm tòi, sáng tạo để phá kỷ lục của chính mình. Nghề xiếc đòi hỏi sự vất vả và khổ luyện, dù cát xê không thấm tháp với công sức nhưng đổi lấy ít phút trên sân khấu là vui rồi. Trên sân khấu biểu diễn, người nghệ sỹ xiếc có tinh thần thép. Như tiết mục của tôi, phải đế kiếm mười phút hay lâu hơn nữa cũng được. Tràng pháo tay và tiếng reo hò cổ vũ của khán giả là sự an ủi, động viên. - Vậy còn những hy sinh?Trà My: Hy sinh đầu tiên là dáng. Nghệ sỹ xiếc vì thời gian khổ luyện người rất thô, phần cơ cũng như vận động viên thể hình vậy. Thô, ráp đã mất vẻ nữ tính rồi. Bên cạnh đó, cái nhìn của nhiều người về nghệ thuật xiếc có phần cực đoan. Họ không biết rằng người làm xiếc rất chân chất. -  Được Liên đoàn xiếc Việt Nam chọn làm đại diện tham dự Liên hoan Xiếc Quốc tế lần thứ tư tại Hà Nội tháng 11 tới đây, bạn sẽ chinh phục đỉnh cao của mình để bảo vệ được giải vàng?Trà My: Tôi cũng đề ra mục tiêu và sẽ cố gắng hết mình. Hiện tôi đang tập luyện mở rộng nâng cao tiết mục so với Liên hoan trước. Không chỉ dừng ở dưới đất đế kiếm và múa ba lê, tại liên hoan lần này tôi sẽ đi mũi cứng lên chín nấc thang lên bàn. Phần đế kiếm trên dây lụa, tôi cũng thêm nhiều động tác đòi hỏi thăng bằng và nghệ thuật cao… Tuy nhiên, trong thi đấu phong độ là thất thường. Không bảo vệ được giải vàng cũng là khả năng có thể xảy ra. Thế nhưng, sự thất bại cũng là cơ hội học hỏi quý báu để người nghệ sỹ xiếc có động lực nâng cao và chinh phục những đỉnh cao mới./. Xin cảm ơn sự chia sẻ của bạn!
Video tiết mục biểu diễn của Trà My:

Minh Minh (Vietnam+)