Việc sử dụng máy bơm công suất lớn chống ngập cho đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh được thí điểm gần 1 năm qua nhưng đến nay, vẫn chưa đi đến thống nhất ký kết hợp đồng thuê dịch vụ giữa các bên liên quan.
Hiện Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đang chờ các thẩm định, kết luận của cơ quan liên quan để đi đến quyết định ký kết hợp đồng thuê máy bơm chống ngập, trong khi chủ đầu tư hệ thống bơm chống ngập đề xuất tăng giá cho thuê hơn gấp đôi so với dự kiến ban đầu và mong muốn thành phố sớm thực hiện quyết định ký kết.
Trong khi đó, một số nhà khoa học lại nghi ngại về khả năng chống ngập khi dùng hệ thống bơm công suất lớn và cho rằng đây chỉ là giải pháp ngắn hạn. Nhận định về hệ thống bơm công suất lớn chống ngập đường Nguyễn Hữu Cảnh, ông Vũ Hải, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội nước và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh cho biết Công ty Cổ phần tập đoàn công nghiệp Quang Trung là đơn vị chế tạo máy bơm giỏi nhưng không phải là đơn vị thực hiện các công trình thoát nước đô thị nên việc sử dụng máy bơm công suất lớn giải quyết vấn đề ngập nước trên đường Nguyễn Hữu Cảnh còn một số vấn đề hạn chế.
[Quy hoạch chống ngập cho TP.HCM: Vì sao chưa hiệu quả?]
Theo đúng thiết kế kỹ thuật, máy bơm phải bơm từ hồ chứa và có nhiều máy bơm dự phòng có công suất khác nhau để giải quyết ngập tùy theo tình hình và lượng mưa. Máy bơm hiện nay được vận hành bơm nước trực tiếp từ hệ thống cống với công suất lớn, nếu tốc độ bơm vượt quá mức cho phép sẽ gây ra tình trạng vỡ đường ống thoát nước rất khó khắc phục, sửa chữa. Máy bơm công suất lớn có lực ly tâm mạnh sẽ hút các loại rác trong đường ống dẫn đến tắc nghẽn cống, không bơm được nước. Đây là hiện tượng khoa học chứ không liên quan đến hành vi phá hoại như chủ đầu tư nghi ngờ.
Theo đánh giá của Ủy ban Nhân dân quận Bình Thạnh về việc chống ngập khi sử dụng máy bơm công suất lớn, quá trình vận hành máy bơm cơ bản mang lại hiệu quả giảm ngập, người dân đi lại trên tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh thuận lợi hơn trước. Tương tự, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật thành phố đánh giá tình trạng ngập khu vực đường Nguyễn Hữu Cảnh được giải quyết tốt, tình hình giao thông trên tuyến đường thuận tiện, người dân sống tại khu vực bị ngập phấn khởi vì không bị ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh như trước.
Theo đề xuất của Công ty Cổ phần tập đoàn công nghiệp Quang Trung, đơn vị đầu tư hệ thống bơm công suất lớn chống ngập đường Nguyễn Hữu Cảnh, ban đầu công ty định cho Thành phố Hồ Chí Minh thuê máy bơm với giá 12 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, công ty đã phải bỏ thêm tiền đầu tư hệ thống cống nên đề xuất tăng lên 24,4 tỷ đồng/năm (đã giảm 5%) và thuê trong 7 năm. Theo ông Nguyễn Tăng Cường, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần tập đoàn công nghiệp cơ khí Quang Trung, để vận hành máy bơm, phía công ty đã phải bỏ thêm tiền để đầu tư cải tạo hệ thống cống nhưng không được thành phố thanh toán chi phí này nên đơn vị đưa vào chi phí thuê máy bơm khiến giá thuê tăng cao.
Theo ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, hiện các bên vẫn chưa thống nhất được đơn giá thuê máy bơm chống ngập đường Nguyễn Hữu Cảnh cũng như chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt. Việc thuê máy bơm chống ngập cho đường Nguyễn Hữu Cảnh là loại hình dịch vụ mới, chưa có đơn giá định mức của Nhà nước, sử dụng ngân sách thành phố để thanh toán nên mức giá thuê dịch vụ cụ thể cần được các sở ngành, đơn vị tư vấn và các chuyên gia tính toán, xác minh một cách đầy đủ, thuyết phục; đồng thời, phải được thẩm định đầy đủ trước khi tiến hành thỏa thuận, đàm phán với bên cung cấp dịch vụ, đảm bảo phù hợp quy định pháp luật và khả năng ngân sách của thành phố. Để tạo điều kiện cho công tác đánh giá chất lượng cung cấp dịch vụ, Ủy ban nhân dân thành phố kiến nghị nhà sản xuất công bố các thông số hoạt động của máy bơm do các cơ quan Nhà nước chứng nhận.
Trong khi đó, theo nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội nước và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh Vũ Hải, việc đề xuất giá thuê máy bơm phải được đưa ra phù hợp dựa trên những tính toán cụ thể. Công ty Cổ phần tập đoàn công nghiệp Quang Trung cần đưa ra con số cụ thể về giá đầu tư máy bơm, chi phí (khấu hao, vận hành, nhân công, chi phí quản lý, sửa chữa), giá điện đồng thời, cần tính toán chỉ số điện năng tiêu thụ và khối lượng nước đã bơm trong những lần vận hành trước đây. Nếu công ty đầu tư cải tạo hệ thống cống để máy bơm vận hành đưa ra con số cụ thể về giá đầu tư cống, chi phí nạo vét, sửa chữa và từ các chi phí này có thể thỏa thuận để đưa ra con số hợp lý trong việc thuê máy bơm giải quyết tình trạng ngập nước trên đường Nguyễn Hữu Cảnh.
Ông Vũ Hải cũng đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề ngập nước lâu dài cho khu vực đường Nguyễn Hữu Cảnh. Đó là thực hiện phương án nâng cao mặt đường, cải tạo hệ thống cống thoát nước có tính toán đến việc chống sụt lún. Một giải pháp khác có chi phí thấp hơn là xây dựng lại hệ thống cống thoát nước trong khu vực với vật liệu nhẹ có khả năng chống sụt lún, lắp đặt các máy bơm cục bộ công suất nhỏ để thoát nước cho từng khu vực. Đồng thời, xây dựng các hồ chứa nước mưa ở khu vực công cộng và vận động xây dựng hồ chứa nước mưa tại các hộ gia đình sử dụng trong sinh hoạt.
Hệ thống bơm công suất lớn chống ngập đường Nguyễn Hữu Cảnh do Công ty Cổ phần tập đoàn công nghiệp Quang Trung thực hiện với tổng chi phí gần 90 tỷ đồng, công suất có thể đạt từ 27.000-96.000 m3/giờ. Được lắp đặt từ tháng 7/2017, tại khu đất rộng hơn 400 m2 ở Phường 22, quận Bình Thạnh, máy bơm chính thức vận hành từ ngày 2/10/2017. Trong 23 lần vận hành hệ thống bơm khi trời mưa, có 6 lần xảy ra tình trạng ngập nước. Theo chủ đầu tư máy bơm công suất lớn, các lần hoạt động không hiệu quả là do có hành vi phá hoại, xả rác lớn gây tắc cống khiến nước không về trạm bơm và đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra. Tuy nhiên, qua kiểm tra, các cơ quan chức năng đều bác bỏ khả năng này./.